________________
મૂલ-૩૬૯ થી ૩૦
૧૫
• મૂલ-૩૬૬,390 -
કોઈ સ્ત્રી બોલી – મેં લાહણી પ્રાપ્ત કરી છે, સંખડીમાં મને ઘણું મળેલ છે. હમણાં વંદનાર્થે આવી છું એમ કહીને તે સાધુને આશનાદિ આપે અથવા વજનને માટે હું મારે ઘેરથી નીકળીને આ લાહણી લઈ ગયેલી, પણ તેમણે લીધું નહીં. તેથી ત્યાંથી અહીં આવી છું. એમ કહીને આશનાદિ આપે. અથવા સાગારિકાને પહેલાં સંકેત કરી રાખેલ સ્ત્રીને આક્રોશ કર્યો, પછી તે ક્રોધ પામી.
• વિવેચન-૩૬૯,૩૭o :
કોઈ શ્રાવિકા સાધુની અભ્યાહતની શંકા દૂર કરવા કોઈ ઘર પ્રત્યે ચાલી. ત્યાંથી પાછી વળીને સાધુને વહોરાવવા ઉપાશ્રયે પ્રવેશીને ગાથાર્થમાં કહ્યા મુજબ બોલે. અથવા માયાથી પાડોસણ સ્ત્રી સાથે ખોટો કલહ કરે. એવી કોઈપણ રીતે સાધુને તે આહાર વહોરાવે.
હવે અનાચીને સમાપ્ત કરી આપીણના ભેદો કહે છે - • મૂલ-39૧,૩૩ર :
ઉકત બે પ્રકારનું અભ્યાહત અનાચીણે કહ્યું, હવે ચીર્ણ પણ દેશ અને દેશદેશ એમ બે ભેદે છે. તેમાં સો હાથ સુધી દેશ કહેવાય અને તેની પહેલાં દેશદેશ કહેવાય છે. તેમાં આચીમાં જે ઉપયોગપૂર્વક ગ્રહણ કરે તો ત્રણ ઘર સુધી કહ્યું છે.
• વિવેચન-૩૭૧,૩૭૨ :
આ પૂવોંકત અભ્યાહત નિશીથ અને નોનિશીથ ભેદથી અથવા સ્વગ્રામ અને પરગ્રામના ભેદથી અકીય કહ્યું. હવે આચીર્ણ બે ભેદે છે - 1 - ૧૦૦ હાથ પ્રમાણવાળ ક્ષેત્ર. શશ • ૧૦૦ હાથની મધ્યે રહેલ ફોમ. તેમાં આયીમાં ત્રણ ઘર હોય તો કલો, અધિકમાં ન જે. હવે ત્રણ ઘર વિના ૧૦૦ હાથના સંભવવાળા ક્ષેત્રને તથા વિષયવાળા કલય-અકીય વિધિને કહે છે -
• મૂલ-393,39૪ - [પ્રોપ-૨).
પીસવાની પંક્તિમાં દર પ્રદેશમાં, ઘંઘસાલના ઘરમાં ૧૦૦ હાથથી આવેલું આચીણ છે, તેને ગ્રહણ કરવું, તે ઉપરાંતનું નિષિદ્ધ છે. [સો હાથથી અંદર દેશદેશ થાય છે. તે પણ ઉપયોગપૂર્વક આપે તો લેવું..
વિવેચન-393, [૩૪].
જમનારા મનુષ્યોની પંક્તિ-શ્રેણીમાં, એક છેડે સાધુનો સંઘાટક રહેલ હોય, બીજે છેડે દેવાની વસ્તુ હોય, ત્યાં સૃષ્ટ-અપૃષ્ટનો ભય આદિને લીધે જઈ શકાય તેમ ન હોય ઈત્યાદિ. લાંબા ગમન માર્ગમાં છીંડી વગેરે હોય ત્યાંથી વહોરવાને વિશે કે ધર્મશાળામાં ૧૦૦ હાથથી આણેલા ભોજનાદિનું ગ્રહણ આશીર્ણ - કરે છે. આ આચર્ણના ભેદોને કહે છે –
૧૧૬
પિંડનિર્યુક્તિ-મૂલસૂત્ર સટીક અનુવાદ • મૂલ-૩૭૫નું વિવેચન :
ત્રણ પ્રકારનું આચીર્ણ અભ્યાહત છે, તે આ પ્રમાણે - (૧) જઘન્ય અભ્યાહત • કોઈ સ્ત્રી પોતાના કાર્યથી મુઠ્ઠીમાં ગ્રહણ કરેલા મંડકાદિકથી અથવા પોતાના પુગાદિને પીરસવા ઓદનની ભરેલ કરોટિકા ઉપાડીને ઉભી હોય, તે અવસરે કોઈ પ્રકારે સાધુ ભિક્ષાર્થે આવે, સ્ત્રી તેને પોતાના હાથમાં રહેલ ભોજન માગ કર પરિવર્તનથી આપે, તે. (૨) સો હાથથી આણેલું તે ઉત્કૃષ્ટ અભ્યાહત, (3) સો હાયમાં વર્તતુ હોય તે મધ્યમ અભ્યાહત.
અભ્યાહત દ્વાર કહ્યું હવે ઉદ્ભિજ્ઞ દ્વાર કહે છે – • મૂલ-૩૩૬,૩૭૭ :
ઉભિન્ન બે પ્રકારે - પિહિત અને કપાટ, પિહિત બે ભેદે - પાસુક, અપાયુક. પૃથ્વી આદિ પાસુક, છાણ દર્દક આદિ પાસુક જાણવા. આ પિહિતોભિન્ન અને કપાટોભિન્નમાં દોષો કહે છે - ઉદ્િભજ્ઞમાં છ કાચની વિરાધના થાય, પાદિને દેવામાં અને ક્રય-વિજ્યમાં અધિકરણ દોષ લાગે છે, કપાટમાં પણ તે જ દોષો લાગે. ચંગાદિમાં વિશેષથી દોષો જાણવા.
• વિવેચન-૩૩૬,૩૭૭ :
ઉદ્ભિજ્ઞ એટલે ઉઘાડવું. ઉઘાડતા છકાયની વિરાધના સંભવે છે. (૧) પિહિતોર્ભિન્ન - તેલ, ઘી આદિ આપવા ઢાંકેલ મુખ ખોલીને અપાય છે. અર્થાત્ ઢાંકેલને ઉઘાડવું તે. (૨) બંધ બારણાં ઉઘાડીને અપાયd કપાટ-ઉદ્િભજ્ઞ પિહિતમાં ઢાંકણ હોય તે બે પ્રકારે હોય - પ્રાસુક, અપાતુક અર્થાત્ અચેતન, સચેતન. શેષ અર્થ ગાથાર્થ મુજબ જાણવું. વળી ક્રય-વિજય થાય તો અધિકરણ-પાપની પ્રવૃત્તિ થાય છે. યંગરૂપ કપાટ-બારણામાં વિશેષથી દોષો થાય છે. હવે આ ગાથાના વિરાધના આદિ શબ્દને સ્પષ્ટ કરે છે –
• મૂલ-૩૩૮ થી ૩૮૪ :
[39] ટેકું કે પત્થર નાંખીને લીધેલ હોય તે સચિત્ત પૃષીલિપ્ત કહેવાય. સચિવ પૃedીનો લેપ ચિરકાળ રહે છે. સુરતના લિંપેલમાં અપકાય સંભવે છે. [36] લિપલમાં કહ્યું કે દોષ લિંપણને ફરી કરવામાં પણ છે. તે આ • જળ વડે આદ્ધ કરીને લીધે, લાખને તપાવીને મુદ્રા કરે. [૩૮] પહેલા લીલામાં જે કાય વિરાધના કહી, તે પ્રમાણે દાન દઈને ફરી લીધા પણ થાય છે. વિશેષ એ કે - છઠ્ઠી કાયમાં મુકંગાદિની વિરાધના જાણવી.
[૩૮૧] તે ઉઘાડતા બીજાના કે પોતાના જ ઘરમાં તેલ, મીઠું, ઘી કે ગોળ આપે છે અથવા તે વિક્રય કરે છે. તેના વડે બીજું ખરીદ કરે છે. [૩૮] દાનમાં કે કવિકરમાં અસંયમ ભાવવાળા સાધુને અધિકરણ લાગે છે. ત્યાં ભૂકંગ, મૂષકાદિ જવો પડે છે, તે પણ અધિકરણ લાગે છે. [aka] જે રીતે લીધેલા કુંભાદિક ઉઘાડતા તથા પછીથી લીપાતા પણ પૃવીકાયાદિની વિરાધના