________________
(133) માં બાગ, મણના બીજા લોકોમાં બીન હરકને સારા લેવાનું કલ્યાણ થવા સારૂં, બંધિવાનોનાં બંધ તોડાવવા સારૂં, અને પુરેલાને બહાર કહાડવા સારું પવિત્ર ગુરૂએ આપેલા જ્ઞાનને સાધવ ફરશે. પાટલીપુર શહેરમાં અથવા બહાર જ્યાં મારા ભાઈ બહેન અથવા સગાંવહાલાં હશે, ત્યાં પણ તેઓ જશે. આ ધર્મ મહામાત્ય જે પતિની દેખરેખ માટે નીમવામાં આવ્યા છે, તેઓ જે જે સ્થાન નીતિ કાયદો સ્થપાયો છે, ત્યાં ત્યાં પુણ્યવાન અને સદ્ગુણ જનોને ઉત્તેજન આપશે. આવા ઈરાદાથી આ શાસન લખ્યું છે, તે ભરી - એ માનવું.
શાસન છ –પ્રાચીનકાળમાં પ્રજાના હિત ઉપર ધ્યાન આપ માં આવ્યું હોય, તેમ જણાતું નથી; તેમજ કઈ અમલદારોએ પણ ધ્યાન આ હું નથી; માટે હવે મારા રાજ્યમાં સ્ત્રીઓ ઉપર, ધર્મસ્થાન ઉપર, યાત્રાળુ ઉપર, વ્યાપારઉપર, તથા બાગ બગીચા ઉપર મેં ચોકીદાર રાખેલા છે; અને હરેક રીતે મારી પ્રજાના સુખમાં વધારો થાય તેમ કર્યું છે. હું અને મારા મહામાત્ય જે જે જાહેર કરીએ, તે મજુર થવા માટે સભામાં મૂકવામાં આવશે ; મંજુર થયા પછી મને ખબર આપવામાં આવશે. આવી આશા મેં સર્વ ઠેકાણે કરી છે. જગતનું હિત કરતાં કરતાં મને સંતોષ નથી. આખી દુનીઆને આબાદ કરવી, એ ઘણેજ સ્તુતિપાત્ર પ્રયત્ન છે. જ્યારે સર્વ લોકે આ લોકમાં સુખી થાય, અને તે સ્વર્ગમાં જવા શક્તિવાન થાય, ત્યારે જ હું તેમનું ઋણ છુટું. આવા ઋણથી મુક્ત થવા માટે મારા સઘળા યત છે. આવા વિચારથી આ નીતિનું શાસન લખવામાં આવ્યું છે. આ ઘણા કાળસુધિ ટકે ? મારી પાછળ મારા પુત્ર, પૌત્ર તથા પ્રપો. આખી દુનીઆના - લેને માટે પ્રયત્ન કરે છે પણ આ કામ અને શ્રમવિના બને તેવું નથી.
શાસન સાતમું–દેવપ્રિય પ્રિયદર્શી રાજા એવી ઈચ્છા રાખે છે છે. સર્વ ધર્મગુરૂઓ સંપથી રહે; તેઓ ઈચ્છે કે, અમે જેવા નિયમ પાળીએ છીએ, તેવાજ નિયમ બીજા લોકો પાળે, તથા રાખે; પણ સર્વ મનુષ્યના મા, તથા ઈચ્છાએ દી જુદી હોય છે; માટે કેટલાએક બધું પાળે, તેમજ કેટલાએક ડું પણ પાળે. તે પણ એટલું તો ખરું કે, નિયમ, ઘન ઈત્યાદિ ઘણું છે; તેમજ સંયમ, ભાવ, શુદ્ધિ, કૃતજ્ઞતા, દઢભક્તિ એ શ્રેષ્ઠ છે.
શાસન આઠમું આગળના વખતમાં રાજાઓ મૃગયા ( શિકાર વિગેર) મજશેક માટે મુસાફરી કરતા ; પણ દેવપ્રિય પ્રિયદર્શી રાજા તો
Aho ! Shrutgyanam