________________
૪ ૬ કાય: પૃથ્વી, અપૂ, તેલ, વાઉ, વનસ્પતિ અને ત્રસ કાયની જાણે
અજાણે પણ થતી વિરાધનાથી બચવું. * ૧ અકથ્ય : સંયમને અનુપયોગી અગર બાધા કરનાર પદાર્થોનો
ત્યાગ કરવો. * ૧ ગૃહસ્થભાજનત્યાગ: થાળી વાટકી લોટો આદિ ધાતુના વાસણનો
ત્યાગ કરવો. ૪ ૧ પલંગ: ખાટલો, પથારી, તળાઇ આદિ ગૃહસ્થોચિત સામગ્રીનો
ત્યાગ કરવો. જે ૧ નિષધા : ગૃહસ્થને ત્યાં બેસવાનો ત્યાગ. $ ૧ સ્નાન ઃ સર્વથી કે દેશથી શરીરશુદ્ધિનો ત્યાગ.
૧ શોભા : સારા દેખાવડા થવા માટે શરીર, વસ્ત્ર, વાળ વગેરેની ટાપટીપ કરવાનો ત્યાગ.
(૩) તથાકાર સામાચારી : અજ્ઞાન, મોહાદિથી સાનભાન ભૂલેલા અંતર
આત્માને નિષ્કારણપરમવત્સલતાપૂર્વક હિતાવહ ધર્મના ઉપદેશ દ્વારા સુખી બનાવનાર ગુરુદેવના વચનને શ્રદ્ધાપૂર્વક “તહત્તિ” શબ્દના પ્રયોગપૂર્વક સ્વીકારી લેવું. આવશ્યિકી સામાચારીઃ સંયમના પોષણને અનુકૂળ આહાર-વિહાર આદિની પ્રવૃત્તિ માટે ઉપાશ્રયમાંથી નીકળતાં તેમ જ દહેરાસરમાંથી બહાર નીકળતાં “આવસહી” બોલવું, જેથી સાધુજીવનની તમામ
ચર્યા સંયમાનુકૂળ હોવાનો ખ્યાલ જાગૃત રહે. (૫) નૈષધિથી સામાચારી : દહેરાસર, ઉપાશ્રયમાં પેસતાં મન, વચન,
કાયાના યોગને આરાધનાના માર્ગ પર કેન્દ્રિત કરવા “નિસાહિ” શબ્દના પ્રયોગપૂર્વક ચાલુ ક્રિયા કે સંયમજીવન સિવાય બીજા તમામ વ્યાપારોના ત્યાગનો ખ્યાલ રાખવો. આપૃચ્છના સામાચારી: કોઇ પણ પ્રવૃત્તિ માટે દેવ, ગુરુ કે વડીલની
સંમતિ માટે ઉપયોગવંત રહેવું. (૭) પ્રતિકૃચ્છના : સામાન્યતઃ પ્રવૃત્તિ કરવા માટે આજ્ઞા લીધેલી હોવા
છતાં પણ કાર્યપ્રારંભ વખતે પુનઃ દેવ, ગુરુ કે વડીલની આજ્ઞા
માંગવા ઉપયોગ રાખવો. (૮) છંદના : પોતા માટે લાવેલ આહાર, પાણી આદિમાંથી બીજા
સાધુઓને ભક્તિ માટે થોડું-ઘણું લેવા પ્રાર્થના કરવી. (૯) નિમંત્રણા સામાચારી : પોતાના આત્માને કૃતાર્થ કરવાની શુભ
કામનાથી નાના-મોટા તમામ સાધુને આહાર-પાણી આદિ દ્વારા
સેવાભક્તિ કરવા નમ્રભાવે પ્રાર્થના કરવી. (૧૦) ઉપસંપદા સામાચારી : જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્રની વૃદ્ધિ, નિર્મળતા,
સ્થિરતાદિ માટે સ્વચ્છ છોડી અન્ય ગચ્છમાં જઇને વિધિપૂર્વક અન્ય ગુરુની નિશ્રા સ્વીકારવી.
૭૮. ચરણસિત્તરી અને કરણસિત્તરી :
वय समणधम्म संजम वेयावच्चं च बंभगुत्तीओ । नाणाइतियं तवकोहनिग्गहाइ चरणमेयं ॥
પાંચ મહાવ્રત, દસ પ્રકારનો શ્રમણ ધર્મ, સત્તર પ્રકારનું સંયમ, દસ પ્રકારની વેયાવચ્ચ, નવ બ્રહ્મચર્યની ગુપ્તિ, જ્ઞાનાદિ ત્રણ, બાર પ્રકારનો તપ, ક્રોધાદિ ચારનો નિગ્રહ : આ પ્રમાણે ચરણ સિત્તરી છે.
पिंडविसोही समिई, भावण पडिमा य इंदियनिरोहो । पडिलेहणं गुत्तीओ, अभिग्गहा चेव करणं तु ॥१॥
(શ્રી ઓઘનિયુક્તિ ભાષ્ય ગાથાનું) (૧ થી ૪) પિંડવિશુદ્ધિ : વસ્ત્ર, પાત્ર, વસતિ અને આહારની નિર્દોષ
ગવેષણા કરવી. (૫ થી ૯) પાંચ સમિતિ : (૧) ઈર્યાસમિતિ (૨) ભાષાસમિતિ (૩) - એષણાસમિતિ (૪) આદાન-નિક્ષેપસમિતિ (૫) પારિષ્ઠાપનિકા
સમિતિ. આ ૫ સમિતિનું બરાબર પાલન કરવું. (૧૦ થી ૨૧) બાર ભાવના: (૧) અનિત્ય (૨) અશરણ (૩) સંસાર (૪) એકત્વ (૫) અન્યત્વ (૬) અશુચિ (૭) આશ્રવ (૮) સંવર (૯)
4 અંશો શાસ્ત્રોના ૩૭
૭૭. સાધુની પ્રતિજ્ઞાનાં અઢાર સ્થાનો : » ૬ વ્રતઃ પાંચ મહાવ્રત અને રાત્રિભોજનવિરમણ વ્રતનું મન, વચન, કાયાથી બરાબર પાલન કરવું.
અંશો શાસ્ત્રોના ૦ ૩૬ છે.