________________
5
કે જગદ્ગુરુની સિદ્ધિ માત્ર અમારિના ફરમાનો મેળવવા સુધી સીમિત ન હતી પણ તે અકબરના હૃદય-પરિવર્તન સુધી વિસ્તરી હતી. આ પરિવર્તન જ સાચો ચમત્કાર છે. પ્રતિબોધની ફળશ્રુતિ પરિવર્તન જ હોઈ શકે. અને માત્ર અકબર જ નહીં પણ પ્રાંત-પ્રાંતના સૂબાઓ ઉપર પણ એમનો જબરદસ્ત પ્રભાવ હતો.
જેમ-જેમ એમના પ્રસંગોમાંથી પસાર થવાનું થાય તેમ-તેમ એમનું વ્યક્તિત્વ વધુને વધુ વિરાટ યનું અનુભવાય. એક વાતે ગદ્ગદ્ થઈ જવાય છે કે આટલું પ્રચંડ પુણ્ય ને છતાંય નાની સરખીય ગફલત નહીં ! પુણ્ય ગાફેલ બનાવે જ. જો સાપુતાથી રચેલું ન હોય તો. બધીજ જવાબદારીઓ વચ્ચે ય એમનું તપ, એમની ધ્યાનધારા, એમનો સ્વાધ્યાય, એમનો શાસ્રવ્યાસંગ અખંડ પ્રવર્ત્ય. આમાનું કશું છોડ્યું તો નથી જ, ઓછું યે નથી કર્યું ! આત્મહાનિ એમને મંજૂર ન હતી. એમનાં ત્યાગ, વૈરાગ્ય, તપ, જ્ઞાન, આત્મજાગૃત્તિની વાત વાંચીએ ત્યારે માથું અહોભાવથી તો શકે પણ જીત માટે શરમથી હું ઝૂકે !
ભગવાન મહાવીર મહારાજાના શબ્દો યાદ આવે - ‘મુળળો સા આશ' - ‘પળે-પળ જાગૃત રહે - સાવધાન રહે તે મુનિ-સાધુ !' બસ ! આ એમની જાગૃતિનાં ઓવારણાં છે - પોખણાં છે, માત્ર પુણ્યના નહીં. આપણે એમના પુણ્યની ઝંખના કરીએ એના બદલે એમની આત્મજાગૃતિની ખેવના કરીએ ને પ્રગટાવીએ એ સાચી અંજલિ હશે !...
એમનું સમાધિસ્થાન ઊના-શાહબાગ આજે પણ આપણા માટે જાગતો વિસામો છે. સમગ્ર તપાગની એ ગાદી છે. તપાગચ્છના અભ્યુદય ને સમાધિ માટે એમની ઉપાસના થાય તે ઈચ્છનીય છે,
મુનિ રત્નકીર્તિવિજય