________________
૨-૩૦
૪૩
મનુષ્ય સ્ત્રી-પુરુષો બંને તુલ્ય અને સંખ્યાતગણા, હેમવત-હેરણયવત્ મનુષ્ય
સ્ત્રી-પુરુષો બંને તુલ્ય અને સંખ્યાલગણા, ભરત-ઐરવત મનુષ્ય પરષો બંને સંખ્યાલગણા, ભરત-ઐરવત મનુષ્ય સ્ત્રી બંને સંખ્યાત ગણી, પૂર્વ-પશ્ચિમ વિદેહe મનુષ્ય પર બંને સંખ્યાલગણા, પૂર્વ-પશ્ચિમ વિદેહe મનુષ્ય સ્ત્રી બંને સંખ્યાતગણી, અંતદ્વપક મનુષ્ય નપુંસકો અસંખ્યાતગણા, દેવકર-ઉત્તસ્કર મનુષ્ય નપુંસકો બંને સંખ્યાલગણા, તે પ્રમાણે જ યાવત્ પૂર્વ-પશ્ચિમ વિદેહe મનુષ્ય નપુંસકો સંખ્યાલગણા.
ભગવન! આ દેવીશીઓમાં - ભવનવાસીeણી, વ્યંતરી, જયોતિકીણી, વૈમાનિકી, દેવપુરુષોમાં ભવનવાસી ચાવ4 વૈમાનિકમાં સૌધર્મક યાવ4 ]વેયક, અનુરોપતિકા, નૈરયિક નપુંસકોમાં - રનપભા યાવતુ આધસપ્તમી પૃવી નૈરયિકોમાં કોણ કોનાથી આ૫ આદિ છે ? ગૌતમ ! સૌથી થોડાં અનુત્તરોપાતિક દેવો, ઉપરી વેયક દેવો સંખ્યાલગણા, ચાવતુ તે રીતે આનત દેવો સંખ્યાતગણા, અધઃસપ્તમી પૃedી નૈરયિક નપુંસકો અસંખ્યાતગણા, છઠ્ઠી પૃdી નૈરયિક અસંખ્યાત ગણા, સહસારદેવો અસંખ્યાતગણા, મહાશક દેવો અસંખ્યાતગા, પાંચમી પૃedી નૈરયિકો અસંખ્યાતગણા, લાંતક દેવો અસંખ્યાતગણા, ચોથી પૃથ્વીનરયિક અસંખ્યાતગા, બ્રહ્મલોક દેવો અસંખ્યાતગણા, ત્રીજી પૃની ૌરયિક અસંખ્યાતણા, માહેન્દ્ર દેવો અસંખ્યાતગણા, ઈશાન દેવો અસંખ્યાતગણા, ઈશાન દેવી સંખ્યાતગણી, અસંખ્યાતગણા, ભવનવાસી દેવી સંખ્યાતગણી, આ રનપ્રભા નૈરયિક અસંખ્યાતગણા, વ્યંતર દેવો અસંખ્યાતગણા, વતરદેવી સંખ્યાતગણી, જ્યોતિક દેવો સંખ્યાત ગણા, જ્યોતિષ દેવીઓ સંખ્યાતગણી છે.
- ભગવન્! આ તિર્યચસ્ત્રીઓમાં - જલચરી, લચરી, ખેચરી, તિચિપરષોમાં - જલચર, સ્થલચર, બેચરો, તિચિનપુંસકોમાં કેન્દ્રિય તિર્યંચ નપુંસકોમાં - પૃedીકાયિક યાવત વનસ્પતિકાયિક નપુંસકો, બે-ત્રણ-ચાર ઈન્દ્રિય નપુંસકો, પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ નપુંસકોમાં - જલચસ્થલચ-એચર, મનુષ્યસ્ત્રીઓમાં - કમભૂમિકા, અકર્મભૂમિકા, અંતહીપિકા, તથા મનુષ્યપુરુષોમાં કર્મભૂમિકઅકર્મભૂમિક-એતદ્વીપક, મનુષ્ય નપુંસકોમાં કર્મભૂમિક-અકર્મભૂમિક-અંતર્દીપક, દેવીમાં ભવનવાસિણી-વ્યંતરી-જ્યોતિકી-વૈમાનિકી, દેવપુરુષોમાં ભવનવાસી-વ્યંતર
જ્યોતિક-વૈમાનિકોમાં સૌધર્મક ચાવતું શૈવેયક-અનુરોપપાતિક, નૈરયિક નપુંસકોમાં રનરભા યાવત અધસપ્તમી પૃની નૈરયિક નપુંસકોમાં કોણ કોનાથી અા અાદિ છે?
- ગૌતમ! અંતદ્વપક અકર્મભૂમક મનુષ્ય સ્ત્રી-પુરુષો, બંને તુલ્ય અને સૌથી ઓછા છે. દેવકર-ઉત્તરકુર મનુષ્ય સ્ત્રી-પુરુષો બંને તુલ્ય અને સંખ્યાતપણા છે, એ રીતે હરિવર્ષ-મ્યક્રવર્ષ હૈમવ4-હેરશ્યવ4 ભરત-ૌરવત મનુષ્ય પુરુષો
૪૮
જીવાભિગમઉપાંગસૂત્ર - સટીક અનુવાદ/૨ બંને સંખ્યાલગણા છે, ભરત-ૌરવતe મનુષ્ય સ્ત્રીઓ બંને સંખ્યાલગણા, પૂર્વપશ્ચિમ વિદેહ મનુષ્યપુરુષો બંને સંખ્યાતગણ, પૂર્વ-પશ્ચિમ વિદેહe મનુષ્ય સ્ત્રીઓ બંને સંખ્યાતગણી, અનુત્તરોપપાતિક દેવો અસંખ્યાતગણા, ઉપરી શૈવેયક દેવો સંખ્યાલગણા યાવત્ આનત દેવો સંખ્યાલગણા, અધઃસપ્તમી પૃથ્વી નૈરસિક નપુંસકો અસંખ્યાતગુણા, છઠ્ઠી પૃથ્વીનૈરયિક સંખ્યાલગણા, સહસાર દેવો
સંખ્યાલગણા, મહાશુક દેવો અસંખ્યાતગણા, પાંચમી પૃથ્વી નૈરયિક અસંખ્યાતગણા, લાંતક દેવો અસંખ્યાલગણા, ચોથી પૃeતીનૈરયિકo અસંખ્યાતગણા, બ્રહાલોક દેવો અસંખ્યાતગણા, બીજી પૃથ્વીનૈરયિક અસંખ્યાતવાણા, મહેન્દ્ર દેવો અસંખ્યાતગણા, સનતકુમાર દેવો અસંખ્યાતગણા,
બીજી પૃeતી નૈરસિક અસંખ્યાતગુણા, અંતર્દીપક મનુષ્ય નપુંસક અસંખ્યાતણા, દેવકુર-ઉત્તર મનુષ્ય નપુંસકો સંખ્યાલગણા, એ પ્રમાણે યાવતુ વિદેહ ઈશાન દેવો અસંખ્યાતગણા, ઈશાની સંખ્યાતગણી, સૌધર્મદિવો સંખ્યાલગણા, સૌધર્મદિની સંખ્યા ગણી, ભવનવાસી દેવો અસંખ્યાતગણા, ભવનવાસી દેવી સંખ્યાતગણી, આ રનપભામૃedી નૈરયિક નપુંસકો અસંખ્યાતગણા, બેચર તિર્યંચ પુરુષો સંખ્યાલગણા, બેચર તિર્યંચશ્રીઓ સંખ્યાતગણી, થલચર તિચ પુરુષો સંખ્યાલગણા, સ્થલચર તિયચ રુશી સંખ્યાતગણી, જલચર તિચિ પુરુષો સંખ્યાલગણા, જલચર તિર્યંચ રુશ્રી સંખ્યાતગણી, વ્યંતર દેવો સંખ્યાતગણા, વ્યંતરદેવીઓ સંmdeણી, જ્યોતિષુદેવો સંખ્યાતગા, જ્યોતિક દેવીઓ સંખ્યાતગણી, ખેચર પંચેન્દ્રિયતિ નપુંસકો સંખ્યાતગા, થલચર નપુંસકો સંખ્યાલગણા, જલચરનપુંસકો સંખ્યાલગણા, ચઉરિન્દ્રિયો વિશેષાધિક, તેઈન્દ્રિયો વિશેષાધિક, બેઈન્દ્રિયો વિશેષાધિક, તેઉકાયિકો અસંખ્યાતગણા, પૃedી વિશેષાધિક અપૂ વિશેષાધિક, વાયુકાયિક વિશેષાધિક, વનસ્પતિકાયિક અનંતગુણ છે.
• વિવેચન-90 -
સૌથી ઓછા તિર્યંચ પુરષો છે. તેનાથી તિર્યંચ શ્રીઓ સંખ્યાતગુણ-ત્રણ ગુણવથી છે. તેનાથી તિર્યંચ નપુંસકો અનંતગુણા છે. નિગોદ જીવોના અનંતત્વથી. •• હવે બીજું - સૌથી થોડાં મનુષ્ય પુરષો, સંગેય કોડાકોડી પ્રમાણcવચી. તેનાથી મનુષ્ય આ સંખ્યાતગુણ, ૨ગણી હોવાથી. તેનાથી મનુષ્ય નપુંસકો અસંખ્યાતપણા છે. - ૪ -
હવે ત્રીજુ-સૌથી થોડાં ઔરયિક નપુંસક, અંગુલ માત્ર થોમ શશિમાં સ્વપ્રથમ વર્ગમળથી ગણતાં જે પ્રદેશ સશિ પ્રમાણ ઘનીકૃત લોકના એક પ્રાદેશિકી શ્રેણી આકાશ પ્રદેશ પ્રમાણ_થી. તેનાથી દેવો અસંખ્યય ગુણા • x • તેનાથી દેવીઓ સંખ્યાતગુણ, બત્રીશ ગુણત્વથી.
સકલ સમિશ્ર ચોથું - સૌથી થોડાં મનુષ્યપુરુષો, તેનાથી મનુષ્યબી સંખ્યામુણ,