________________
૩૧/૧૦
હતો. તે આ - ક્ષીરધાત્રી આદિ. દૃઢપ્રતિજ્ઞ માફક કહેવું યાવત્ પર્વતીય સુખે વૃદ્ધિ પામતો હતો.
94
ત્યારપછી તે અનિકયશ કુમાર સાતિરેક આઠ વર્ષનો થયો. માતાપિતાએ કલાચાર્ય પાસે મૂક્યો યાવત્ ભોગ સમર્થ થયો. પછી અનિકાશકુમાર બાલ્યભાવથી મુક્ત થયેલો જાણીને માતાપિતાએ સદેશ યાવત્ બનીશ શ્રેષ્ઠ ઈલ્મ્સકન્યા સાથે એક દિવસે પાણિગ્રહણ કરાવ્યું. પછી તે નાગ ગાથાપતિએ અનિચશને આવું પ્રીતિદાન આપ્યું - ૩૨-હિરણ્ય કોડી૰ મહાબલકુમારની માફક યાવત્ ઉપરના પ્રાસાદમાં મૃદંગાદિના ફ્રૂટ અવાજો સાથે યાવત્ વિચરે છે.
તે કાળે, તે સમયે અરહંત અષ્ઠિનેમિ યાવત્ પધાર્યા. શ્રીવન ઉધાનમાં યાવત્ વિરે છે. પર્યાદા નીકળી, ત્યારે તે અનીયશકુમાર ગૌતમકુમાર માફક જાણવું. વિશેષ એ - સામાયિકાદિ ચૌદ પૂર્વે ભણ્યો. ૨૦ વર્ષ પર્યાય. બાકી પૂર્વવત્. શત્રુંજય પર્વત માસિકી સંલેખના પૂર્વક યાવત્ સિદ્ધ થયો. આ પ્રમાણે હૈ જંબૂ ! શ્રમણ ભગવંતે અંતકૃદ્દાના ત્રીજા વર્ગના પહેલા અધ્યયનનો આ અર્થ કહ્યો છે.
• વિવેચન-૧૦ :
ત્રીજાનો ઉત્કૃષ ભંતે ! જો શ્રમણ ભગવંતે અંતકૃદ્દશાના બીજા વર્ગનો આ અર્થ કહ્યો છે હે જંબૂ ! શ્રમણ ભગવંત મહાવીરે ત્રીજા વર્ગના ૧૩-અધ્યયનો કહ્યા છે – અનીયશ આદિ. ઈત્યાદિ - ૪ -
પાંચ ધાત્રી-ક્ષીર, મજ્જન, મંડણ, ક્રીડાપન, અંક-ધાત્રીઓ. દૃઢપ્રતિજ્ઞ - જેમ રાજ્યશ્વીયમાં વર્ણવેલ છે, તેમ અહીં વર્ણવવું - x - ત્યારે તે અનીયસકુમાર ઈત્યાદિ બધું કહેવું. . - ૪ - સદેશ યાવત્ શબ્દથી સદેશ ત્વચા, સદેશ વય, સદેશ લાવણ્ય-રૂપ - ચૌવન-ગુણયુક્ત.
ની મબત્તમ ભગવતીમાં કહ્યા મુજબ, આનું પણ દાન આદિ સર્વે કહેવું. ઉપરી પ્રાસાદમાં સ્કૂટ થતાં મૃદંગમસ્તક વડે ભોગાદિ ભોગવતો વિચરે છે. - - પહેલા અધ્યયનનો આ અર્થ કહ્યો, તે નિક્ષેપ.
ૢ વર્ગ-૩, અધ્યયન-૨ થી ૭ — x — — x — x — • સૂત્ર-૧૦,૧૧ :
[૧૦] આ પ્રમાણે અનીયસ માફક બાકીના અનંતોનથી શત્રુરોન સુધીના છ [પાંચ] અધ્યયનો, એક ગમ જાણવો. બધીને બીશનો દાયજો, ૨૦-વર્ષનો પર્યાય, ચૌદ પૂર્વનો અભ્યાસ, શત્રુંજયે સિદ્ધ થયા.
[૧૧] કાળે, તે સમયે દ્વારવતી નગરી હતી. પ્રથમ અધ્યયન મુજબ કહેવું. વિશેષ એ - વસુદેવ રાજા, ધારિણી રાણી, સીંહનું સ્વપ્ન, સારણ કુમાર નામ, ૫૦ સ્ત્રી, ૫૦નું દાન, ૧૪-પૂર્વનો અભ્યાસ, ૨૦-વર્ષ પર્યાય, બાકી બધું ગૌતમ મુજબ, યાવત્ શત્રુંજયે સિદ્ધ થયો.
અંતકૃદશાંગસૂત્ર-સટીક અનુવાદ
• વિવેચન-૧૦,૧૧ :
પાંચ અધ્યયનનો અતિદેશ કરે છે - અનીયા આદિ. - x - છ એ અધ્યયનોનો એક જ પાઠ જાણવો, માત્ર નામમાં વિશેષતા છે. આ બધાંને ૩૨-૩૨ એ
પત્નીઓ હતી. - ૪ - આ છ એ તત્વથી વસુદેવ અને દેવકીના પુત્રો હતા. - -
રીતે સાતમાં અધ્યયનનો ઉત્શેપ કહેવો.
૩૬
Â
વર્ગ-૩-અધ્યયન-૮-ગુજક સ
— * — * - * — * -
- સૂત્ર-૧૩ :
આઠમાંનો ઉત્સેપ નિશ્ચે હૈ જંબૂ ! તે કાળે, તે સમયે દ્વારવતી નગરી હતી. પ્રથમ અધ્યયન મુજબ સાવત્ રહંત અષ્ટિનેમિ પધાર્યા. તે કાળે અરિષ્ટનેમિના શિષ્યો છ સાધુઓ સહોદર ભાઈઓ હતા. તેઓ સશ, સશ ત્વચાવાળા, સશવયવાળા હતા, કાળું કમળ-ભેંસનું શીંગડુ, ગળીનો વર્ણ, અલસી પુષ્પ જેવી કાંતિવાળા હતા. શ્રીવત્સ અંકિત વત્સવાળા, કુસુમ કુંડલથી શોભતા, નલ-કુબેર સમાન હતા.
ત્યારે તે છએ સાધુઓ, જે દિવસે મુંડ થઈ. ઘર છોડીને દીક્ષા લીધી, તે જ દિવસે અષ્ટિનેમિ રહંતને વંદન-નમસ્કાર કરીને કહેલું – ભગવન્ ! અમે આપની અનુજ્ઞા પામીને જાવજ્જીવ માટે નિરંતર છટ્ઠ-છઠ્ઠ પોકર્મસહ, સંયમ અને તપથી આત્માને ભાવિત કરતા રહેવા ઈચ્છીએ છીએ. - - હે દેવાનુપિયો ! સુખ ઉપજે તેમ કરો, વિલંબ ન કરો. ત્યારે છએ સાધુઓ ભગવંતની આજ્ઞા પામીને જાવજીવને માટે નિરંતર છટ્ઠ-છક તપ કરતાં યાવત્ વિચરવા લાગ્યા.
ત્યારપછી છએ સાધુઓએ અન્ય કોઈ દિને છટ્ઠના પારણે પહેલી પોિિસએ સ્વાધ્યાય કર્યો. ગૌતમરવામી મુજબ સાવત્ અમે આપની અનુજ્ઞા પામી છઠ્ઠના પારણે ત્રણ સંઘાટક વડે દ્વારવતી નગરીમાં યાવત્ ભ્રમણ કરવા ઈચ્છીએ છીએ. - - યથાસુખં - - ત્યારે છએ સાધુઓ અહંત્ અરિષ્ટનેમિની અનુજ્ઞા પામીને ભગવંતને વાંદી-નમીને, તેમની પાસેથી, સહસ્રામવનથી નીકળે છે, નીકળીને ત્રણ સંઘાટક વડે અત્વરિત યાવત્ અટન કરે છે. તેમાં એક સંઘાટક દ્વારવતીના ઉચ્ચ-નીચ-મધ્યમ કુળોમાં ગૃહસમુદાન ભિક્ષાથી અટન કરતા વસુદેવ રાજાની દેવકી રાણીના ઘરમાં પ્રવેશ્યા. ત્યારે દેવકી દેવીએ તે સાધુઓને આવતા જોઈને હર્ષિત યાવત્ હૃદયી થઈ, આસનેથી ઉભી થઈ, પછી સાત-આઠ પગલાં સામે જઈ, ત્રણ વખત આદક્ષિણ-પ્રદક્ષિણા કરી, વાંદી-નમીને રસોડામાં આવી, સીંહકેસરા લાડુનો થાળ ભર્યો, ભરીને તે બંને સાધુઓને પતિલાભિત કરી, વાંદી-નમીને
વિદાય આપી.
ત્યારપછી બીજા સંઘાટક દ્વારવતીમાં યાવત્ [દેવકીને ત્યાં આવ્યા યાવત] વિદાય આપી. પછી ત્રીજા સંઘાટક દ્વારવતીમાં ઉચ્ચ-નીચ યાવત્ પ્રતિલાભીને [દેવકીએ] કહ્યું – હે દેવાનુપિયો ! શું આ નવ યોજન લાંબી પ્રત્યક્ષ દેવલોક