________________
૫૩. સંઘની વ્યાખ્યા :
વીતરાગ ભગવાનની આજ્ઞાયુક્ત એક સાધુ, એક સાધ્વી, એક શ્રાવક, એક શ્રાવિકા સંઘ કહેવાય છે. બાકી આજ્ઞારહિત ગમે તેટલા હોય તો તેને હાડકાંનો સમુદાય કહેવાય છે.
(૨) જિનમુદ્રા : તીર્થંકર ભગવાન જે રીતે કાઉસ્સગ્નધ્યાનમાં ઊભા
રહેતા તે રીતે બે પગ વચ્ચે આગળના ભાગમાં ચાર આંગળનું આંતરું રાખી અને પાછળ પાનીના ભાગે ચાર આંગળથી ઓછું આંતરું રાખી જમણા હાથમાં મુહપત્તી અને ડાબા હાથમાં ઓધો અગર ચરવળો રાખી બંને હાથ લટકતા રાખવા તે જિનમુદ્રા. આ
મુદ્રાથી કાઉસ્સગ્ન કરવાનો હોય છે. (૩) મુક્તાશુક્તિમુદ્રા : મોતીની છીપ જેવી બંને હાથની પોલી અંજલી
કરી લલાટભાગે રાખવી તે મુક્તાશુક્તિમુદ્રા. આ મુદ્રાથી જાવંતિ ચેઇઆઇં, જાવંત કેવિ સાહુ અને જય વીયરાયસૂત્રની બે ગાથા. આ ત્રણ સૂત્રો બોલવાં.
૫૪. પાંચમા આરાના છેડે રહેનારા ચતુર્વિધ સંઘનાં નામ :
(૧) શ્રીદુષ્ણસહસૂરિ મ. (૨) ફલ્યુશ્રી સાધ્વી (૩) નાગિલ શ્રાવક (૪) સત્યશ્રી શ્રાવિકા.
૫૫. સંઘમાં પાળવાની છ “રી” :
(૧) રોજ એકાસણું કરવું (એકાહારી) (૨) સમ્યકત્વધારી (૩) ભૂશયનકારી (સંથારે સૂવું તે) (૪) સચિત્તપરિહારી (૫) પદચારી (પગે ચાલવું) (૬) બ્રહ્મચારી,
૪૮. દશ ત્રિક :
(૧) નિસાહિત્રિક (૨) પ્રદક્ષિણાત્રિક (૩) પ્રણામત્રિક (૪) દિશાવર્જિતત્રિક (૫) પદભૂમિપ્રમાર્જન (૬) વર્ણાદિત્રિક (૭) મુદ્રાસિક (૮) પ્રણિધાનત્રિક (૯) પૂજાત્રિક (૧૦) અવસ્થાત્રિક - આ દશ ત્રિકો જિનમંદિરમાં સાચવવી.
સાધુ તથા ચારિત્ર સંબંધી
૪૯, તત્ત્વત્રયી :
(૧) સુદેવ (૨) ગુરુ (૩) સુધર્મ.
૫૬. સ્થાપનાચાર્યનાં લક્ષણ :
એક આવર્ત-બળ અર્પે, બે ક્લેશ આપે, ત્રણ માન આપે, ચાર શત્રુનો નાશ કરે, પાંચ ભય હરે, છ મહારોગ આપે, સાત રોગનો નાશ કરે.
૫૦. રત્નત્રયી :
(૧) સમ્યગુજ્ઞાન (૨) સમ્યગદર્શન (૩) સમ્યગુચારિત્ર.
૫૭. દશપૂર્વધર (કલ્પસૂત્ર ૮મું વ્યાખ્યાન) :
(૧) આર્ય મહાગિરિ (૨) આર્ય સુહસ્તિ (૩) શ્રી ગુણસુંદરસૂરિ (૪) શ્રી શ્યામાચાર્ય (૫) શ્રી સ્કંદિલાચાર્ય (૬) શ્રી રેવતીમિત્રસૂરિ (૭) શ્રી ધર્મ (૮) શ્રી ભદ્રગુપ્ત (૯) શ્રીગુપ્ત (૧૦) શ્રી વજસ્વામી.
૫૧. ત્રણ સુપાત્રો :
(૧) ઉત્તમપાત્ર – સાધુ (૨) મધ્યમપાત્ર- શ્રાવક (૩) જઘન્યપાત્ર - અવિરત સમ્યગુદૃષ્ટિ.
૫૮. છ શ્રુતકેવળી (ચૌદપૂર્વી) :
શ્રીજંબુસ્વામી છેલ્લા કેવળી થયા તે પછી (૧) શ્રી પ્રભવસ્વામી (૨) શ્રી શય્યભવસ્વામી (૩) શ્રી યશોભદ્ર (૪) શ્રી સંભૂતિવિજય (૫) શ્રી ભદ્રબાહુસ્વામી (૬) શ્રી સ્થૂલભદ્ર.
૫૨. પાત્રના ચાર પ્રકાર :
(૧) જિનેશ્વર પ્રભુ (રત્ન). (૨) સાધુ મુનિરાજ (સુવર્ણ). (૩) દેશવિરતિ શ્રાવક (રજત). (૪) અવિરતિ સમ્યગૃષ્ટિ (ત્રાંબું).
9 અંશો શાસ્ત્રોના ૦ ૨૪ )
વ અંશો શાસ્ત્રોના ૧ ૨૫ >