________________
૨૯
(૩) શ્રી સંભવનાથ સ્વામી
(૩) શ્રી સંભવનાથ સ્વામી શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત વર્તમાન ચોવીશી સ્તવન
(ધનરા ઢોલા......એ દેશી) શ્રી સંભવ જિનરાજજી રે, તાહરું અકલ સ્વરૂપ જિનવ૨પૂજો, સ્વપર-પ્રકાશક દિનમણિ રે, સમતા રસનો ભૂપ; જિનવ પૂજો પૂજો રે ભવિક જન પૂજો, પ્રભુ પૂજ્યા પરમાનંદ. જિન પૂ૦૧
સંક્ષેપાર્થ :- હે શ્રી સંભવનાથ જિનરાજ પ્રભુ! આપનું સ્વરૂપ કોઈ છદ્મસ્થથી કળી શકાય એવું નથી. આપ પોતાના આત્માને તથા બીજા જગતના સર્વ પર પદાર્થોને જાણવામાં દીનમણિ એટલે સૂર્યસમાન છો. તેમજ સમતા રસના રાજા છો-ભંડાર છો. માટે હે ભવ્ય જીવો! તમે એવા ભગવાનને ભાવથી પૂજો. કારણ કે એવા પ્રભુને પૂજતાં સહજ અવિનાશી એવા આત્મિકસુખની પ્રાપ્તિ થાય છે. ||૧.
અવિસંવાદી નિમિત્ત છો રે, જગતજંતુ સુખકાજ; જિનવ હેતુ સત્ય બહુમાનથી રે, જિન સેવ્યાં શિવરાજ. જિન પૂ૦૨
સંક્ષેપાર્થ:- જેમાં કોઈ વિવાદ નથી, બે મત નથી. એવા આપ ઉત્તમ નિમિત્ત છો. કોના માટે ? તો કે જગતના જીવોને આત્મિક સુખનું કાર્ય કરવાને માટે. આપ મોક્ષના સાચા હેતુ એટલે કારણ સમાન છો. તેથી જિનરાજની બહુમાનપૂર્વક સેવા એટલે આજ્ઞા ઉઠાવી નિરુપદ્રવ એવા મોક્ષના રાજ્યને પામીએ. રા.
ઉપાદાન આતમ સહી રે, પુષ્ટાલંબન દેવ; જિન
ઉપાદાન કારણપણે રે, પ્રગટ કરે પ્રભુ સેવ. જિન પૂ૦૩
સંક્ષેપાર્થ:- સર્વ જીવ પોતપોતાની સિદ્ધતારૂપ કાર્યના ઉપાદાન કારણ જરૂર છે. પણ તે ઉપાદાનને પ્રગટ કરવામાં પ્રભુ પરમ પુષ્ટ અવલંબન છે. જીવમાં અનાદિકાળથી ઉપાદાન કારણપણે રહેલું છે, પણ તેનું પ્રગટપણું તો પ્રભુની સેવાના નિમિત્તથી જ થાય છે. [૩]
કાર્ય ગુણ કારણપણે રે, કારણ કાર્ય અનુપ; જિન
સકલ સિદ્ધતા તાહરી રે, માહરે સાધનરૂપ. જિન પૂ૦૪
સંક્ષેપાર્થ:- હે પ્રભુ! આપ શુદ્ધ સ્વરૂપને પામ્યા એ આપનો કાર્યગુણ છે અને તે સાધકને કારણપણે પરિણમે છે. સાધકના સમ્યક્દર્શનાદિ ઉપાદાન
ચૈત્યવંદન ચોવીશી ભાગ-૧ કારણ તેને જાગૃત કરવા માટે પ્રભુનો શુદ્ધસ્વરૂપમય કાર્યગુણ અનુપમ છે.
હે પ્રભુ! આપની સંપૂર્ણ સિદ્ધતા તે મારી સિદ્ધતા પ્રગટાવવા માટે મને પરમ સાધનરૂપ છે. I૪ો.
એક વાર પ્રભુવંદના રે, આગમ રીતે થાય; જિન કારણ સત્યે કાર્યની રે, સિદ્ધિ પ્રતીત કરાય. જિન-૫
સંક્ષેપાર્થ :- આગમ અનુસાર ભાવભક્તિથી એકવાર પણ પ્રભુને વંદન થાય તો જિનેશ્વર જેવા સત્ય કારણ મળવાથી આત્મકાર્યની સિદ્ધિ થઈ શકે, એવી પ્રતીતિ કરી શકાય. ઉપાદાન અને નિમિત્ત બન્ને સત્ય હોય તો કાર્ય સિદ્ધિ જરૂર થઈ શકે. આપણા
પ્રભુપણે પ્રભુ ઓળખી રે, અમલ વિમલ ગુણ ગેહ; જિન સાધ્યવૃષ્ટિ સાધકપણે રે, વંદે ધન્ય નર તેહ. જિન૦૬
સંક્ષેપાર્થ - પ્રભુના ગુણોવડે પ્રભુને ઓળખી, જેમકે પ્રભુ કર્મમળથી રહિત અમલ છે, વિમલ એટલે ગુણો વડે નિર્મળ છે તથા ગુણોના ઘરરૂપ છે. આ પ્રમાણે તેમની પ્રભુતાને જાણી પોતાની આત્મપ્રભુતા પ્રગટાવવારૂપ સાધ્યને નજરમાં રાખી, સાધક થઈ પ્રભુને વંદન કરે તે ધન્ય છે. Iકા
જન્મ કતારથ તેહનો રે, દિવસ સફલ પણ તાસ; જિન જગત શરણ જિનચરણને રે, વંદે ધરિય ઉલ્લાસ. જિન પૂ૦૭
સંક્ષેપાર્થ :- તેનો જ જન્મ કૃતાર્થ છે, તેમજ દિવસ પણ તેનો જ સફળ છે કે જે જગતના શરણરૂપ એવા જિનેશ્વરના ચરણને ઉલ્લાસભાવ સહિત વંદન કરે છે. શા
નિજ સત્તા નિજ ભાવથી રે, ગુણ અનંતનું ઠાણ; જિનદેવચંદ્ર જિનરાજજી રે, શુદ્ધ સિદ્ધ સુખખાણ. જિન પૂ૮
સંક્ષેપાર્થ :- પ્રભુની નિજ આત્મસત્તા તે પોતાના સ્વભાવથી જોતાં અનંતગુણનું સ્થાન છે. દેવોમાં ચંદ્ર સમાન શ્રી જિનરાજ તે શુદ્ધ છે, સિદ્ધ છે અને સુખની જ ભરપૂર ખાણ છે. દા.
(૩) સંભવનાથ સ્વામી શ્રી યશોવિજયજીત વર્તમાન ચોવીશી સ્તવન