18 Dosho thi Rathit Arihant Parmatma

SR No.: 009168
Original Sutra Author: N/A
Author: Narvahanvijay
Publisher: Narvahanvijay
Total Pages: 76
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 20 MB

Page 45

ते संसारमणंतं, हिडंति पमायदोषेणं ।। १।। तम्हा खलु प्पमायं, चइउणं पंडिएण पुरुसेणं ।
હિંસાનાWવરિત, છાયવો ઉપૂમાણો 3 II ૨ II” અર્થાત - જે આત્માઓનો ધર્મમાં કાલ પ્રમાદના યોગે નિરર્થક જાય છે તે આત્માઓ, પ્રમાદના દોષથી અનંતકાલ સુધી સંસારમાં ભ્રમણ કરે છે ? તે કારણથી નિશ્ચયપૂર્વક પંડિત પુરૂષ, પ્રમાદને ત્યજીને સમ્યગદર્શન, સમ્યગજ્ઞાન અને સમ્યક્રચારિત્રમાં અપ્રમાદ કરવો એજ યોગ્ય છે.
પ્રમાદને વશ પડેલા આત્માઓ પ્રમાદના યોગે પોતાનાં ધર્મકાર્યોને આરાધતા નથી પણ નારાજ કરે છે. પ્રમાદવશ આત્માઓ, ધર્મને આરાધવાના કાલમાં ધર્મને નથીજ આરાધી શકતા. એવું એક પણ ધર્માનુષ્ઠાન નથી કે જેની આરાધના પ્રમાદી આત્માઓ સારી રીતિએ કરી શકે, એજ કારણે ઉપકારીઓ ક્રમાવે છે કે- “પ્રમાદી આત્માઓ, પ્રમાદના પ્રતાપે ધર્મનાં ઉપયોગી કાલને ફોગટ ગુમાવે છે અને એજ હેતુથી પ્રમાદરૂપ દોષથી પ્રમાદવશ પડેલા પામરો અનંતકાલ સુધી આ અનંત સંસારમાં પરિભ્રમણ કરે છે; તે કારણથી એવા કારમાં પ્રમાદના દોષથી બચવા ઇચ્છતા પંડિત પુરૂષે, એ કારમાં પ્રમાદનો પરિત્યાગ કરી રત્નત્રયીનો આરાધનામાં અપ્રમત્ત બનવું જોઇએ.' પ્રભુશાસનમાં તેજ પંડિતાઇ સાચી મનાય છે કે-જે વિષયાદિક પ્રમાદથી બચાવી આત્માને રત્નત્રયીની આરાધનામાં ઉજમાળ બનાવે છે. પ્રભુશાસનના. પ્રેમીઓએ આવી પંડિતાઇ માટે જ પ્રબળ પ્રયત્નો કરવાની જરૂર છે. જેઓ આથી વિપરીત પંડિતાઇને પ્રચાર છે તેઓ જનતાના હિતનો સંહારજ કરે છે. જેઓ પોતાનું અને પરનું હિત કરવા ઇચ્છતા હોય તેઓએ પ્રમાદથી બચવું જ જોઇએ,
(૩) રાગ મોહનીય નામના દોષનું વર્ણન
આત્માથી પર પદાર્થોને વિષે જીવને આકર્ષણ પેદા કરાવે અથવા રંગાવે એટલે કે શરીર-ધન અને કુટુંબ આ ત્રણ પદાર્થોથી જીવનો સંસાર ચાલે છે.
અનાદિ કાળથી આત્માની સાથે એક મેક થઇને રહેલો અત્યંતર સંસાર રાગ-દ્વેષના પરિણામવાળો જીવને વિષે રહેલો છે. એ અત્યંતર સંસારના પરિણામના કારણથી જીવનો બાહ્ય સંસાર જન્મ મરણ રૂપ પેદા થતો જાય છે એટલે કે અત્યંતર સંસારના યોગથી જીવ જે જે પદાથોને વિષે આકર્ષણ પામે છે અને બાહ્ય પુદ્ગલોને વિષે રંગાતો જાય છે. જેમ જેમ રંગ વૃદ્ધિ પામતો જાય છે તેમ બાહ્ય સંસાર પણ વધતો જાય છે.
અનાદિ કાળથી સૌથી પહેલું આકર્ષણ જીવોને પુદ્ગલોનો આહાર કરવાનું હોય છે માટે એ પુદગલોમાં અનુકૂળ પુદગલ આવે એટલે જીવ તરત જ એમાં આકર્ષણ પામીને રંગાતો જાય છે અને એટલે અંશે જીવ એમાં ઓતપ્રોત થતો જાય તેમ તેમ રાગ નામનો દોષ સહજ રીતે વૃધ્ધિ પામતો જાય છે. રાગ નામનો દોષ લોભમાંથી પેદા થાય છે માટે જ્યાં સુધી જીવને લોભનો અંધાપો રહેલો હોય ત્યાં સુધી. મિથ્યાત્વનો ઉદય રહેલો હોય છે જ્યારે પુરૂષાર્થ કરીને જીવ લોભના અંધાપાને ઓળખતો જાય તેમ તેમા મિથ્યાત્વ દૂર થતું જાય છે. સંપૂર્ણ અંધાપો દૂર થાય તો પણ જીવોને રાગનો ઉદય હોય છે પણ એ રાગ આત્માને નુક્શાન કરનારો બનતો નથી અને જીવ એ રાગના સંયોગથી પ્રશસ્ત રૂપે ઉપયોગ કરતો રાગનો નાશ કરતો જાય છે એટલે કે પ્રશસ્ત રાગથી પુરૂષાર્થ કરતો કરતો સંપૂર્ણ રાગનો નાશ કરવાનું સામર્થ્ય પેદા કરતો જાય છે. જ્યાં સુધી સંપૂર્ણ રાગને નાશ કરવાનું સામર્થ્ય ન આવે ત્યાં સુધી એ રાગને
Page 45 of 76