Page Text
________________
વ્યાસના શબ્દોમાં : ની નદઃ રિર્જા રણે વાનં તવા
આદિનાથ અને શ્રીકૃષ્ણની વિભિન્ન ભૂમિકા અહીં એક સવાલ થશે કે જો પરમાત્મા આદિનાથે પોતાની પાસે આવેલા-મોટાભાઈ ભરતની સામે લડી લેવાના મૂડવાળા નાના અઠ્ઠાણું ભાઈઓ (પ્રભુના સંસારી પુત્રો)ને સંસારની અસારતાનો જોરદાર બોધ આપીને તેમને દીક્ષાના માર્ગે વાળી દીધા, યુદ્ધનો આતશ પ્રજવળવા જ ન દીધો તો શ્રીકૃષ્ણ તેનાથી સાવ વિપરીત કેમ કર્યું?
આનો ઉત્તર એ છે કે પરમાત્મા આદિનાથ અને શ્રીકૃષ્ણની ભૂમિકાઓ સાવ ભિન્ન હતી. એક હતા સંસારથી પર ત્રિલોકગુરુ ભગવાન, બીજા હતા સંસારસ્થ ક્ષત્રિય રાજા !
પરમાત્મા આદિનાથનો આત્મા પણ જ્યારે સંસારસ્થ હતો ત્યારે તેમને પણ પ્રજાની ધારણા માટે શિલ્પાદિની સાવદ્ય કળાઓનું શિક્ષણ આપવું જ પડ્યું છે. શ્રીકૃષ્ણ પણ તેવી જ સંસારી ભૂમિકામાં હતા એટલે એ ગમે તેવા ધર્માત્મા હોય તો પણ તેમને કેટલીક કડવી ફરજો કમને પણ બજાવ્યા વિના છૂટકો રહેતો નથી.
બાકી એ વાત ચોક્કસ છે કે આવા યુદ્ધના દાવાનળને પેટાવ્યા વિના દુર્યોધનની કારમી સત્તાલાલસાને આંખેઆંખ નિહાળીને સમગ્ર સંસારથી પાંચેય પાંડવો વિરક્ત થઈને દીક્ષાના માર્ગે ચાલી નીકળ્યા હોત તો એના જેવું ઉત્તમ બીજું કશું જ ન હતું. પણ દરેક માટે દરેક સમયમાં દીક્ષા શક્ય હોતી નથી એ વાત આપણે વીસરવી ન જોઈએ.
પાર્થને કહો ચડાવે બાણ” આથી જ દુષ્ટોની દુષ્ટતાને પ્રોત્સાહન ન મળે, દીર્ઘ જીવન ન મળે તે માટે જ શ્રીકૃષ્ણને ખૂબ કડવી ફરજ બજાવીને કહેવું પડ્યું છે, “પાર્થને કહો ચડાવે બાણ, હવે તો યુદ્ધ એ જ કલ્યાણ.”
અને... અર્જુનના ધનુષનો ગગનભેદી ટંકાર થયો.
કુરુક્ષેત્રનું દર્શન કરતાં અર્જુન જેટલો હતાશ થઈ ગયો હશે તેથી ઘણી વધુ હતાશા વર્તમાનકાલીન ભારતવર્ષનું દર્શન કરતા અચ્છા અચ્છા ધર્મસંસ્કૃતિના રક્ષકોમાં આવી ગઈ હોય તેમ મને લાગે છે.
અર્જુનમાં ઉત્સાહ લાવી દેનારા શ્રીકૃષ્ણ તે કાળમાં હતા. આજે તેમનો રોલ ભજવે તેવા કોઈ મીની કૃષ્ણની તાતી જરૂર જણાય છે, અન્યથા હતાશ અર્જુનો લડ્યા વિના જ ધર્મયુદ્ધ હારી જશે. આ વિષય ઉપર આપણે જરાક વિગતથી વિચાર કરીએ.
હતાશ ન થાઓ વર્તમાન પરિસ્થિતિનું ઝીણવટથી દર્શન કરતાં એ વાત તો ચોક્કસપણે સમજાય છે કે રોગ ધાર્યા કરતાં ઉગ્ર વધુ બની ચૂક્યો છે. કદાચ એમ પણ કહેવાનું કોઈ માણસ સાહસ કરી બેસે કે, “હવે મોત તો નિશ્ચિત જ છે, કદાચ પ્રયત્નોથી એને થોડું દૂર ઠેલી શકાશે પણ નિવારી તો નહીં જ શકાય.”
અર્ધદગ્ધ માણસોને, સત્તા, સંપત્તિ આદિની પુણ્યાઈથી ફાટી ગયેલા સંતો અને જમાનાવાદી દેશી અંગ્રેજોને આ વાત પેટ ભરીને હસવા જેવી લાગે તો જરાય નવાઈ પામવા જેવું નથી. આવા તો આજે હિન્દુસ્તાનમાં લાખો નિર્માલ્ય નીરો છે જેઓ પોતાની ફિડલભક્તિમાંથી ઊંચા જ આવતા
નથી,
હકીકતમાં આવા લોકોને આ દેશ, તેની પ્રજા, તેની સંસ્કૃતિ, તેના જાજરમાન મોક્ષપ્રાપક ધર્મો ધર્મ તો મારો સ્વભાવ છે
જૈન મહાભારત ભાગ-૨
૧૧૮
| SR No. | 009165 |
| Book Title | Jain Mahabharat Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chandrashekharvijay |
| Publisher | Kamal Prakashan |
| Publication Year | 2004 |
| Total Pages | 222 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 1 MB |