________________
પ્રાસ્તાવિક જગદ્ગુરુ : એક સત્વમઢી સાધુતા સદીઓ વીતવા છતાં એકસરખા આદરભાવે, ભક્તિ-ભાવે, પૂજ્યભાવે, આદર્શભાવે જે કેટલાક મહાપુરુષોનાં નામ લેવાય છે તેમાંનું જ એક નામ એટલે - જગદ્ગુરુ હીરવિજયસૂરીશ્વરજી મહારાજ. - ૪૦૦ વર્ષ પૂર્વેના એ કાળનો જેને થોડોક પણ અભ્યાસ કે પરિચય છે તે જગદ્ગુરુનો મહિમા કે મૂલ્યાંકન કરી શકે.
આ એક કાળ હતો જ્યારે સમગ્ર ભારત વર્ષ મુસલમાન બાદશાહોના પગતળે હતું. ઝનૂન સિવાય જેનો કોઈ ધર્મ ન હતો કે ન્યાયઅન્યાયના કોઈ ધારાધોરણ ન હતાં એવા મુસલમાન શાસકોના રાજયમાં, જ્યારે પોતાના અસ્તિત્વને ટકાવવા માટે ય જદ્દોજહદ કરવી પડે તેવા સમયમાં, પ્રભુશાસનને જળહળતો રાખવો બલ્બ એના મહિમાને એ શાસકોના હૈયે વસાવવો એ કાંઈ નાનીસૂની સિદ્ધિ ન હતી. જાહોજલાલીના કાળમાં જયારે બધું જ અનુકૂળ હોય ત્યારે પોતાના પુણ્યની પીપૂડી જાતે વગાડી લેવી સંઘર્ષો, વિતંડા - વિખવાદ ઊભા કરીને ‘અમે ઝઝૂમ્યાનું મિથ્યાભિમાન પોષવું - પ્રમાણનું અને નામનાની ભૂખ સંતોષી લેવી એમાં કોઈ શાલીનતા કે બહાદુરી નથી. જાહોજલાલીનો કાળ મોટાભાગે પુણ્યની સ્પર્ધાનો કાળ હોય છે ને અંધાધૂધીનો કાળ એ સત્ત્વ - ચારિત્ર્યની કસોટીનો કાળ હોય છે. તોફાની વાયરો હોય ત્યારે દીવો પ્રજવળતો રાખવો એમાં વશેકાઈ છે. શાંત વાતાવરણમાં, જયાં પવનની લહેરખીય ન હોય ત્યારે દીવો પ્રજવળતો રહે તેમાં આપણું કોઈ કર્તુત્વ