________________
(૪) શ્રી અભિનંદન સ્વામી
Te
છે. કેમકે જે કાંઈ થાય છે તે પોતાના કર્મ અનુસાર થાય છે. અને તેમાં કોઈ ફેરફાર કરવા દેવો પણ સમર્થ નથી. IIYI
જગ જોતાં જગનાથ, જિમતિમ આવ્યા છો ાથ, આ પણ હવે રખે કુમયા ક૨ોજી;
બીજા સ્વા૨થી દેવ, તું પરમાથ હેવ, આ પામ્યો હવે હું પટંતરોજી. ૫
અર્થ :- જગતમાં શોધ કરતાં હે જગતના નાથ ! મહા મહેનતે આપ હાથમાં આવ્યા છો. તો હવે મારા ઉપર આપ કુમયા એટલે અવકૃપા કરશો નહીં; કૃપાદૃષ્ટિ જ રાખશો. કારણ કે બીજા તો બધા સ્વાર્થી દેવો છે. જ્યારે તું જ એક પરમાર્થના હેતુભૂત સાચો દેવ છો. હે પ્રભુ ! હવે હું પટંતર એટલે સાચા ખોટાનો ભેદ જાણી શક્યો છું. અણસમજણરૂપ પડદાનું અંતર ખસી ગયું છે.
ભાવાર્થ :— આ અનાદિ અનંત સંસારમાં પરિભ્રમણ કરતાં મિથ્યાત્વનું સેવન કરતા ઘણા એવા કુદેવોની ભક્તિ કરી, પણ આપ જેવા સાચા દેવ હાથમાં આવ્યા નહીં. હવે આપ મારા હાથમાં આવ્યા છો. તો મારા ઉપર અવકૃપા કરશો નહીં. કૃપાદૃષ્ટિ રાખવી તે તો સજ્જન પુરુષોની સ્વાભાવિક પ્રકૃતિ છે. આપ જો કૃપાદૃષ્ટિ ન રાખો તો સજ્જન અને દુર્જનનું અંતર કેમ કહેવાય. આપ તો ૫રમાર્થી દેવ છો. સ્વાર્થી બિલકુલ નથી. દોષ રહિત છો. ગુણના ભંડાર છો. આપની આકૃતિ શાન્ત સુધારસથી નિર્મળી છે. જ્યારે બીજા દેવો તો આપનાથી ઊલટા સ્વભાવવાળા છે. કારણ કે તેઓની આકૃતિમાં પણ ઘણો જ ભેદ છે. કોઈ દેવોએ હાથમાં શસ્ત્ર ધારણ કર્યાં છે, તો વળી કોઈ દેવોએ ખોળામાં સ્ત્રીને ધારણ કરી છે. પણ આપનામાં એવા કોઈ પણ જાતનું દૂષણ નથી. એવી રીતે હવે હું સુદેવ અને કુદેવનો આંતરો જાણી શક્યો છું. ।।૫।।
તેં તાર્યા કંઈ ક્રોડ, તો મુજથી શીહોડ, આ મેં એવડો શો અલેહણોજી;
મુજ અરદાસ અનંત ભવની છે ગવંત,
આ જાણને શું કહેવું ઘણુંજી. ૬
અર્થ :– હે પ્રભુ ! તમે ક્રોડો જીવોને તાર્યાં છે તો મારાથી શી હોડ માંડી છે કે આમ કરે તો જ તને તારું, હે પ્રભુ ! આવો હું શું અલેહણો એટલે અયોગ્ય લક્ષણવાળો છું કે આપ મને તારતા નથી. મને તારવા માટેની આપને અરદાસ
૫૦
ચૈત્યવંદન ચોવીશી ભાગ-૧ એટલે વિનંતિ તો હે પ્રભુ! અનંત ભવની છે. તે બધું આપ જાણો છો માટે આપની આગળ વિશેષ શું કહું.
ભાવાર્થ :– હે પ્રભુ ! તમે ક્રોડો જીવને તાર્યા છે. વળી તીર્થંકર થઈને
જે વખતે આપ સમવસરણમાં બેસી ધર્મ દેશના દેતા હતા ત્યારે ઘણા સાધુઓ, સાધ્વીઓ, શ્રાવકો અને શ્રાવિકાઓને એમ ઘણા ભવ્યોને તાર્યા છે. આના પૂરાવામાં શ્રી ‘‘કલ્પસૂત્ર' પૂર્ણ સાક્ષીરૂપે છે. તો પછી મારા જેવા એકને માટે તારવાનો પ્રયાસ ન કરો એ કોઈ રીતે ઠીક નથી. મને દુઃખ થાય છે કે પ્રભુ હું એવો શું અયોગ્ય લક્ષણવાળો છું. મારી આ માગણી અનંત ભવની છે. તે આપ જાણો છો. તેથી અમારે વારંવાર કહેવું પડે તે ઠીક નહીં. અને ઘણું કહેવાથી થાય પણ શું? માટે હવે મને કૃપા કરી સમિતરૂપી સુખડી ચખાવો એ જ મારી પ્રાર્થના છે. ।।૬।।
સેવા-ળ દ્યો આજ, ભોળવો કાં મહારાજ, આ ભૂખ ન ભાંગે ભામણેજી; રૂપવિબુધ સુપસાય, મોહન એ જિનરાય, આ ભૂખ્યો ઉમાહે ઘણોજી. ૭
અર્થ :— હે ભગવંત ! હવે તો મને સેવાનું ફળ આજે જ આપો. તમે મને કેમ વારંવાર ભોળવો છો. એકલા ભામણાથી એટલે આશીર્વાદથી કાંઈ ભૂખ ભાંગે નહીં. શ્રી રૂપવિજયજી વિબુધના શિષ્ય શ્રી મોહનવિજયજી કહે છે કે હે પ્રભુ ! ભૂખ્યા માણસને તો ભોજનની ઘણી ઉમેદ હોય છે; તેમ મારી પણ આપ સમકિતની ભૂખ હવે જરૂર ભાંગો.
ભાવાર્થ :— આપ સેવાનું ફળ મને આપો. મને ભોળવશો નહીં. સેવાનું ફળ મને જો નહીં આપો તો આપ સ્વાર્થી ગણાશો. સેવકજનની કદર કરવી એ આપ જેવા સજ્જન પુરુષોનું કર્તવ્ય છે. આપની મારા પ્રત્યે આવી ભોળવણી ક૨વી તે વ્યાજબી નથી. ત્યાં દૃષ્ટાંત આપી પૂરવાર કરે છે કે કોઈ માણસ ભૂખ્યો હોય તેને ખાવાનું આપવામાં ન આવે અને મોટા મોટા ભામણાથી આશીર્વાદથી રીઝવવાની કોશીશ કરવામાં આવે તો એથી કાંઈ ભૂખને મટાડવારૂપ કાર્ય સિદ્ધ થાય નહીં. માટે ભૂખ્યાને અન્ન આપી જેમ સંતોષ પમાડાય તેમ હું પણ મુક્તિના સુખરૂપ ભોજનનો ઇચ્છક છું. આપ આ મુક્તિના સુખરૂપ ભોજનથી મને તૃપ્ત કરો. ભૂખ્યાને ભામણારૂપ એટલે કે તમારા પર હું વારી જાઉં છું, ફીદા