________________
(૯) માનક્રિયા : વ્યવહારિક ચઢિયાતાપણાની ભાવનાથી ઘમંડી બની બીજા પ્રતિ તુચ્છ વૃત્તિ દાખવવી.
(૧૦) અમિત્રક્રિયા : સત્તા અધિકાર જમાવવાની દુષ્ટ વૃત્તિને તાબે થઇ થોડા અપરાધે વધુ સજા કરી રૂઆબ દાખવવો. (૧૧) માયાક્રિયા : માનસિક વાસનાઓ પૂર્ણ કરવા નાના પ્રકારનાં વિસંવાદી વર્તનો, ચેષ્ટાઓ કરી બીજાને દાવપેચમાં લેવા. (૧૨) લોભક્રિયા : પૌદ્ગલિક પદાર્થોની આસક્તિ વધુ રાખવી. અગર પોતાના સ્વાર્થમાં આડે આવનારનું બૂરું કરવાની ચેષ્ટા. (૧૩) ઇર્યાપથિકીક્રિયા : મન, વચન, કાયાના સૂક્ષ્મ પણ સ્પંદન થતાં સુધી કર્મબંધનના કારણભૂત યોગોની પ્રવૃત્તિ.
ઉપરનાં તેર ક્રિયાસ્થાનો વાંચી પ્રમાદાદિ કારણે પણ અશુભ વર્તન ન થાય તેનું ધ્યાન રાખવું.
૨૦૦.વીશ અસમાધિસ્થાનો :
(૧) ઉતાવળથી ચાલવું, ઇર્યાસમિતિ વગર ચાલવું. (૨) પૂંજવા, પ્રમાર્જવાના ઉપયોગ વિના અજયણાએ બેસવું. (૩) વિધિપૂર્વક જયણા પાળવાના ઉપયોગ વિના જેમતેમ પૂંજી-પ્રમાર્જીને વસ્તુ લેવી-મૂકવી. (૪) આગંતુક સાધુઓ સાથે કલહ-ઝઘડો કરવો. (૫) સંયમનાં ઉપકરણ સિવાય ભોગસુખાર્થે વધુપડતાં આસન, શયન, પીઠફલકનો નિષ્કારણ ઉપયોગ કરવો. (૬) રત્નાધિક (દીક્ષાપર્યાયમાં વડીલ) ગુણીજનની સામે અવિનયથી બોલવું. (૭) જ્ઞાનવૃદ્ધ, વયોવૃદ્ધાદિનો ઉપઘાત કરવો. (૮) અજયણાએ પ્રવર્તતાં જીવોની વિરાધના કરવી. (૯) ચીડચીડિયો સ્વભાવ રાખી વાતવાતમાં ક્રોધ કરવો. (૧૦) વ્યવહારિક નિમિત્તના કારણે થઇ ગયેલ ક્રોધની પરંપરા ચલાવવી. (૧૧) માનસિક ક્ષુદ્રતાને કારણે કોઇની પીઠ પાછળ નિંદા કરવી. (૧૨) પળ પછી શું થવાનું છે તેનું જ્ઞાન ન હોવા છતાં અજ્ઞાનવશ થઇ વારંવાર ‘આ આમ જ છે, આ આમ જ થશે' એવું નિશ્ચયાત્મક બોલવું. (૧૩) શ્રુતજ્ઞાનની ભક્તિ-બહુમાનની લાગણી જાગૃત ન હોવાથી અકાળે સ્વાધ્યાય કરવો. (૧૪) ભૂતકાળમાં થઇ ગયેલ ક્ષતિઓ કે બનાવો યાદ કરી કષાયોની ઉદીરણા કરવી. (૧૫) અસ્થંડિલ ભૂમિ તે અંશો શાસ્ત્રોના ૧૨૪
લોકોના સંચાર વિનાની ભૂમિ કે જે સચિત્ત હોવાનો સંભવ છે તે ભૂમિમાંથી સ્થંડિલ ભૂમિમાં આવતાં પગ મૂંજવાની જયણા ન કરવી અગર ચિત્ત રજવાળા હાથે ગોચરી વહોરવી અથવા અશુદ્ધ પૃથ્વી ઉપર બેસવું, ઊઠવું વગેરે કરવું. (૧૬) વિકાલે (રાત્રે) ઊંચા સ્વરે બોલવું કે જેથી અસંયત ગૃહસ્થ સંસારકાર્યમાં પ્રવર્તે અગર હિંસક ગરોળી વગેરે જંતુ જાગૃત થઇ જાય અથવા સાવદ્ય ભાષા બોલવી, અજયણાએ બોલવું. (૧૭) સ્વભાવથી વિચિત્રતાના કારણે જેની-તેની સાથે ક્ષુદ્ર બાબતોમાં પણ કષાયને આધીન થવું. (૧૮) સ્વાર્થ કે ઇર્ષ્યાદિના કારણે સમુદાયમાં એકબીજાને આડું-અવળું સમજાવી ભેદ, હઠ, કુસંપ કરાવવો. (૧૯) વધારે ભોજન કરવું કે જેથી અનૈષણા, અસંયમાદિ અનેક દોષો ઉત્પન્ન થાય. સવારથી સાંજ સુધી મોકળે મોઢે ખાવું અથવા પ્રમાદાદિકથી દેવદ્રવ્યાદિકનું ભક્ષણ કરવું. (૨૦) ગોચરીમાં લાગતા દોષોનો ધ્યાનપૂર્વક પરિહાર કરવામાં પ્રયત્નશીલ ન થવું. ગોચરીના દોષોની જયણા ન કરવી.
+
૨૦૧.એકવીસ શબલ(કલંક)સ્થાન :
(૧) હસ્તમૈથુન કરવું. (૨) સાલંબન એટલે કે અતિક્રમ, વ્યતિક્રમ કે અતિચારથી મૈથુન સેવવું અથવા બ્રહ્મચર્યમાં દોષ લગાડવો. (૩) રાત્રિભોજન એટલે રાત્રે વહોરેલું દિવસે વાપરવું અગર દિવસે વહોરેલું રાત્રે (લગભગ વેળાએ) વાપરવું. (૪) આધાકર્મી દોષવાળી ગોચરી નિષ્કારણ વાપરવી અથવા સ્વાદ, લાલસા, તૃપ્તિ માટે દિવસમાં એકથી વધુ વાર વાપરવું. (૫) રાજપિંડ વહોરવો. (૬) ક્રીતદોષ - વેચાતી લાવેલી ચીજ વહોરવી. (૭) અભ્યાäત દોષવાળી – સાધુ માટે ખાસ સામે લાવેલી ચીજ વહોરવી. (૮) પ્રામિત્યદોષવાળી – સાધુ માટે ઉધારે લાવેલી ચીજ વહોરવી. (૯) આચ્છેદ્ય દોષવાળી – સાધુ માટે ખાસ બીજા પાસેથી ઝૂંટવી લાવેલી ચીજ વહોરવી. (૧૦) ત્યાગ કરેલી ચીજ વહોરવી – વાપરવી. (૧૧) છ માસની અંદર એક ગચ્છમાંથી બીજા ગચ્છમાં જવું. (૧૨) એક માસની અંદર ત્રણ વાર નદી વગેરે ઊતરવું. (૧૩) એક માસની અંદર ત્રણ વાર માતૃસ્થાન - માયાકપટ સેવવું. (૧૪) જાણી-જોઇને પૃથ્યાદિક જીવોની હિંસા કરવી. (૧૫) જાણી-જોઇને મૃષાવાદ બોલવો. (૧૬) જાણી-જોઇને
અંશો શાસ્ત્રોના ૧૨૫