________________
ઉપાધ્યાય પદ
પ્રતિમાજી છે. રાજકુવરી મદનમજુષા ત્યાં અતિ ભક્તિ ભાવથી. પ્રભુની ત્રિકાલ પૂજા કરે—દેવ વંદન કરે.
રાજા તેની ભક્તિ જોઈ ને વિચાર કરે છે.દેવ-ગુરુ-ધર્મીમાં અતરંગ પ્રીતિવાળી મારી આ કન્યાને (પુત્રીને) ચેાગ્ય એવા ધર્માનુરાગી (પતિ) સ્વામી મળશે કે કેમ ?
દેવ-ગુરુ-ધમ એટલે શુ?
૦ દેવમાં અહિત અને સિદ્ધને લીધા
૩૩
॰ ગુરુ કાણુ ? આચાય –ઉપાધ્યાય અને સાધુ,
૦ ધર્મમાં શું લીધું? દેશન-જ્ઞાન-ચારિત્ર અને તપ. આ નવપદ આરાધનાના આજે પાંચમે દિવસ. ગુરુતત્વમાં ઉપાધ્યાય પદની આરાધનાની વાત આજે જોવાની છે.
ઉપાઘ્યાય પદની ઓળખ આપતા પદ્મવિજયજી મહારાજા જણાવે છે.
અંગ ઉપાંગ ન’દી અનુયેાગ, છ છેદને મૂલ ચારજી દશ પયશા એમ પણચાલીસ પાક તેહના ધાર —વિચણુ ભજીયે
રત્નશેખર સૂરિજી પણ ઉપાધ્યાયના અને સ્પષ્ટ કરતાં કહી
-
ગયા કે
જેએ ગચ્છને સારાદિ આપવા માટેના અધિકારી છે, સૂત્ર–અ ના અધ્યયને ઉદ્યમવંત છે અને સ્વાધ્યાયમાં લીન જેનું મન છે. તેવા ઉપાધ્યાયનું સમ્યક્ પ્રકારે ધ્યાન ધરવું જોઈ એ.
ઉપાધ્યાય એટલે શું? તે સમજ્યા પણ તેને નમસ્કાર શા માટે કરવા ?
ઉપાધ્યાય ભગવંત જૈન શાસનમાં અધ્યાપકના સ્થાને છે. પથ્થર જેવા શિષ્યને પણ શિલ્પીની જેમ મૂર્તિરૂપે ઘડનાર છે. મેહરૂપી સથી ડંખાઈને નષ્ટ પ્રાય જેના પ્રાણ થયા છે તેવા જીવા ને ચેતના આપે છે. અજ્ઞ!ન રૂપ વ્યાધિથી પીડાતા જીવાને શ્રુતરૂપી ઔષધ આપે
૩