________________
ચારિત્રપદ
૭૭
ઈચ્છે છે. ભરતે જ્યારે દિગ્વીજયની યાત્રા આરંભી ત્યારે સુંદરીએ વિષયાદિકથી નિવૃત્ત થઈ આયંબિલ રૂપ નિવૃત્તિ ધર્મ આદર્યો.
૬૦૦૦૦ વર્ષ સુધી આયંબિલ કર્યા. હેતુ શો હતે? ચારિત્ર પ્રાપ્તી.
ભક્ત છ ખંડની સાધના કરી પાછા આવ્યા ત્યારે સુંદરીને જોઈને લોકોને પૂછે છે
આ કણ દિશે દુર્બલ નારી રે...
ભરતને સુભદ્રા સ્ત્રી પ્રાપ્ત થઈ હોવા છતાં સુંદરીને જ સ્ત્રી રન બનાવવાની તમન્ના હજી ગઈ નથી. ચૌદરત્ન, નવનિધાન, ૮૪ લાખ હાથી, ૮૪ લાખ ઘોડા, ૯૬ કરોડ પાયદળ બધું હોવા છતાં સુંદરી પ્રત્યેને મેહ ચાલુ છે.
છતાં ૬૦,૦૦૦ વર્ષની મહેનત જોઈ સુંદરીની ચારિત્ર દઢતા જોઈ ભરત પણ ઝુકી ગયા. સુંદરીના દેહ લાલિત્ય ને તપના ઓજસ સામે સ્ત્રીરતન એવી સુભદ્રા આજે પણ ભંગાર સમી લાગતી હતી. તે પૂર્વનું સૌદર્ય કેવું હશે ?
છતાં બધાને ત્યાગ કરી ચારિત્ર માને પામી-નિજણ સ્થિરતાથી મોક્ષે ગઈ
અરે ! ગજસુકુમાલને યાદ કરો. તેને હૃદયે નિજગુણ સ્થિરતા કેવી હશે કે એક જ દિવસ ચારિત્ર, તે જ દિવસે શમશાને કાત્સર્ગ ધ્યાને લીન બની મેક્ષે ગયા. આ હતું નિશ્ચય ચારિત્ર.
આવા ચારિત્રને શાસ્ત્રકારો પાંચભેદે ઓળખાવે છે.
(૧) સામાયિક ચારિત્ર:- રાગ દ્વેષનો ત્યાગ કરી સમભાવમાં લીન બનવું તે સામાયિક ચારિત્ર કહ્યું.
(ર) છેદોપસ્થાપનીય :- વર્તમાનકાળને આશ્રીને જ જણાવીએ તો વડી દીક્ષા એ છેદપસ્થાપનીય ચારિત્ર છે.
(૩) પરિહાર વિશુદ્ધિઃ - ચારિત્રની શુદ્ધિને માટે ઉગ્ર તપશ્ચર્યા કરવી તે પરિવાર વિશુદ્ધિ ચારિત્ર.
ધુંધળીનાથનું અસલ નામ શું છે કાળી જનમ કેળીને પેટ થયેલ. પણ જીવ પરોવાણે દયા દાનમાં. હિંસા કદીયે ન કરે. વરસે વરસ