________________
उपकारोऽपि नीचानां अपकारो हि जायते। पयःपानं भुजङ्गानां केवलं विषवर्धनम्॥ [અધમ માણસ પર ઉપકાર કરો તો તેના બદલે અપકાર જ મળે. સાપને દૂધ પીવડાવો તો તેનું ઝેર ઓર વધે.]
उपमा कालिदासस्य भारवेरर्थगौरवम्। दण्डिनः पदलालित्यं माघे सन्ति त्रयो गुणाः॥
[ઉપમા કાલિદાસની વખણાય. શબ્દને અર્થગૌરવ અર્પવામાં ભારવિ બેજોડ છે. પદલાલિત્ય તો દષ્ઠિ જેવું કોઈનું ન થાય પણ માઘની કૃતિઓમાં આ ત્રણે વિશિષ્ટતા જોવા મળે છે.]
उष्ट्राणां विवाहेषु गीतं गायन्ति गर्दभाः। परस्परं प्रशंसन्ति अहो रूपं अहो ध्वनिः॥
[ઊંટના લગ્નમાં ગધેડા ગીત ગાય છે અને બન્ને એક બીજાના વખાણ કરે કે વાહ શું તારું રૂપ છે ને વાહ શું તારો કંઠ છે !]
એ-ઐ-ઓ-ઔ-અં-અઃ
एक एव खगो मानी चिरंजीवतु चातकम्। मियते वा पिपासार्ते याचते वा पुरंदरम्॥
હે ચાતક, તું અમર રહે તે બધા પક્ષીમાં શ્રેષ્ઠ છે કારણ કે હું એક જ એવું પક્ષી છે જે તરસ લાગે ત્યારે માત્ર ઈન્દ્રદેવતા પાસે યાચના કરે છે અથવા મોત વહાલું કરે છે. (ચાતક માત્ર આકાશમાંથી પડતું પાણી પીએ છે. એ સિવાય અન્ય પાણી નહિ એવી દંતકથા છે.)]
एकं सद् विप्राः बहुदा वदन्ति। अग्निं यमं मातरिश्वानम् आहुः॥
