________________
શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર વિષયક પત્રવ્યવહાર જેને સમજવાની ઇચ્છા જ નથી, શંકા હોવા છતાં જે સમાધાન મેળવવાથી દૂર ભાગે છે તેને પરાણે કઈ રીતે સમજાવવું? ક્યાંક સામેવાળા સમાધાન ન આપી દે તેવા ભયના ઓથાર નીચે જીવવું જેને પસંદ છે તેવાઓની તો ભાવદયા ચિંતવવાની હોય !! એમ સમજી તે પત્રવ્યવહારને તેઓની ઇચ્છા અનુસારે અમે ત્યાં જ સમાપ્ત કરી દીધો. (બાકી સાધના કેન્દ્ર દ્વારા લખાયેલ બીજા પત્રનો પણ પહેલા પત્ર જેવો જ યુક્તિપુરસ્સર જવાબ આપી શકાય તેમ હતું. અસ્તુ.)
હવે આઠ વર્ષ પહેલાના આ પત્રવ્યવહારનું material વચગાળામાં અનેક વ્યક્તિઓને પ્રસંગેપ્રસંગે આપવાનું બનેલ. કારણ કે જેઓ શ્રીમદ્ રાજચંદ્રની પ્રચલિત વિચારધારાથી પ્રભાવિત હતા, તેઓ જ્યારે જ્યારે પૂજ્ય ગુરુદેવની પ્રશ્નોત્તરી’ પુસ્તક વાંચે ત્યારે તેઓને પુસ્તકની બીજી બધી વાતો તો બેસી જાય પરંતુ શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર વિશેના પ્રશ્ન-ઉત્તરમાં (નં. ૪૯ થી પર) વિસંવાદ જણાતો. તેઓ એમ માનતા કે, “ગુરુદેવને શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર પ્રત્યે ખોટી માન્યતા કે દ્વેષગ્રંથિ પેદા થઈ છે. તેમના વિશે ખોટા ખ્યાલો પેદા થયા છે. બાકી વાસ્તવમાં શ્રીમદ્જીનું વ્યક્તિત્વ સાવ અલગ છે.”
આવા જિજ્ઞાસુઓ જ્યારે પુસ્તકની તે વાત લઈને ગુરુદેવ પાસે આવે ત્યારે તેઓને સમાધાન આપવા માટે આ પત્રવ્યવહાર વાંચવા આપવો એ જ સરળ ઉપાય હતો. આ પ્રસંગે ઘણા જિજ્ઞાસુઓને આ material વાંચવા અપાયું છે. એમાં જેઓ જક્કી વલણવાળા હતા તેઓ “સાધના કેન્દ્રની પંગતમાં બેઠા, જેઓ અંદરથી પ્રામાણિક હતા તેઓ શ્રીમદ્ રાજચંદ્રથી અતિશય પ્રભાવિત હોવા છતાંય પત્રની વાતોને સ્વીકારી શક્યા. શ્રીમદ્જીના ઉપસાવેલા એકતરફી પાસાથી ભિન્ન એવું તેમના જ જીવનનું બીજું પાસું જાણીને તેઓ આશ્ચર્ય પણ પામ્યા. તેઓની વારંવાર ભારપૂર્વકની એક માંગણી આવતી રહી કે, “આ પત્રવ્યવહારને પ્રગટ કરવામાં આવે તો અનેક વ્યક્તિઓને સાચી દિશા મળી શકે તેમ છે.”
તેઓ સમજતા હતા કે, ગુરુદેવે ભલે આપણા સૌને ન ગમે તેવી વાત કરી છે પરંતુ જે વાત છે તે વાસ્તવિક છે, પ્રમાણભૂત આધારો ટાંકવા સાથે રજૂ કરી છે, એમ ને એમ ઉપજાવી કાઢેલ નથી. મહિમા તો એ વાતનો છે કે, શ્રીમદ્જીનું નબળું પાસું જાણવા છતાંય પ્રવચનકારશ્રીએ તેમના સબળા પાસાની પ્રશંસા પણ કરી જ છે.
હકીકતમાં શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી બધી જ રીતે ખોટા હતા, તેઓને જરાય શાસ્ત્રનો બોધ ન હતો એવું વલણ ગુરુદેવનું છે જ નહીં. તેઓની આગમો સાથે સંગત થતી બધી વાતો અમને કાયમ માટે શિરોધાર્ય છે. શાસ્ત્રોના નિશ્ચયનય ગર્ભિત અનેક સૂક્ષ્મ તાત્ત્વિક રહસ્યોને લોકભોગ્ય સરળ શૈલીમાં રજૂ કરવાની શ્રીમદ્જીની જવલ્લે જ જોવા મળતી લાક્ષણિકતાથી ગુરુદેવ સુપેરે પરિચિત છે. અને પ્રસંગે પ્રસંગે એ ગુણને તેઓ એટલો જ બિરદાવે છે, છતાંય જે સત્ય આંખ સામે છે તેને કઈ રીતે નકારી શકાય? તેટલો જ ગુરુદેવના કથનનો ધ્વનિ હતો.