Page Text
________________
(૪) શ્રી અભિનંદન સ્વામી છે. સામાન્ય કેવળીમાં ચંદ્રમા સમાન એવા શ્રી અભિનંદન સ્વામીનું ધ્યાન કરતાં ભક્તજનના દેહના રોમેરોમ પુલકિત થાય છે અને પ્રભુ પ્રત્યે પૂર્ણ સ્નેહ પ્રગટે છે. જેમ ચંદ્રમાને દેખી ચંદ્ર વિકાસી કમળોનું વન ખીલે તેમ પ્રભુના ચંદ્ર જેવા મુખના દર્શનથી ભક્તનું હૃદય પણ ખીલી ઊઠે છે.
ભાવાર્થ :- શ્રી અભિનંદન સ્વામી પ્રભુની અનંત જ્ઞાનકળા કળી શકાય નહીં તેવી છે, અને જેમાં કદી કોઈ વિરોધાભાસ આવે એમ નથી. બોધ પામેલા જીવો પ્રભુનું ધ્યાન કરતાં તેમના દેહની રોમરાજી વિકસિત થાય છે. અને પ્રભુ પ્રત્યે ભક્તિરૂપ પ્રશસ્ત સ્નેહ પ્રગટે છે. જેમ ચંદ્રને દેખી ચંદ્ર વિકાસી કમળો ખીલે તેમ શ્રી અભિનંદન સ્વામી ચંદ્રમા સમાન જાણવા અને ભક્તજનો તે ચંદ્ર વિકાસી કમળ જેવા જાણવા. 7/૧૫
એક ખીણ મન રંગ, પરમપુરુષને સંગ,
આ પ્રાપ્તિ હોવે સૌ પામીએજી; સુગુણ-સલુણી ગોઠ, જિમ સાકર ભરી પોઠ,
આ વિણ દામે વિવસાઈએજી. ૨ અર્થ :- પરમપુરુષના સંગનો રંગ એક ક્ષણ માત્ર થાય તો ઇચ્છિત વસ્તુઓની પ્રાપ્તિ થઈ શકે. ઉત્તમ પુરુષોની સોબત, ગુણથી ભરેલી અને સલૂણી કહેતાં મીઠી છે. જેમ સાકરની ભરેલી પોઠ એટલે ગુણી હોય તેવી છે. સત્પરુષના સંગનો વિવસાઈ એટલે વ્યવસાય તો વગર દામે થાય છે.
| ભાવાર્થ :- પરમપુરુષનો સંગ એક ખીણ એટલે ક્ષણ માત્ર થાય તો ઇચ્છિત વસ્તુ તુરત મળી શકે. પ્રભુની ગોઠ કહેતાં મૈત્રી ગુણથી ભરેલી છે અને મીઠાશમાં સાકરના ઢગલા જેવી છે. અહીંયા દ્રષ્ટાંતથી આ ગાથાનો ઉપનય એમ જણાય છે કે જેમ લોખંડના કટકાને પારસમણિનો સ્પર્શ થાય તો લોઢું સુવર્ણ બની જાય છે; તો અમારા જેવા ભક્તજનો પ્રભુના સંગરૂપ પારસમણિ પામીને સુવર્ણરૂપ કેમ ન બને? દુનિયામાં ગણાતો સાકરનો વ્યાપાર પૈસા વિના થાય નહીં પરંતુ આ પ્રભુના સંગનો લોકોત્તર વ્યાપાર તો પૈસા વિના પણ થઈ શકે; એ વાત યથાર્થ છે. રા. સ્વામી ગુણમણિ તુજ, નિવસો મનડે મુજ,
આવ પણ કંઈયે ખટકે નહીંજી; જિમ રજ નયણે વિલગ્ન, નીર ઝરે નિરવર્ગી,
આ પણ પ્રતિબિંબ રહે સંસહીજી.૩
ચૈત્યવંદન ચોવીશી ભાગ-૧ અર્થ :- હે ગુણોમાં મણિરૂપ મોટા એવા અભિનંદન પ્રભુ! આપ જેવા મારા મનમાં આવીને વસો તો મને કંઈ ખટકતું નથી, પરંતુ એક ઝીણું રજકણ પણ મારા આંખમાં પડે તો ઘણું પાણી ઝરે છે. જ્યારે આપનું મોટું પ્રતિબિંબ મારી આંખમાં પડે છે તો પણ કોઈ દર્દ કરતું નથી પણ સંસહી એટલે સમાઈ જાય છે. તેમ આપ મોટા હોવા છતાં પણ મારા મનમાં જરૂર સમાઈ જશો. એવી મને પૂર્ણ ખાત્રી છે.
- ભાવાર્થ:- ગુણરૂપી મણિઓની ખાણરૂપ હે સ્વામી! તમે મારા મનમાં આવીને વસો તો પણ મને કંઈ ખટકશે નહીં. જ્યારે આંખમાં એક નાની રજકણ પડે તે પણ ખૂબ ખટકીને આંખમાંથી પાણી ઝરાવીને દુઃખ આપે છે. વળી આંખમાં મોટું પ્રતિબિંબ પડે તે સમાઈ જાય છે, જરી પણ દુઃખ ઉત્પન્ન કરતું નથી; તેમ આપ ઘણા મોટા હોવા છતાં પણ મારા મનમાં પ્રતિબિંબરૂપે સમાઈ જાઓ છો. જ્યારે અન્ય દેવો નાના હોવા છતાં પણ આંખમાં પડેલા રજકણની માફક ખૂંચે છે, તે સહ્યું જતું નથી. તેવા
મેં જાણ્યા કંઈ લક્ષ, તારક ભોલે પ્રત્યક્ષ,
આ પણ કો સાચ નાવ્યો વગેજી; મુજ બહુ મૈત્રી દેખ, પ્રભુ કાં મૂકોઉવેખ,
આ૦ આતુર જન બહુ ઓલગેજી.૪ અર્થ :- હે તારક પ્રભુ! ભોળા એવા મેં પ્રત્યક્ષપણે અનેક દેવોની યાચના કરી પણ વિવેકપૂર્વક સાચી વસ્તુ મારા હાથમાં આવી શકી નહીં. હવે આપ મને મળ્યા છો પણ મારી ઘણા સાથે મિત્રતા દેખીને મને ઉવેખ એટલે છોડી દેશો નહીં. કેમકે દુઃખથી પીડાયેલા મારા જેવા મનુષ્યો ઘણા સ્થાનકે વિનતિ કર્યા કરે છે.
ભાવાર્થ:- મેં ભોળા ભાવથી, શુદ્ધદેવ અને અશુદ્ધદેવની પરીક્ષાના અભાવે અશુદ્ધદેવ પ્રત્યે યાચના અનેકવાર કરી પણ સત્ય વસ્તુ હાથમાં ન આવી. એમ ઘણા દેવોની સોબતવાળો દેખીને હે પ્રભુ! મને છોડી દેશો નહીં. કારણ કે રોગથી પીડાયેલા મનુષ્યો જેવા તેવા વૈદ્યોને દેખી દવાઓ કરાવે છે. પણ હવે મેં જાણ્યું કે સાચા વૈદ્ય તો આપ છો. જેથી હવે હું આપનો સંગ કદી મૂકીશ નહીં, તેમજ આપ પણ મને છોડશો નહીં. મેં ઘણા દેવોની પાસે યાચના કરી પણ તેમાં મુખ્ય કારણ તો સાંસારિક વસ્તુઓની આશાનું હતું. દુઃખનો માર્યો તેમ કરતો હતો. પણ હવે મને સાચી વાત સમજાઈ કે તે બધું માગવુ વ્યર્થ
| SR No. | 009111 |
| Book Title | Chaityavandan Chovisi 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Paras Jain |
| Publisher | Shrimad Rajchandra Ashram |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 181 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Rajchandra |
| File Size | 1 MB |