________________
(૯૭)
૧ ( દત્તકૃત પ્રાચીન ભારતનું ગુજરાતી ભાષાંતર પાનું ૨૧ ).
“ કાશ્મીરના યુચી રાન્ન કનિષ્ક ઇસ્વીસનના પેહેલા સકામાં એક વિશાળ રાજ્યના ધણી હતેા. એ રાજ્ય કાબુલ, કાસ્ગર અને યારકડથી ગુજરાત અને આયા સુધી વિસ્તાર પામ્યું હતું. તે બધાં હતા. તેણે કાશ્મીરમાં ઉત્તર તરફના બહુ લેાકાની મહાન સભા સ્થાપી. પછી કાંમેાજીઅન અને કાબુલથી બીજી જાતા હિંદુસ્તાનમાં પેઠી.’’
૨ ( દત્તકૃત પ્રાચીન ભારતનું ગુજરાતી ભાષાંતર પાનું ૩૦).
<<
માત્ર એટલુંજ જાણવામાં આવ્યું છે કે, કાશ્મીરના રાજા મહાન કનિષ્ક જીતતે જીતતા પશ્ચિમ હિંદુસ્તાનમાં આગ્રા અને ગુજરાત સુધિ - બ્યા હતા. એ રાજા આધર્મ પાળતા હતા; અને તેણે ઉત્તર તરફના બૈદ્ધ લાકાની એક સભા ખેલાવી હતી. કાઇ હિંદુ રાજા તેના સામે થયે! હાય એમ ઇતિહાસ ઉપરથી માલુમ પડતું નથી. એથી ઉલટું શીલાલેખા ઉપરથી એમ જણાય છે કે, કનિષ્ઠે પેાતે એક સત્તર ચલાવ્યા હતે ; અને તે તેના વખત પછી એ ત્રણ સૈકા સુધિ ચાલ્યેા હતેા. એવી અટકળ કરવામાં આવી છે કે, કનિષ્ણે ચલાવેલા સવત્સર પાછળથી શકસવત્સર તરિકે ઓળખાયા હશે. હિંદુસ્તાનના જે ભાગોમાં ઐધર્મનો ફેલાવો થયા હતા, તે ભાગામાં તેમજ ટીબેટ, ના, સીલેશન અને હવામાં એ સંવત દાખલ થયે હતા. છઠ્ઠા સૈકામાં હિંદુ ધર્મને ક્રીથી ફેલાવે। થયા. ત્યાર પછી હિંદુઓએ એ સંવત વાપરવા માંડયેા, અને એવી વાત ચલાવી કે, એ સ`વત બાધર્મ પાળનાર શક રાન્નએ (કનિકે ) રાજ્ય કર્યું, તે ઉપરથી ચાહ્યા નથી, પણ કાર્ય હિંદુ રાજાએ શક લેાકેાને હરાવ્યા, તે ઉપરથી ચાલ્યે છે. ’
""
૩ (દત્તકૃત પ્રાચીન ભારતનું ગુજરાતી ભાષાંતર પાનું ૩૬ ).
,,
‘કાશ્મીરના યુચી રાજા કનિષ્ઠે શકસવતર ચલાવ્યે. ઇ. સ. ૭૮ કનિષ્કની પણ પેહેલાં સંવત ૬૦ માં લખાએલા શીલાલેખ,
* નમો અરદંતાનં, નમો વિદ્યાનં, સં૦ ૦+૨ TM, î f≠. १ एताये पुर्वायेरकस्य अर्थककसत्र स्तस्य शिष्या आतपे कोगहवरी यस्य निर्वतन चतुवस्यर्न संघस्य या दिना पडिमा ( मो. १ ) ગ. ( ! ? ) વૈહિાથે ત્તિ ક
૧૩
r
Aho! Shrutgyanam