________________
१०७
નર જાતિ અને નાન્યતર જાતિમાં ત, મા. નારી જાતિમાં
, ના, નતી, મા, મા. યોગ્યાર્થક કૃદન્તના- ૧ ૫, ..
૨ .
૩ બિન, મય. નિયમો. ૧. કૃદન્તના પ્રત્યય લગાડતાં પહેલાં સામાન્ય રીતે વ્યંજનાન્ત
ધાતુને મ લગાડવામાં આવે છે. ૨. હેત્વર્થ કૃદન્તનો પ્રત્યય, સંબંધક ભૂત કૃદન્તના પ્રત્યયો અને
સત્ર પ્રત્યય પર છતાં મેં નો અને થાય છે. ૩. ભૂત કૃદન્તનો પ્રત્યય પર છતાં પૂર્વના 8 નો રુ થાય છે. ૪. વર્તમાન કૃદન્તના પ્રત્યયો પર છતાં પૂર્વના નો વિકલ્પ થાય
१०८ हसितूण, हसितूणं, हसेतूण, हसेतूणं.
સકળ, હસઝ, હસૈકા, સૈ.
हसितुआण, हसितुआणं, हसेतुआण, हसेतुआणं. ૩. ભૂત કૃદન્તઃ- સિડની, સિગા, સિ..
Tો, વયો, , યા, નમ્ર, ,
વી, ડી, મુકો, સુક્ષો, સુત્તો, પત્તો. વગેરે. ૪. વર્તમાન કૃદન્ત :
. નરજાતિ- દસન્તો, દસેક્નો, ટૂંસમાળો, હસેમાળો.
. નાન્યતરજાતિ- દૈસન્ત, સેન્ત, સમાળ, હસમi. રૂ. નારીજાતિ- હંસ, હસે.
હસન્તી, હસૈન્તી, હંસની, હસેના,
हसमाणा, हसेमाणा, हसमाणी, हसेमाणी પ યોગ્યાર્થક :૨ હૈસો, હર્સ, . નં, ટ્રેí, વિવું, વગેરે. २ हसिअव्वो, हसेअव्वो, हसिअव्वं, हसेअव्वं, हसिअव्वा,
સૅમળી. ३ हसणिज्जो, हसणीओ, हसणिज्जं, हसणीअं, हसिज्जा, हसणीआ. સૂચના : ૧ અકારાન્ત કૃદન્તનાં નરજાતિના રૂપો ટૂંવ જેવા,
૨ અકારાન્ત કૃદન્તનાં નાન્યજાતિના રૂપો પર જેવા, ૩ ગાકારાન્ત કૃદન્તનાં નારીજાતિના રૂપો મીતા જેવા, ૪ ફેંકારાન્ત કૃદન્તનાં નારીજાતિના રૂપો પfarm જેવા થાય છે.
સૂચના :-કૃદન્તોની ભાષામાં ઘણો ઉપયોગ હોવાથી જો કે અત્રે
આપવામાં આવ્યો છે. પરંતુ સંસ્કૃત ઉપરથી વા, તે તત્ર, ,, વગેરે પ્રત્યય લાગીને થયેલાં કૃદન્તોમાં અક્ષરોના ઘણા ફેરફારો થાય છે. તે પછીના પાઠોમાં સમજાશે. તોપણ એવા ફેરફારો ને સમજાય છતાં ઉપયોગમાં લેવા કેટલાક કૃદન્ત કોષમાં આપવા ઉચિત ગણ્યા છે.
કૃદન્તોના રૂપો ૧. હેત્વર્થઃ— હ્રસવું, હસેડે, ઘતું. ૨. સંબંધક :- સત્તા, હત્તા, સોન્વી, વુડ્યા.
હૃસતું, તું, સિવું, .
સ, સેઝ,
D:\mishra sadhu\prakrta.pm5/3rd proof
