________________
બીજો ચિત્રપટ : ચૌદ ગુણસ્થાન
આમ અનેક રીતે ઊંઘમાં ય સાતમું ગુણસ્થાન દર બે ઘડીએ આવતું રહે. આમાં જો ગાઢ નિદ્રા આવી તો ચોથા ગુણસ્થાને ઊતરી જવાનું અવશ્ય થાય. એવાં કેટલાય સાધુ-સાધ્વી હશે જેઓને અતિ ગાઢ નિદ્રા આવતી હશે. જેથી તેમને સાતમાં ગુણસ્થાનની સ્પર્શના કરાવે તેવું કશું ય બનતું નહિ હોય. આવા સાધુ-સાધ્વીએ સમજી લેવું કે તેઓ બે ઘડીની છઠ્ઠા ગુણસ્થાનની સ્પર્શના બાદ નિશ્ચિતપણે ગબડી પડતા હશે. વારંવાર તેમને આકર્ષો થતા હશે.
ખેર, આજના અતિ વિષમ - હુંડા અવસર્પિણીકાળમાં છઠ્ઠા ગુણસ્થાનને પામવું કે ત્યાં ટકી રહેવું અતિ મુશ્કેલ છે.
આ સ્થિતિમાં તો ચારિત્રધર્મ પ્રત્યેનો અતિ રાગ અને એ દ્વારા સમ્યગદર્શનના ચોથા ગુણસ્થાનને પકડી રાખવું એ ય સાધુવેષમાં રહીને થતી મોટી સફળતા ગણાય.
સાતમું ગુણસ્થાન એ હવે પછી આવનારી ઉપશમશ્રેણી કે ક્ષપકશ્રેણીની પાયાની ભૂમિકારૂપ છે. વારંવાર સાતમા ગુણસ્થાનને સ્પર્શતો જીવ વીર્ય ઊછળતા શ્રેણી ઉપર આરૂઢ થઈ જાય છે.
વર્તમાનકાળમાં તો સાતમા ગુણસ્થાનથી વધુ સાધના અસંભવિત છે. એટલે આપણે તે ઊંચી કક્ષાનું માત્ર સ્વરૂપ જાણીશું અને ત્યાં પહોંચેલા આત્માઓને કોટિ કોટિ વંદના કરશું.!
શેષ ગુણસ્થાનો પૂર્વે કદી એવો વર્ષોલ્લાસ થયો નથી જેમાં પાંચ બાબતો બની ન હોય; તે પાંચ “અપૂર્વ’ બાબતો આ ગુણસ્થાને બને છે માટે આ “અપૂર્વ ગુણસ્થાન' કહેવાય છે.
(૧) અપૂર્વ સ્થિતિઘાત (૨) અપૂર્વ રસઘાત (૩) અપૂર્વ ગુણશ્રેણી (૪) અપૂર્વ ગુણસંક્રમ (૫) અપૂર્વ સ્થિતિબંધ.
ત.જ્ઞા.-૧૨
