Agam 05 Bhagvati Sutra Satik Gujarati Anuvad

SR No.: 009038
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar
Publication Year: 2009
Total Pages: 621
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Agam, Canon, Agam 05, & agam_bhagwati
File Size: 11 MB

Page 338

૧૧/-/૧૧/૫૧૮ થી ૧૨૦
દીપ્યમાન, તત્વ - અધોભાગ જેમાં છે, તથા, તેમાં પંચવર્ણી સરસ સુગંધી પુષ્પના ટેરરૂપ સ્વરૂપવાળાથી પૂજા કરીને, તેમાં કાલાગરુ આદિ ધૂપોની જે મઘમઘાયમાન્ ગંધ ઉદ્ભૂત થઈ તેના વડે રમ્ય.
ગંધોમાં - ત્યુનુન્ના - ચીડા, તુરુ - સિલ્પક, સુગંધી-સર્ગંધ, વરગંધ-ઉત્તમ વાસ, ગંધટ્ટિસૂર્ - સૌરભ્ય અતિશયથી ગંધદ્રવ્ય ગુટિકા સમાન, આલિંગન સહિત વૃત્તિથી - શરીર પ્રમાણથી, ૩વત: મસ્તકાંત કે પાદાંતને આશ્રીતે, વિોવો - ઉપધાનકમાં બંને બાજુ ઉન્નત-ઉંચી, મધ્યમાં નમેલી અર્થાત્ નિમ્ન કે ગંભીર અથવા મધ્ય ભાગમાં ગંભીર, શંકવિવ્યોયા - એવો પાઠ પણ દેખાય છે. તેમાં સુપસ્કિર્મિત ગંડોપધાન એવો અર્થ છે. ગંગાપુનિન વાસ્તુકાયા યોડવવાન: અવદલન એટલે પાદાદિ ન્યાસમાં અધોગમન - X - ૪ -
૧૫૫
વધિયોમિયતુનુપટ્ટ પદિચ્છાયો - ઉપચિત એટલે પકિર્મિત, જે કપાસનું કે અતસીમય વસ્ત્ર, યુગલ અપેક્ષાએ જે પટ્ટ, તેનું આચ્છાદન જેને છે તે તથા, તેમાં સારી રીતે રચિત રજસ્ત્રાણ-આચ્છાદન વિશેષ, અપરિભોગાવસ્થામાં રહે છે તે. રતાંશુસંવૃત્ત - મશક ગૃહાભિધાન વસ્ત્ર વિશેષથી આવૃત્ત, પ્લિન - ચામડાનું વસ્ત્ર વિશેષ, તે સ્વભાવથી અતિ કોમળ હોય છે, પૂર્ત - કપાસનું બનેલું, દૂર - વનસ્પતિ વિશેષ, નવનીત - માખણ, તૂન - અર્કતુલ. જેવો સ્પર્શ.
સુગંધી એવા ઉત્તમ પુષ્પોના ચૂર્ણ, આ સિવાય પણ તેવા પ્રકારના શયન અને ઉપચાર, તેના વડે યુક્ત જે છે તે તથા, તેમાં અર્ધરાત્ર કાળ સમયમાં, સમય - સમાચારો અર્થ પણ થાય, તેથી કાળ વડે વિશેષિત કરાયેલ એવો કાળરૂપ સમય, તે કાળસમય. તે અનદ્ધરાત્રિરૂપ પણ હોઈ શકે, તેથી અહીં કહ્યું કે – અદ્ધરાત્રિ શબ્દ વડે વિશેષિત, તેથી અર્ધરાત્રરૂપ કાળ-સમયમાં સુત્તનાર - અતિ સુતેલ નહીં, અતિ જાગતી, નહીં તેવી. સોરીમાળી - પ્રચલાયમાન. ઉદારાદિ વિશેષણ પૂર્વવત્. સુવિળૅ - સ્વપ્નક્રિયામાં, રાવ - હાર, રજત, ક્ષીરસાગર, શશાંક, કિરણ, ઉદકરજ ઈત્યાદિવત્ અતિશુલ, રમ્ય, તેથી જ પ્રેક્ષણીય કે દર્શનીય છે જે તે તથા ધિરત્નદ્રુપ ધ્રુવરૃપીવાયુમિનિă ઈત્યાદિ સ્થિર - અપકંપ, નટ્ટ - મનોજ્ઞ, પ્રોg - કપૂરનો અગ્રતન ભાગ જેને છે તે તથા વૃત્તા - વર્તુળ, પાવર - સ્થૂલ, સુમ્નિટ્ટ - સારી રીતે ચોંટેલ, વિશિઘ્ર - ઉત્તમ, તીક્ષ્ણ - ભેદિકા, જે દાઢો તેના વડે કરીને જેનું મુખ ખુલ્લુ થયેલ છે તે, (એવો સીંહ).
પરિમિયન મનોમનમાડ્વ મોત કૢ - પરિકર્મિત એટલે પકિર્મ કરાયેલ જે જાત્યકમલ, તેની જેમ કોમળ. માત્રિ પ્રમાણોપેત, શોભતું એવું, તેની વચ્ચે નટ્ટ - મનોજ્ઞ, ઓછુ - દાંતને ઢાંકનાર, તથા સુષ્પનપત્ત૰ ઈત્યાદિ - રાતા કમળના પાન જેવા, મૃદુની મધ્યે સુકુમાલ તાળવું અને જીભ જેની છે તે, તથા વાચનાંતરમાં આ પાઠ થોડો ભિન્ન રીતે પણ જોવા મળે છે. તેમાં લાલકમળના પત્રની
માફક સુકુમાલ તાળવું, નિલિત અગ્રજીભ જેની છે તે તથા મધુગુટિકાવત્ મિમંત
ભગવતી-અંગસૂત્ર સટીકઅનુવાદ/3 દીપ્યમાન પિંગલ આંખો જેની છે તે, તથા મૂસા યપવરાતવિય૰ ઈત્યાદિ - મૂષા એટલે સુવર્ણ આદિને તપાવવાનું વાસણ, તેમાં રહેલ જે પ્રવર કનક, તાપિત એટલે અગ્નિ વડે કરાયેલ તાપ. આવર્ત કરવો હોય તેની જેની જેમ જે વર્ણથી વૃત્ત અને તડિત જેવો વિમલ અને સદેશ પરસ્પર નયન વડે છે તે. તથા –
વિજ્ઞાનપીયર૰ ઈત્યાદિ. વિશાલ એટલે વિસ્તીર્ણ, પદ્મવર - ઉપચિત, ૐ - જંઘા, જેની પરિપૂર્ણ અને વિપુલ સ્કંધ જેના છે તે. તથા મિડવિનયમુહુમતવાળ વ અર્થાત્ મૃદુ, સ્પષ્ટ, સૂક્ષ્મ, પ્રશસ્ત લક્ષણ, વિસ્તીર્ણ અને પાઠાંતથી વિકીર્ણ જેની કેશરસટા એટલે સ્કંધ કેશ છટા, તેના વડે ઉપશોભિત જે છે તે. તેને શિવસુનિશ્મિન ઈત્યાદિ અર્થાત્ ઉંચું કરેલ એવું, સારી રીતે અધોમુખ કરાયેલ, શોભનતા વડે જાત અને આસ્ફોટિત એટલે ભૂમિ ઉપર પછાડેલ પુંછ જેને છે તેવા. (સીંહને સ્વપ્નમાં જુએ છે.)
| 4
૧૫૬
-
ઋતુવિમવન ઈત્યાદિ. એટલે શરીર અને મનની ચપળતા રહિત જે રીતે થાય છે, ઉત્સુકતા રહિત, રાજહંસ જેવી ગતિથી. મમત્વ - ગતિજનિત શ્રમનો અભાવ, યજ્ઞસ્થ - વિશ્વસ્ત, સંક્ષોભાભાવ કે અનુત્તુક. સુખ વડે સુખ કે શુભ એવા ઉત્તમ આસને બેઠેલી, એવી. ધારાનીવરસુ૰િ ઈત્યાદિ - ધારા વડે સીંચાયેલ સુગંધી પુષ્પની જેમ. ચંદુમાનય - પુલકિત શરીર જેનું છે તે, તથા શું કહેવા માંગે છે ?
સવિયોમવ - રોમ કૂપ-તેના છિદ્રો જેને ઉચ્છિત થયા છે તેવી, તથા આભિનિબોધિક પ્રભવ-મતિપૂર્વક, જાતિવિશેષ ભૂત ઔત્પાતિકી આદિ બુદ્ધિરૂપ પરિચ્છેદનથી, ફળનો નિશ્ચય કરીને. આરોતુટ્ઠિ આદિ - અહીં ‘કલ્યાણ' એટલે અર્થ પ્રાપ્તિ માટે, મંગલ એટલે અનર્થનો પ્રતિઘાત. અર્થ કરવો.
(હવે ફળને કહે છે –)
હે દેવાનુપ્રિયા! અર્થનો લાભ થશે. કેતુ એટલે ધ્વજ કે ચિહ્ન, કેતુની જેમ, કેતુના અદ્ભૂતત્વથી કુળમાં કેતુ સમાન, આ પ્રમાણે બીજે પણ જાણવું. ‘કુલદીપ' - પ્રકાશક હોવાથી દીપવત્. પર્વત એટલે અનભિભવનીય, સ્થિર આશ્રયતાના સાધર્મ્સથી. ‘કુલવડેંસય’ કુલનો અવહંસક - ઉત્તમત્વથી શેખર રૂપ, તિત્તી - વિશેષ ભૂષકત્વથી, કીર્તિકર-કીર્તિ એટલે એક દિશાગામી પ્રસિદ્ધિ. સમૃદ્ધિના હેતુપણાથી કુળમાં નંદિકર, કુળનો યશ કરનાર, અહીં યજ્ઞ એટલે સર્વદિગ્ગામી પ્રસિદ્ધ વિશેષ. પાય - છાયા હોવાથી આશ્રયણીય, વિવકૃષ્ણ - વિવિધ પ્રકારોથી વધતું, વિવર્ધનને કરવાના સ્વભાવવાળો. મળપુત્ર અહીન એટલે સ્વરૂપથી પૂર્ણ અથવા સંખ્યા વડે પૂર્ણ, પાંચ ઈન્દ્રિયો જેની છે તે તથા એવા પ્રકારનું શરીર જેનું છે તે. અહીં ચાવત્ શબ્દથી લક્ષણ, વ્યંજન, ગુણયુક્ત. તેમાં નક્ષળ - સ્વસ્તિકાદિ, વ્યંખન - મષ, તિલકાદિ, તેમાં જે ગુણ-પ્રશસ્તતા, તેના વડે યુક્ત જે છે તે તથા • મસિસોમાબાર સ્તં ઈત્યાદિ - ચંદ્રની જેમ સૌમ્ય આકારવાળી, કાંત - એટલે
-