Agam 05 Bhagvati Sutra Satik Gujarati Anuvad

SR No.: 009038
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar
Publication Year: 2009
Total Pages: 621
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Agam, Canon, Agam 05, & agam_bhagwati
File Size: 11 MB

Page 536

ભગવતી-અંગસૂત્ર સટીકઅનુવાદ/પ $ ઉદ્દેશા-૧૭ થી ૧૯ : “બેઈક્રિયાદિ” છે
૨૪-૧૨૮૪૮ તારક દેવદેવીને આશ્રીતે પલ્યોપમનો આઠમો ભાગ સ્થિતિ કહી છે. ઉત્કૃષ્ટ સાધિક પલ્યોપમ ચંદ્રને આશ્રીને છે. વૈમાનિકથી ઉત્પાદાદિ બધું પૂર્વોક્તાનુસાર જાણવું.
ઉદ્દેશા-૧૩ થી ૧૬ • “અકાય આદિ” છે
= X - X — X —- X — x - • સૂત્ર-૮૪૯ થી ૮૫ર :- (અનુક્રમે ઉદ્દેશા ૧૩ થી ૧૬]
[ce] ભગવદ્ ! અકાયિક કયાંથી આવીને ઉપજે છે જેમ પૃષીકાલિક ઉદ્દેશકમાં કહ્યું છે તેમ, યાવતુ ભગવપ્ના પૃવીકાવિક જીવ જે અકાયિકમાં ઉપજવા યોગ્ય હોય, તે કેટલા કાળની સ્થિતિમાં ઉપજે ગૌતમ જઘન્યથી અંતમુહd, ઉcકૃષ્ટી 9ooo વર્ષની સ્થિતિવાળામાં ઉપજે, એ રીતે પૃવીકાયિક ઉદ્દેશક સfશ કહેવું. મx સ્થિતિ, સંવેધ ાણવો બાકી પૂર્વવતુ ભગવાન ! તે ઓમ જ છે, એમ જ છે.
[૮૫] ભગવત્ ! તેઉકાયિક કયાંથી આવીને ઉપજે છે ? પૃવીકાયિકના ઉદ્દેશામાં કહ્યું તેમ કહેવું. મમ સ્થિતિ અને સંવેધ જાણવા. દેવમાંથી આવી ન ઉપજે. બાકી પૂર્વવત્ ભગવદ્ ! તે એમ જ છે (૨)
૮િ૫૧] ભગવન્ ! વાયુકાલિક ક્યાંથી આવીને ઉપજે ગૌતમી તેઉકાયિક ઉદ્દેશક મુજબ જાણવું. મમ સ્થિતિ અને સંવેધ જાણી લેવા. * * *
[૮૫] ભાવના વનસ્પતિકાયિક ક્યાંથી આવીને ઉપજે? પૃવીકાયિક સમાન ઉદ્દેશો કહેવો. મx વનસ્પતિકાયિક જીવ વનસ્પતિકાયમાં ઉપજે ત્યારે પહેલા, બીજ, ચોથ, પાંચમાં ગમકમાં પરિમાણ આ છે • પ્રતિ સમય, નિરંતર અનંતા ઉપજે, ભવાદેશથી જઘન્ય બે ભવ, ઉત્કૃષ્ટથી અનંતા ભવગ્રહણ. કાલાદેશાથી જઘન્ય બે અંતમુહિd, ઉત્કૃષ્ટથી અનંત કાળ રહે. બાકીના પાંચ ગમકો આઠ ભવગ્રહણવાળ તેમજ છે. મન સ્થિતિ અને સંવેધ જાણી લેવો. ભગવન્! તે એમજ છે - એમ જ છે.
• વિવેચન-૮૪૬ થી ૮૫ર :
ઉદ્દેશા-૧૩માં નથી લખતા. ૧૪-માં લખીએ છીએ - દેવોની ઉદ્ધતે તેઉકાયમાં ન ઉપજે. એ પ્રમાણે ૧૫-માં પણ જાણવું.
ઉદ્દેશા-૧૬માં લખે છે ન આદિ દ્વારા વનસ્પતિના જ અનંતોનું ઉદ્વર્તન કહ્યું, અન્ય નહીં. બાકી બધામાં તો અસંખ્યાતવ જ છે, તેવા અનંતોનો ઉત્પાદ વનસ્પતિમાં જ * * * * * કહ્યો. અહીં પહેલા, બીજા, ચોચા, પાંચમા ગમકમાં અનુકષ્ટ સ્થિતિ ભાવથી, અનંતા ઉપજે તેમ કહ્યું. બાકી પાંચ ગમોમાં ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ ભાવતી એક કે બે આદિ કલા, તેમાં જ પહેલા, બીજા, ચોથા, પાંચમામાં અનુષ્કૃષ્ટ સ્થિતિવણી ઉકાઈની ભવાદેશની અનંત ભવગ્રહણ કહેવા. કાલાદેશથી અનંતકાળ. બાકીમાં આઠ મવગ્રહણ કેમકે ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ અભાવ છે. સ્થિતિ, સંવેધની વૃત્તિ સરળ છે.
• સૂત્ર-૮૫૩ થી ૫૫ -
[૮૫] ભાવના બેઈન્દ્રિય જીવ ક્યાંથી આવીને ઉપજે છે વાવ4 છે ભગવન્! પૃવીકાયિક જે બેઈન્દ્રિયમાં ઉત્પન્ન થવા યોગ્ય હોય તે કેટલા કાળની સ્થિતિમાં ઉપજે પૂવોંકત પૃવીકાયનું કથન કહેવું ચાવતું કાલાદેશથી જઘન્ય બે અંતમુહૂર્ત ઉત્કૃષ્ટ સંખ્યાત ભવગ્રહણ એટલો કાળ રહે. એ રીતે તેમાં ચાર ગમકોમાં સંવેધ જાણવો. બાકીના પાંચ ગમકોમાં તે રીતે જ આઠ ભવો છે . • એ રીતે યાવ4 ચઉરિન્દ્રિય સુધી ચામાં સંખ્યાત ભવો, પાંચમાં આઠ ભલો છે. પંચેન્દ્રિય તિચિ યોનિક અને મનુષ્યોમાં તે રીતે આઠ ભવો છે. દેવો અવીન બેઈન્દ્રિયોમાં ન ઉપજે. સ્થિતિ અને સંવેધ ગણી લેવો. • • ભગવંતુ તે એમ જ છે (
[૮૫] ભગવદ્ ! ઈન્દ્રિયો ક્યાંથી આવીને ઉપજે તેઈન્દ્રિયો, બેઈદ્રિયના ઉદ્દેશ માફક કહેવા. માત્ર સ્થિતિ અને સંવેધ જાણી લેવો. તેઉકાય સાથે તૃતીયગમમાં ઉત્કૃષ્ટ ૨૦૮ રાબિદિવસ અને બેઈનિદ્રય સાથે તૃતીય ગમમાં ઉત્કૃષ્ટથી ૧૬ રાત્રિ-દિવસ અધિક ૪૮ વર્ષ થાય. વેઈન્દ્રિયો સાથે બીજ ગમમાં ઉત્કૃષ્ટ ૩૨ સમિદિવસ થાય. આ પ્રમાણે સંજ્ઞી મનુષ્ય સુધી સબ જાણવું. - - ભગવત્ ! તે એમ જ છે . ઓમ જ છે..
[૮૫] ભગવત્ ! ચતુરિન્દ્રિય ક્યાંથી આવીને ઉપજે છે ? જેમ તેઈન્દ્રિયના ઉદ્દેશક કો તેમ જ ચતુરિન્દ્રિયને પણ કહેવા. વિશેષ એ કે • સ્થિતિ અને સંવેધ જાણી લેવા. • • ભગવત્ ! તે એમ જ છે (૨).
• વિવેચન-૮૫૩ થી ૮૫૫ :
જે પૃથ્વીકાયિકની પૃથ્વીમાયિકમાં ઉત્પતિ તે લબ્ધિ, પૂર્વોક્ત બેઈન્દ્રિયોમાં પણ તે જ છે. તે જ ચાર ગમકોમાં પહેલા-બીજી-ચોથા-પાંચમાં લક્ષણરૂપ અને બાકીના પાંય તૃતીય આદિ. જે રીતે પૃવીકાયિક સાથે બેઈન્દ્રિયનો સંવેધ કહ્યો, તેમજ અપુ, તેઉં, વાયુ, વનસ્પતિ, બે-ત્રણ-ચાર ઈન્દ્રિયો સાથે સંવેધ કહેવો. પૂર્વોક્ત ચાર ગમકોમાં ભવાદેશથી સંખ્યાત ભવો, બાકી પાંચમાં આઠ ભવ. કાલાદેશથી જે જેની સ્થિતિ, તેના સંયોજનથી સંવેધ કહેવો. પંચેજ્યિ તિર્યંચ અને મનુષ્યો સાથે બેઈન્દ્રિયનો તે જ રીતે બધા ગમોમાં આઠ ભવો કહેવા. [શતક-રજનો ઉદ્દેશો-૧૭ પૂર્ણ થયો) હવે ૧૮મો -
સ્થિતિ તેઈન્દ્રિયોમાં ઉત્પન્ન થનારૂં પૃથ્વી આદિનું આયુ, સંવેધ- તેઈન્દ્રિયમાં ઉત્પન્ન થનાર પૃથ્વી આદિ અને વેઈન્દ્રિયોની સ્થિતિનો સંયોગ. તેઉકાય સામે તેઈન્દ્રિયોના સ્થિતિ સંવેધ ૨૦૮ સમિદિવસો કઈ રીતે? ઔધિક તેઉકાયિકનો ચાર ભવોમાં ઉકર્ષથી ત્રણ અહોરમ માનવથી બાર મોસમ, ઉકૃષ્ટ સ્થિતિમાં તેઈન્દ્રિયતા ઉત્કૃષ્ટ ચાર ભવમાં ૪ત્તા પ્રમાણથી ૧૯૬ સમિદિવસના સંયોગથી ર૦૮ થાય.