Agam 40 Avashyaka Sutra Satik Gujarati Anuvad

SR No.: 009076
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar
Publication Year: 2009
Total Pages: 512
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Agam, Canon, Agam 40, & agam_aavashyak
File Size: 8 MB

Page 164

ઉપોદ્દાત નિ -૬૩૪ થી ૬૩૩
* * * જિનવરે કહ્યું. * * * * * પછી ભગવંતે વેદપદોનો રહસ્યાર્થ કહ્યો. જે ચય
અમે બધે છોડી દીધી છે, વિજાણી જાણવા વિશેષાવશ્યક ભાષ્યની ટીકાઓ જેવી, સામાન્યથી જવા જમુની ઓ જોધa.ગુજર-મરણમુકતજિનવના કથનગી મેતાર્યનો સંશયા છેદાતા, તેણે ૩૦૦ છાત્રો સાથે દીક્ષા લીધી. ૧૦મો ગણધર સમાપ્ત.
• નિયુક્તિ -૩૮ થી ૬૪૧ -
તે દી તીર વયન સાંભળીને “પ્રભાસ* જિનવની પાસે આવ્યો કે હું જિનાવર પાસે જઉં, વાંદુ, વાંદીને પર્યાપાસુ. ત્યારે તેને જોતાં] સર્વજ્ઞ, સર્વદર્શી અને જમ-રા-મરણથી મુકત જિનવટે તેને નામ અને ગોમથી બોલાવ્યો અને કહ્યું કે - “નિવણ છે કે નહીં” તેવો સંશય તને થયેલો છે. કેમકે તું વેદપદોના અર્થોને જાણતો નથી. પણ તેનો અર્થ આમ છે : 'રહસ્યાર્થ કહેa] તેનો સંશય છેદયો, તેથી પ્રભાસે પણ પોતાના 30o શિષ્યો સાથે દીક્ષા ગ્રહણ કરી.
• વિવેચન-૬૩૮ થી ૬૪૧ -
પૂર્વવત્ પ્રભાસ ગાણઘર આવે છે. ભગવંત બોલાવે છે, શંકા કહે છે ઈત્યાદિ બધાંની વ્યાખ્યા પૂર્વવતુ. “નિવણિ છે કે નહીં” આ શંકા તને વિરદ્ધ વેદપદોની શ્રુતિથી ઉદભવેલી છે. તે પણ આ પ્રમાણે છે . * TYTHM થા ઈતત્પર્ય શનિ = '' તથા કે જા તિર્થ ઈત્યાદિ * * * * * * * આમાં મોક્ષાનો અભાવ પ્રતિપાદક પદ છે અને બાકીનાં મોક્ષના અસ્તિત્વને જણાવતા પદ છે, તેથી તને સંશય થયો છે.
જો • સંસારનો અભાવ. સંસાર • તિર્યચ, મનુષ્ય, નાક અને દેવ ભવરૂપ. વિદ પોr wા/ wwઈ પુdવનું છોડી દીધેલ છે.) તે રહસ્યને સમજવી મોક્ષનિવણિનો સદભાવ સમજાવ્યો. તેનાથી પોતાનો સંશય છેદાતા પ્રભાસે પણ 3oo શિયો સાથે દીક્ષા લીધી. એ રીતે આ છેલ્લો-અગિયારમો ગણધર સમાપ્ત થયો.
ગણધરોના સંશયને દૂર કરવાની વકતવ્યતા કહી. હવે તેમની જ શેષ વક્તવ્યતાને પ્રતિપાદિત કરસ્વામી દ્વાર ગાથા કહે છે -
• નિયુક્તિ-૬૪ર :
x, કાળ, જન્મ, ગૌx, ગાર, છાસ્થ પર્યાયિ, કેવલી પયચિ, આયુ, આગામ, પરિનિર્વાણ, તા. [ટલા દ્વારો છે.)
• વિવેચન-૬૪ર :
• x • ગણઘરોને આશ્રીને ક્ષેત્ર • જનપદ, ગામ, નગર આદિ તેની વકતવ્ય જમભૂમિ. જાન • નક્ષત્ર, ચંદ્રનો યોગ ઉપલક્ષિત કાળ. જન્મ વક્તવ્ય, માતા-પિતા, ગોત્ર જેનું જે હોય તે, અT • ગૃહસ્ય પર્યાય, છાસ્થપયયિ, કેવલિયયય, સવય, કોને કેટલું આગમ હતું કે, પરિનિર્વાણ, કોણ ભગવંત જીવતા હતા ત્યારે, કોણ પછી નિર્વાણ પામ્યા, નિવણમાં જતાં કોને કેટલો તપ કર્યો ? 8 શબ્દથી સંહતનાદિ. આ ગાયાસમુદાય અર્થ કહ્યો, હવે અવયવાર્યમાં ક્ષેત્ર દ્વાર કહે છે - [32/3]
આવશ્યક-મૂલસૂત્ર સટીક અનુવાદ/ર • નિર્યુક્તિ-૬૪૩ થી ૬૪૫ :
મગધ દેશના ગોબગ્રામ સજિવેરામાં આ મણ જમ્યા, તેમનું ગામ ગૌતમ હતું. કોલ્લમ સંનિવેરામાં વ્યકત અને સુધમાં જન્મ્યા. મૌર્ય સંનિવેરામાં બે ભાઈઓ મંક્તિ અને મૌર્ય જમ્યા. કોયલામાં અચલમાતા અને મિથિલામાં અર્કાપિત થયા. કૌશાંબીના તંગિક સંનિવેશમાં મેતા જા, રાજગૃહીમાં ભગવંત પ્રભાસ ગણધર જગ્યા.
• વિવેચન-૬૪૩ થી ૬૪૫ ?
(ગાથાર્થ કહો. વિશેષ આ છે – ગૌતમ - ત્રણેનું ગોત્ર હતું. વત્સભૂમિ એટલે કૌશાંબી. કાળદ્વાર અવયવ કહીએ છીએ તેમાં કાળ જ નક્ષત્ર-ચંદ્રયોગ ઉપલક્ષિત છે, એમ કરીને જે ગણઘરનું જે નક્ષત્ર છે, તેને જણાવતા કહે છે -
• નિયુક્તિ-૬૪૬ + વિવેચન :
પેઠા, કૃતિકા, સ્વાતિ, શ્રવણ, ઉત્તરાફાગુની, મઘા, રોહિણી, ઉત્તરાષાઢા, મૃગશિર્ષ, અશ્વિની, પુ આટલા અનુક્રમે ઇન્દ્રભૂતિ આદિના નક્ષત્રો હતા. હવે જન્મદ્વાર કહે છે, જેમ માતા, પિતાથી થાય તેથી માતા અને પિતાના નામો કહે છે
• નિયુક્તિ -૬૪,૬૪૮ :
વસુભૂતિ, નિમિત્ર, ધર્મિલ, નિદેવ, મૌર્ય, દેવ, વસુ, દત્ત અને બલ તે ગણદારોના પિતા હતા. પ્રણવી, વાણી, ભઢિલા, વિજયદેવ, જયંતિ, નંદા, વરુણદેવા અને અતિભદ્રા એ ગણધરની માતા હતા.
• વિવેચન-૬૪૭,૬૪૮ :
પહેલાં ત્રણ ગણઘરોના પિતા એક હતા, બાકીના ગારોના પિતા ધનમિષાદિને અનુક્રમે જાણવા. પૃથ્વી પહેલા ત્રણ ગણઘરોની માતા હતા. વિજયદેવા એ મંડિક અને મૌર્યપુરની માતા હતા, જો કે તેમના પિતા જુદા જુદા હતા. કેમકે ઘનદેવના મૃત્યુ પછી મૌર્ય વડે તેણીને ગ્રહણ કરાઈ હતી. તેમના દેશમાં પુનર્લનનો વિરોધ ન હતો. હવે ગોગદ્વાર કહે છે -
• નિર્યુક્તિ-૬૪૯ + વિવેચન :| ઇન્દ્રભૂતિ આદિ ત્રણ ગૌતમ ગોત્રીય હતા. ભારદ્વાજ, અનિવૈશ્ય અને વાશિષ્ઠ ગોવિય અનુક્રમે વ્યક્ત, સુધર્મ અને મેડિકના ગોત્ર હતા. કાશ્યપ, ગૌતમ, હારિત એ મૌર્ય, અર્કાપિત, અલભ્રાતાનું ગોત્ર હતું અને મેતા તથા પ્રભાસ બંને કૌડિન્ય ગોત્રના ગણધરો હતા. હવે ગૃહીપર્યાય કહે છે -
- નિયુક્તિ -૬૫૦,૬૫૧ -
૧૧-ગણધરોનો ગૃહવાસ પર્યાયિ અનુક્રમે - ૫૦, ૪૬, ૨, ૫૦, ૫૦, , ૬૫, ૪૮, ૪૬, ૩૬ અને ૧૬ વર્ષ જણાવો.
હવે હું અનુક્રમે પ્રસ્થ પચયિને કહીશ• વિવેચન-૬૫૦,૬૫૧ - TRવાસ • ગૃહસ્વાસ, આ ગણધરોનો અનુક્રમે પર્યાય કહો. અંતર દ્વાર