Page Text
________________
કાલાદિ દ્વાર
૨ ૫ તેને સામાચારી અને આયુષ્ય ભેદથી ભિન્ન કહેવો. (૫) દેશકાળ- તેમાં દેશ, પ્રસ્તાવ, અવસર અને વિભાગ એ પર્યાય શબ્દો છે. (૬) કાળ કાળ • ઇચ્છિત વસ્તુની પ્રાપ્તિનો સમય તે કાળ, અહીં એક “કાળ' શબ્દનો અર્થ પૂર્વે કહ્યો છે, બીજે સામાયિક, કાલ એટલે મરણ કહેવાય. મરણ ક્રિયાનું કલન તે કાળ છે.
(૭) પ્રમાણકાળ અદ્ધા કાળ વિશેષ દિવસાદિ રૂપ. (૮) વર્ણકાળ - વર્ણ એવો આ કાળ. (૯) ભાવકાળ - ભાવ - ઔદયિકાદિ, સાદિસાંત આદિ ભેદથી ભિન્ન જાણવો. (૧૦) પ્રકૃત કાળ - તે અહીં દિવસ પ્રમાણ કાળનો અધિકાર જાણવો. તેમાં પણ ત્રીજી પોરિસિ લેવી. તે પણ બહુકાળ વીતી ગયા પછી - (આ શાસ્ત્રની ઉત્પત્તિ કહી છે)
શંકા- “પ્રકૃત ભાવથી' એમ જે તમે કહ્યું, તેનાથી વિરુદ્ધ કેમ નથી? (સમાધાન) ક્ષાયોપથમિક ભાવકાળમાં શયંભવ સૂરિએ આ શાસ્ત્ર ઉદ્ધર્યું. પ્રમાણકાળમાં કહેવાથી તેમાં વિરોધ નથી. અથવા પ્રમાણકાળ પણ ભાવ કાળ જ છે. તેના અદ્ધાકાળના સ્વરૂપવાથી તેનો ભાવકાળ જ છે. અવયવાર્થ સામાયિક્તા વિશેષ વિવરણથી જાણવો. તે નિયુક્તિકાર કહે છે -
• નિયતિ - ૧૨ - વિવેચન
સામાયિક - આવશ્યકનું પહેલું અધ્યયન છે. તેનો અનુક્રમ - અથવા સામાયિકમાં અનુક્રમ તે સામાયિકનુક્રમ. તે સામાયિક અનુક્રમથી વર્ણવવાને માટે. અનંતર કહેલ ગાથા દ્વારા ક્રમથી કહે છે વિગત પોરિસિમાં જ જાણવું જરૃઢ - પૂર્વગતમાંથી ઉદ્ધરેલ. કિલ શબ્દ પરોક્ષ આમ આગમ વાદ સંસૂચક છે. ચૌદપૂર્વી શયંભવસૂરિ વડે દશકાલિક ઉદ્ધરેલ છે. તે કારણે તેમણે રચેલ છે તેમ કહ્યું.
શ્રત અને સ્કંધનો નિક્ષેપ ચાર બેદે જાણવો. જેમ અનુયોગદ્વારમાં કહેલ છે. સ્થાન ખાલી ન રાખવા કંઈક કહે છે - અહીં નોઆગમથી જ્ઞ શરીર ભવ્ય શરીર વ્યતિરિક્ત દ્રવ્યક્ષત તે પુસ્તક પાનામાં લખેલ જાણવું અથવા સૂત્રમંડજ આદિ જાણવું.ભાવશ્રુતમાં આગમથી જ્ઞાન અને ઉપયુક્ત હોય. નોઆગમથી આ દશકાલિક સૂત્ર જાણવું. કેમકે નો શબ્દનું દેશવયનત્વ છે. એ પ્રમાણે નોઆગમથી જ્ઞ શરીર 0 ભવ્ય શરીર- વ્યતિરિક્ત દ્રવ્યસ્કંધ સચેતન આદિ છે. તેમાં સચિત્ત તે દ્વિપદ આદિ છે. અચિત્ત તે દ્વિપદેશિકાદિ છે. મિક્ષ તે સેનાદિનો સમૂહ. ભાવસ્કંધ તે આગમથી તેના અર્થના ઉપયોગનો પરિણામ જ. નો આગમથી દશકાલિક શ્રુત સ્કંધ જ. કેમકે નો શબ્દ દેશવચન છે.
હવે અધ્યયનના ઉદ્દેશનો પ્રસ્તાવ કહે છે - તે અનુયોગ દ્વારના પ્રકરણમાં આવેલા દરેક અધ્યયનને જ્યાં બને ત્યાં સમુદાયને આશ્રીને નિપામાં થોડું સમજાવવા માટે આગળ કહીશું. તેથી કહેવું કે દશકાલિકના શ્રુતસ્કંધને અધ્યયન ઉદ્દેશાનો નિક્ષેપ કરવા માટે તેનો અનુયોગ કરવાનો છે, તે અંશથી કહ્યું. હવે વર્તમાન શાસ્ત્રમાં રહેલ કથન કહે છે -
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009027 |
| Book Title | Agam Satik Part 36 Dashvaikalik Sutra Gujarati Anuwad 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Shrutnidhi Ahmedabad |
| Publication Year | |
| Total Pages | 242 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 5 MB |