________________ મૂલ-૧૧૩૯ થી 113 24 -૦મૃષા * પારમાર્થિક અને સર્વોત્તમ જે પરમાર્થ મોક્ષ, તેની સાથે સંબંધ સખનાર ાવિક ધર્મનો ઉપદેશ છોડીને મૃષાવાદ કQો. -0- ચોરી - ઉદ્ગમ, ઉત્પાદતા, એષણા અને માંડલીના દોષયુકત ગૌયરી વાપરે તે ચોરી છે. તે રીતે ઉપધિ, ઉપકરણાદિ અશુદ્ધ વાપરે છે પણ ચોરી છે. તીર્થકર આજ્ઞા વિરુદ્ધ વર્તતા તીર્થકર દત્ત લાગે. એ રીતે સ્વામી દd, જીવ અદત્ત, ગુર અદત્ત પણ સમજવું. -0- મૈથુન - માત્ર મનથી પણ દિવ્ય કામ તિના સુખને કે ઔદારિક તિ સુખને ચિંતવે તેને બ્રહ્મચારી માનવો. કદાય બા ન સેવે તો પણ સ્ત્રી કથા કરે, સ્ત્રીની વસતિમાં રહે. એ રીતે બહાચર્યની વાડ વિરાધી. સરામર્દષ્ટિ કરે તો પણ બ્રહ્મચર્ય ભંજક છે. -o- પરિગ્રહ - સંખ્યા અને પ્રમાણથી વધારે એવું જે ધર્મોપકરણ તે પરિગ્રહ પાપ છે. આગળ વધીને કહીએ તો મૂચ્છ જ પરિગ્રહ છે. અપશસ્તયોગોનું આચરણ તે હિંસા, થોડો પણ આરંભ તે હિંસા. કષાય કે કુરભાવથી કલુષિત વાણી અને સાવધ વચન - મૃષાવાદ. એક તણખલું પણ માલિકની જા વિના લે તે ચોરી. હસ્તકર્મ, શબ્દાદિ વિષયમાં આસક્તિ હોવી તે મૈથુન જ્યાં મૂછ, લોભ, કાંતા, મમત્વ હોય તે પરિગ્રહ. ઉણોદરી ન રાખે અને આકંઠ વાપરે તે સનિ ભોજન -0- શબ્દાદિ વિષયો - ઈષ્ટ હોય કે અનિષ્ટ, પરંતુ તેના ઉપર ન પણ કરવો કે ત હેપ ન કરવો. સગઢેયસી આત્માને કર્મબંધ થાય. -- કપાયો - ક્રોધ, માન, માયા, લોભથી કર્મ બંધાય છે. -o- યોગો - મન, વચન, કાયાનો ખોટો પ્રયોગ, તેથી કર્મ બંધાય. -o- પ્રતિસેવના - ચારિ પાલનમાં જે-જે વિરુદ્ધ આચરણ થાય છે. ઓશનિયુક્તિ-વિશિષ્ટ સૂત્રસાર જી હાર-૬-“આલોચના છે - X - X - X - X - X* [ વાતો અહીં તો અતિ સંપ જ રજૂ કરૂ છે, પણ જિજ્ઞાસુ, ભવભી, આમાણી, મો.visી કે સંયમના ખપી સાધુ-સાધીને મ પ્રાર્થના છે કે મૂળ |િકિન પાઠટીકા સહિત ખાસ વાંચવો - સમજવો * ચિંતવવો 0 આલોચના બે ભેદે છે * મૂળગુણ સંબંધી, ઉત્તરગુણ સંબંધી. આ બંને આલોચના સાધુ, સાધવી વર્ગમાં ચાર કાનવાળી કહી છે. કેવી રીતે? સાધમાં એક આચાર્ય અને બીજી આલોચના કરનાર સાધુ. એ બંનેના થઈને ચાર કાન થશે. એ પ્રમાણે સાળીમાં પણ એક પ્રવર્તિની અને બીજી સાધવી એમ બંનેના થઈને ચાર કાનો થશે. તેઓ આચાર્ય પાસે મૂલગુણ અને ઉત્તગુણની આલોચના કરે. એ રીતે બંનેની મળીને આઠ કાનવાળા આલોચના થાય છે. આચાર્ય વૃદ્ધ હોય તો છ કાનવાળી આલોચના પણ થાય. સાદવીજીએ આચાર્ય પાસે આલોચના લેતી વખતે સાથે બીજા સાદગી અવશ્ય સખવા, પણ એકલા સાલવીએ કઈ આલોચના ન કરવી. 0 ઉષ્ણ માર્ગે આલોચના આચાર્ય ભગવંત પાસે જ કરવી જોઈએ. જો આચાર્ય ભગવંત ન હોય તો - - બીન દેશ કે ગામમાં તપાસ કરીને આચાર્ય પાસે આલોચના કરે. - આચાર્ય મહારાજ ન હોય તો ગીતાર્ચ પાસે આલોચના કરવી. - ગીતાર્થ પણ ન મળે તો ચાવત છેલ્લે સિદ્ધ ભગવંતની સાક્ષીએ પણ અવશ્ય આલોચના કરી આત્મશુદ્ધિ કરવી. આચાર્ય જે રીતે આલોચના આપે તેને તે રીતે પૂર્ણ કરવી જોઈએ. 0 આલોચનાના એકાચિક નામો - આલોચના, વિકટના, શુદ્ધિ, સદ્ભાવદાપના, નિંદા, ગહ, વિદુર્ણ, સલુદ્ધરણ. 0 શસ- બે પ્રકારના છે, (1) સૂક્ષ્મ અને બાદર, " તે બંને પણ બાય ગણ પ્રકારે કહેલા છે, તે આ પ્રમાણે - (1) ઘોર (2) ઉગ્ર ઘોર, (3) ઉતરઘોર, (1) ઘોર >> અનંતાનુબંધી, પત્યાખ્યાની, પ્રત્યાખ્યાની, સંdવન માયા. (2) ઉંગઘોર - અનંતાનુબંધી, અપ્રત્યાખ્યાની, સંવતની માતયુક્ત માયા. (3) ઉગ્રતઘોર - અનંતાનુબંધી, અપત્યાખ્યાની, પ્રત્યાખ્યાની, સંજ્વલની ચારેથી ક્રોધ-લોભ અને માનયુક્ત એવી માયા. 0 સૂમ કે બાદર કોઈ પણ શલ્ય હોય, તો તેનો તકાળ અને જદી ઉદ્ધાર કવો જોઈએ. તે વિશે શ્રી મહાનિશીય સૂત્રમાં જોવું. 0 ક્ષણવાર પણ શલ્ય સહિત ન રહેવું જોઈએ. - જેમ નાના સાપોલીયાની ઉપેક્ષા પણ ઝેર ફેલાવી શકે છે. - જેમ નાનો અગ્નિનો કણીયો પણ જે ઝાવવામાં ન આવે તો થોડીવારમાં મુનિ દીપરત્નસાગરે કરેલ પ્રતિસેવના દ્વારનો સટીક સંક્ષેપ પરિચય પૂર્ણ