________________
(૩) શ્રી સંભવનાથ સ્વામી
| (મન મધુકર મોહી રહ્યોએ દેશી) સંભવ જિનવર વિનતી, અવધારો ગુણ જ્ઞાતા રે; ખામી નહિ મુજ ખિજમતે, કદીય હોશો લ દાતા રે. સં૦૧
અર્થ:- હે સંભવનાથ જિનેશ્વર !હે ગુણજ્ઞ પ્રભુ!મારી વિનતિ સ્વીકારો. મારી ખીજમતે એટલે આપની સેવાચાકરીમાં હું ખામી રાખતો નથી તો આપ હે પ્રભુ! મને મોક્ષ ફળના દાતાર ક્યારે થશો?
ભાવાર્થ:- હે ગુણજ્ઞ પ્રભુ!મુજ સેવકની એક નમ્ર અરજ છે તે ઉપર લક્ષ આપી મારી વિજ્ઞપ્તિની ફળીભૂતતા થાય તેમ કરો. હું આપની અનન્ય ભાવે, પૂર્ણ શ્રદ્ધાપૂર્વક ભક્તિ કરું છું. અને આશામાં ને આશામાં સમય વ્યતીત કરું છું. તે આશા એવી છે કે પ્રભુ મારા ઉપર પ્રસન્ન થશે, મુજ રંક ઉપર કરુણા ભરેલો દ્રષ્ટિપાત કરશે. પણ મારી એ આશા હજી સુધી ફળીભૂત થઈ નથી. તેથી હવે અધીરજ આવવાથી લધુત્વભાવે આપને પૂછવા જેટલી અનુજ્ઞા લઉં કે હું આપની ખીજમત એટલે સેવા ઉઠાવું છું તેનું ફળ આપ ક્યારે આપશો? મારી સેવાચાકરીમાં કાંઈપણ ખામી રાખતો નથી. પ્રભુ ઉપર પૂર્ણ વિશ્વાસ છે. માટે આવા પ્રકારે પ્રભુની ભક્તિ કરી છે. /૧
કર જોડી ઊભો રહું, રાત દિવસ તુમ ધ્યાનો રે;
જો મનમાં આણો નહીં, તો શું કહીએ છાનો રે, સં-૨
અર્થ:- રાતદિવસ હાથ જોડીને આપનું ધ્યાન ધરી ઊભો રહું તો પણ મારી વિનતિને આપ ધ્યાન ઉપર ન લો તો હું એકાંતમાં છાની રીતે આપને વિશેષ શું કહું ?
ભાવાર્થ:- વળી હે પ્રભુ ! હું બીજાં સર્વ કાર્યમાં મુખ્ય કાર્યરૂપ માત્ર આપના ધ્યાનમાં જ મારો કાળ નિર્ગમન કરું છું. આપ મારી આ સ્થિતિ પ્રત્યક્ષ જાઓ છો. આમ છતાં પણ મારા પર આપ કૃપા ન કરો તો મારી મનોવાંછિતની સિદ્ધિ માટે ખાનગીમાં ફરી શું કહેવું ? કોઈ માણસને કાંઈ અરજ કરવી હોય તો તેને પ્રથમ ખાનગીમાં કહેવાય અને પછીથી લોકોની હાજરી વચ્ચે કહેવાય અને તેમ છતાં અરજનો સ્વીકાર ન થાય તો પછી ફરી ખાનગીમાં કહેવાથી કાંઈ જ ફળ નથી, એવી લૌકિક પદ્ધતિ છે. એ પદ્ધતિને અનુસરીને જ મેં મારું વક્તવ્ય આપની સમક્ષ રજૂ કર્યું છે. માટે હે પ્રભુ ! મારી વિનતિને સ્વીકારી અને મોક્ષ પદના આપનાર થાઓ. //રા
ચૈત્યવંદન ચોવીશી ભાગ-૧ ખોટ ખજાને કો નહીં, દીજીએ વાંછિત દાનો રે;
કરુણાનજ૨ પ્રભુજી તણી, વાધે સેવક વાનો રે, સં૩
અર્થ:- હે પ્રભુ! આપના ખજાનામાં કાંઈ ખોટ નથી તો ઇચ્છિત વસ્તુનું દાન આપો! જો પ્રભુની દયા વૃષ્ટિ હોય તો સેવકનો વાન એટલે આત્મિક રંગ શીધ્ર વધી શકે.
ભાવાર્થ :- હે કરુણાનિધિ ! હું જે વસ્તુની માગણી કરું છું તેની આપના ભંડારમાં જરા પણ ઊણપ નથી. તેમ તે વસ્તુ આપવાથી, ખુટી જવાનો કોઈ ભય નથી. માટે આ સેવક ઉપર કૃપા કરી તેના આત્મિક ગુણો પ્રગટ કરાવી આપવાની માગણીને પૂરી કરો. આપની કૃપા દ્રષ્ટિ વિના આ કાર્ય સિદ્ધ થઈ શકે એમ નથી. આપની મહેરબાની હશે તો જ મારી આત્મિક નિર્મળતા થશે અને ક્રમે કરીને તે વધશે. એમ હું મારા મનમાં નિઃશંકપણે સમજું છું. તેથી આટલી અરજ કરું છું. તો એ ઉપર આપ જેવા મહાપુરુષે અવશ્ય ધ્યાન આપવું જોઈએ. સા.
કાળલબ્ધિ મુજ મતિ ગણો, ભાવલબ્ધિ તુમ હાથે રે; લડથડતું પણ ગજબચ્ચું, ગાજે ગયવર સાથે રે, સં૦૪
અર્થ:- હે પ્રભુ! મારી કાળલબ્ધિ એટલે ભવસ્થિતિ પાકી નથી એમ આપ ગણશો નહીં. કારણ કે ભાવલબ્ધિ તો આપના હાથમાં છે. જેમકે લડથડતું એવું ગજ એટલે હાથીનું બચ્ચું તે મોટા ગયવર એટલે ગજવર અર્થાતુ મોટા હાથી સાથે ગાજે છે. તેમ અમે પણ આપના બોધબળે કર્મોની સામે હાકલ
કરીશું.
ભાવાર્થ :- હે પ્રભુ! અમારી કાળલબ્ધિ એટલે ભવસ્થિતિ પાકી નથી એમ આપ ગણશો નહીં. કારણ કે ભવસ્થિતિ પકાવવાનું કારણ એવી ભાવલબ્ધિ એટલે ઉત્તમ ભાવોની પ્રાપ્તિ કરાવવાનું સામર્થ્ય તો આપના હાથમાં છે. તેનું દ્રષ્ટાંત કે લથડીયાં ખાતું એક હાથીનું બચ્ચું જેમ પોતાના મોટા હાથી સાથે ગાજે છે, તેમ હું પણ આપના દ્વારા પ્રાપ્ત થયેલા બોધના બળવડે કર્મો સમક્ષ ગર્જના કરીશ. અને તેના ફળ સ્વરૂપ તે કર્મોનો નાશ કરીને આપ જેવો થઈશ. II૪
દેશો તો તુમહિ ભલા, બીજા તો નવિ યાચું રે;
વાચક યશ કહે સાંઈશુ, ફળશે એ મુજ સાચું રે, સં૫ અર્થ :- હે પ્રભુ! આપશો તો આપ જેવા ભલા એટલે પરોપકારી