________________
બને. સંયમ પાલનથી કોઇ ઉપલબ્ધિની ઇચ્છા ન કરે; તેમજ તપના ફળને વાંચ્યું નહિં.
જે સાધક ઇન્દ્રિયોનું દમન કરતા નથી અને પોતાની ઇચ્છાને આધીન બની વિષયોનો ભોગવટો કરે છે, તે ઇન્દ્રિયચોર છે. એક ઇચ્છા અનેક ઇચ્છાઓને ઉત્પન્ન કરે છે. સાધક શિષ્યની ઇચ્છા ન કરે.
વિષયોથી વિરક્તિ અને તેનું સુફળઃ
ઇન્દ્રિયોના વિષયો નહિં પણ વિષયોની આસક્તિ જ દુઃખનું કારણ છે. આ સનાતન સત્ય સ્વીકારી સાધક આસક્તિનો ત્યાગ કરે. રાગ, દ્વેષ, તૃષ્ણા આદિ મોહજન્ય ભાવોનો નાશ કરીને સાધક બારમા ક્ષીણમોહ ગુણસ્થાન સુધી પહોંચી જાય છે.
તે આત્મા જ્ઞાનાવરણીય, દર્શનાવરણીય અને અંતરાય એ ત્રણે કર્મોનો એક સાથે એક સમયમાં ક્ષય કરે છે. ચાર ઘાતી કર્મોનો ક્ષય થયાં તે આત્મા કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરે છે. અને આયુષ્ય કર્મ, વેદનીય, નામ અને ગોત્ર કર્મનો ક્ષય કરીને કેવળી ભગવાન ચૌદમા ગુણસ્થાને સર્વ આશ્રવોથી રહિત થઇ, સમાધિ થી યુક્ત થઇ પરમ વિશુદ્ધ મોક્ષ પદ પામે છે.
ઉપસંહારઃ
વિષયોથી વિરક્તિ જ અનાદિકાળના દુઃખોથી મુક્ત થવાનો માર્ગ છે. પાંચ ઇન્દ્રિયો અને છઠ્ઠા મનનો નિગ્રહ કરવો, પ્રમાદ રહિત પાંચ મહાવ્રતોનું પાલન તથા જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્રની સમ્યક્ આરાધના એ જ મોક્ષમાર્ગનો સંક્ષિપ્ત ક્રમ છે, તેનું અનુસરણ કરવું પ્રત્યેક ભવ્ય જીવ માટે પરમ આવશ્યક છે.
૧૬૨
(બત્રીસમું અધ્યયન સંપૂર્ણ)
