Page Text
________________
સંસારમાં રાખનાર છે - એમ સમજીને પાપનો ત્યાગ કરીને પુણ્ય છોડીને સાધુપણામાં જવું છે. સંસારમાં જકડી રાખે તે પાપ અને જે સંસારમાંથી મુક્ત બનવા સહાય કરે તે પુણ્ય. જે પુણ્ય સંસારમાં જ જકડી રાખે તે પણ વસ્તુતઃ પાપ છે. જે પુણ્ય સંસારમાંથી છૂટવા સહાય કરે તે જ પુણ્ય છે. આ પુણ્ય જ કર્મરહિત બનાવે છે.
કરવા પહેલાં આપણે ગુરુની કદર કેટલી કરી છે – તેનો જવાબ પ્રામાણિકપણે આપવાની જરૂર છે. જે દિવસે ગુર પ્રત્યે બહુમાન આપણને ન જાગે તે દિવસે આપણું ભાગ્ય પરવારી ગયું છે - એમ સમજવું.
ગુરુભગવંત આપણને આગમનું જ્ઞાન આપવા દ્વારા સુગતિ અને કુગતિનો માર્ગ જણાવે છે. અહીં સુગતિ કે કુગતિની વ્યાખ્યા આપણે જુદી કરીએ છીએ. આપણે જ્યાં સુખ મળે તેને સુગતિ કહીએ છીએ અને દુ:ખ જ્યાં આવે તેને કુગતિ કહીએ છીએ. આવું તો ઈતર લોકો પણ માને છે. જે મિથ્યાત્વીની માન્યતા હોય તે જ આપણી હોય તો આપણે સમકિતી શાના ? જ્યાં ધર્મ કરવાની અનુકૂળતા મળે તેને સુગતિ કહેવાય અને જ્યાં ધર્મ કરવાની સામગ્રી ન મળે તે દુર્ગતિ. જ્યાં દીક્ષા મળે તે સદ્ગતિ. જ્યાં દીક્ષા ન મળે તેને દુર્ગતિ કહેવાય. દુઃખ ઉપાદેય લાગે અને સુખ હેય જ્યાં લાગે તે સદ્ગતિ. સુખ જ ઉપાદેય લાગ્યા કરે અને દુઃખ હેય લાગે તે આપણા માટે દુર્ગતિ. આપણા ગુરુ મહારાજ સદ્દગતિ કોને કહેવાય અને દુર્ગતિ કોને કહેવાય એ સમજાવ્યા કરે છતાં ય આપણે દુર્ગતિમાં ભટક્યા કરીએ - એ ચાલે ?
આની સાથે આપણા ગુરુ પુણ્ય અને પાપના સ્વરૂપને સમજાવે છે. આપણે પુણ્યપાપ કોને કહીએ ? સુખ આપે તે પુણ્ય અને દુ:ખ આપે તે પાપ : એવું જ કહીએ ને ? જ્યારે આપણા ગુરુ આપણને સમજાવે છે કે સંસારનું સુખ ભોગવવું તે પાપ છે. કારણ કે અવિરતિના પાપ વિના સુખ ભોગવાય નહિ. તેમ જ સુખ છોડવું તે પુણ્ય તમારું પુણ્ય ચઢિયાતું કે સાધુનું ? જે સંસારમાં ભટકાવે તે પાપ અને જે મોક્ષમાં જવા માટે સહાય કરે તેને પુણ્ય કહેવાય છે. પુણ્ય અને પાપ ધર્મ અને અધર્મથી જનિત હોવા છતાં તે બંન્ને કર્મ સ્વરૂપ છે, આત્મા ઉપરનું એક આવરણ છે. પાપ એ લોઢાની બેડી છે અને પુણ્ય એ સોનાની બેડી છે. બંન્ને અંતે તો
ધર્મ કરતી વખતે આપણે ભગવાનનું અને ગુરનું માનતા નથી તેથી આપણો ધર્મ આરાધનાના ઘરનો નથી રહેતો, વિરાધનાના ઘરનો બની જાય છે. ધર્મની આરાધના આજ્ઞાની આરાધનામાં સમાયેલી છે. પૂ.શ્રી હેમચંદ્રસૂરિ મહારાજે કહ્યું છે કે ભગવાનની આજ્ઞાની આરાધના મોક્ષમાં લઈ જાય છે અને આજ્ઞાની વિરાધના સંસારનું કારણ છે. ધર્મ કરવા છતાં આપણે સંસારમાં જ રહ્યા હોઈએ અને મોક્ષે ન પહોંચ્યા હોઈએ તો સમજી લેવું કે આપણે આજ્ઞાની વિરાધના કરી છે. આ સંસારમાં ગમે તેટલી ઊંચામાં ઊંચી સ્થિતિ મળે તેમાં ધર્મની આરાધના ભલે કારણ હોય છતાં પણ સાથે સાથે આજ્ઞાની વિરાધના પણ ભેગી છે જ. કારણ કે જેણે આજ્ઞાની આરાધના કરી હોય તે તો મોક્ષે જ પહોંચી જાય. અનુત્તરનાં સુખો આ સંસારમાં સૌથી ચઢિયાતાં ગણાય છે પરંતુ એ આયુષ્યનો બંધ પણ પ્રમાદના કારણે પડે છે. ભગવાનની આજ્ઞા અપ્રમત્તપણે રહેવાની છે, જે પ્રમાદ ન કરે તેને આયુષ્ય ન બંધાય. જે પ્રમાદ કરે તેણે ભગવાનની આજ્ઞા વિરાધી ને ? માટે જ સંસારમાં રહેવું પડ્યું. તેથી જ આપણે ધર્મ કરવાની ઉતાવળ કરવા પહેલાં આજ્ઞા પાળવાનો અભ્યાસ પાડવો છે.
આપણે જોઈ ગયા કે આપણા ગુરુ આપણને પુણ્ય પાપ સમજાવે છે. આ સંસારનું શ્રેષ્ઠ માં શ્રેષ્ઠ સુખ ભોગવવા મળે છે તે પાપના ઉદયમાં મળે
| SR No. | 009157 |
| Book Title | Sindur Prakar Stava Vachna |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chandraguptasuri |
| Publisher | Anekant Prakashan Jain Religious |
| Publication Year | |
| Total Pages | 51 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 1 MB |