________________
થઇ ગયેલા દુઃ ખી, અશરણ અને પીડિત પક્ષીઓ કકળાટ કરી રહ્યા છે.
ઇન્દ્રોક્ત વાક્યમાં આશય એ છે કે આ હૃદયવિદારક કોલાહલનું કારણ આપનું અભિનિષ્ક્રમણ છે. જો આપ અભિનિષ્ક્રમણ ન કરો તો આવો હૃદયવિદારક કોલાહલ ન થાય.
અહિં નમિરાજર્ષિએ મિથિલા નગરીમાં રહેલા ઉદ્યાનથી રાજભવનને અને મનોરમ વૃક્ષથી સ્વયંને તથા વૃક્ષ પર આશ્રય મેળવનાર નગરજનોને પશુ પક્ષીઓથી ઉપમિત કર્યા છે.
અને સમજવ્યું છે કે આક્રંદનું પ્રયોજન મારૂં અભિનિષ્ક્રિમણ નથી પરંતુ સ્વાર્થ છે. અભિનિષ્ક્રમણ કોઇ માટે પીડાકારક બનતું નથી કારણ કે તેનો હેતુ છકાય જીવની રક્ષા છે.
દ્વીતીય પ્રશ્નોત્તરઃ મહેલ અને અંતઃ પુર સળગવાનો નિર્દેશ - નમિરાજર્ષિનો ભાવવાહી ઉત્તર સાંભળીને જિજ્ઞાસાથી પ્રેરાઇને આ પ્રમાણે કહ્યુંઃ
હે ભગવન્! આ અગ્નિ અને વાયુ આપના ભવનોને અને અંતઃપુરને બાળી રહ્યા છે. આપ તેના તરફ લક્ષ કેમ દેતા નથી?
દેવેન્દ્રના પ્રશ્ન પાછળનો આશય સમજીને નમિરાજર્ષિ એ આ પ્રમાણે કહ્યું:
જે નગરીમાં મારી કોઇ પણ વસ્તુ નથી, તે મિથિલાનગરી બળી રહી હોય તો તેમાં મારૂં કશું ય બળતું નથી. હું સુખપૂર્વક રહું છું – જીવું છું.
પુત્ર, પત્ની, પરિવારનો ત્યાગી તેમજ ગૃહ, ખેતી અને વ્યાપારોથી મુક્ત થયેલ સાધુને કોઇ વસ્તુ પ્રિય નથી હોતી તેમજ કોઇ વસ્તુ અપ્રિય પણ નથી હોતી.
સાધુએ બધી વસ્તુઓ અને પરિસ્થિતિમાં સમભાવ જ રાખવાનો હોય છે.
બાહ્ય અને અત્યંતર સર્વ પ્રકારના સંયોગો કે પરિગ્રહોથી મુક્ત અને એકત્વભાવમાં રહેનાર ગૃહત્યાગી ભિક્ષાજીવી મુનિને દરેક સ્થળે આનંદ મંગળ
૨૯
