Agam Satik Part 35 Pindniryukti Aadi Sutra Gujarati Anuwad

SR No.: 009026
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar
Total Pages: 120
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Agam, Canon, & agam_pindniryukti
File Size: 1 MB

Page 125

મૂલ-૮૪૦ થી 845 માછીમાર માછલું તેમાં ફસાયેલું જાણી, તે બહાર કાઢે છે, તો કાંઈ હેતુ નથી. આ પ્રમાણે વારંવાર પેલું માછલું માંસ ખાઈ જાય છે, પણ ગલમાં સપડાતું નથી. માછીમાને વિચારમાં પડેલ જોઈ માછલું તેને માછલું કહે છે કે હું એક વાર પ્રમાદમાં પડ્યો, બગલાએ મને પકડ્યો ઈત્યાદિ - x * x * x આખું દટાંત પિંડ નિર્યુક્તિના ગ્રામૈષણામાં આવી ગયેલ છે, ત્યાં જોવું. આ રીતે માછલો સાવધાનીથી આહાર મેળવતો હતો. તેથી ક્યાંય છેતરાતો ન હતો. * મૂલ-૮૪૬ થી 848 : o ભાવ ગ્રામૈષણા : આ પ્રમાણે કોઈ દોષોમાં ન કળાય તે રીતે નિર્દોષ આહા-પાણીની ગવેષણા કરી, સંયમના નિવહિ માટે જ આહાર વાપરવો. આહાર વાપરતાં પણ પોતાના આત્માને શાસિત કરે કે- હે જીવ! તું બેંતાલીસ દોષ રહિત આહાર લાવ્યો છે, તો હવે વાપરવામાં મૂછવશ થઈશ નહીં, રાગ-દ્વેષ કરીશ નહીં. આહાર વધુ પણ ન વાપરવો, તેમ ઓછો પણ ન વાપરવો. જેટલાં આહારથી શરીર ટકી રહે તેટલા પ્રમાણમાં આહાર વાપરવો. * મૂલ-૮૪૯,૮૫૦ : 0 ગોચરી કોણ-કોણ જુદી વાપરે ? તે કહે છે :- (1) આગાઢ યોગ વહના કરનાર જુદુ વાપરે - (2) - માંડલી બહાર રાખેલા અમનોજ્ઞ જુદા વાપરે. - (3) - મહેમાન સાધુ આવેલા હોય, તેમને પહેલાંથી પૂરેપૂરુ આપવામાં આવે એટલે તેઓ જદ વાપરે છે. - (4) - નવદીક્ષિત હોય, ઉપસ્થાપના ન થઈ હોય, ત્યારે તેમને જુદું વાપરવા આપે. - (5) - દોષ શુદ્ધિ માટે પ્રાયશ્ચિત્ત કરતાં હોય તે શબલ ભટ્ટ ચારિત્રીઓ જુદા વાપરે. - (6) - બાળ, વૃદ્ધ, અસહિષ્ણુ જુદુ વાપરે. આ રીતે જુદુ વાપરનારા અસમુદેશિક કહેવાય છે. તદુપરાંત કોઢ આદિ રોગવાળા જુદુ વાપરે. * મૂલ-૮૫૧ થી 859 : 0 પ્રકાશની વ્યાખ્યા - આહાર પ્રકાશમાં કરવો જોઈએ. આ પ્રકાશ બે પ્રકારનો છે - (1) દ્રવ્ય પ્રકાશ, (2) ભાવ પ્રકાશ. (1) દ્રવ્ય પ્રકાશ - દીપક, રન આદિનો હોય છે. (2) ભાવ પ્રકાશ - તે સાત પ્રકારે છે, સ્થાન, દિશા ઈત્યાદિ. - (1) સ્થાન :- માંડલીમાં સાધુને જવા આવવાનો માર્ગ મૂકીને તથા ગૃહસ્થ આવતા ન હોય તેવા સ્થાનમાં પર્યાયાનુસાર બેસીને આહાર કરે. - (2) દિશા :- આચાર્યની સામે, પાછળ કે પરાંભુખ ન બેસવું, પણ માંડલી. પ્રમાણે ગુરથી અનિ કે ઈશાન દિશામાં બેસીને આહાર કરવો. - (3) પ્રકાશ :- અજવાળું હોય તેવા સ્થાને બેસીને આહાર કરવો. જેથી માખી, કાંટો, વાળ આદિ હોય તો ખબર પડે. અંધારામાં આહાર કરતાં માખી આદિ આહાર સાથે પેટમાં જાય તો ઉલટી, વ્યાધિ આદિ થાય છે. - (4) ભાજન :- અંધારામાં ભોજન કરતાં જે દોષો લાગે, તે દોષો સાંકડા ઓઘનિયુક્તિ-વિશિષ્ટ સૂત્રસાર મુખવાળા પાત્રમાં વાપરતા લાગે છે. નીચે આહાર વેરાય, વસ્ત્રાદિ બગડે ઈત્યાદિ દોષો થાય. તેથી પહોળા પત્રમાં આહાર વાપરવો. - (5) પ્રક્ષેપ :- કુકડીના ઇંડા પ્રમાણ કોળીયો લઈને મુખમાં મૂક્યો અથવા મુખ વિકૃત ન થાય તેટલા પ્રમાણનો કોળીયો મુખમાં મૂકે. - (6) ગુરુ :- ગુરુ જોઈ શકે તેમ વાપરવું. કેમકે તેમ ન કરતાં સાધુ જો ઘણું વાપરે કે અપથ્ય વગેરે તો રોગાદિ થાય અથવા ગૌચરીમાં નિષ્પ દ્રવ્ય મળેલ હોય, તો તે ગુરુને બતાવ્યા સિવાય વાપરી લે. * (ભાવ :- જ્ઞાન, દર્શન, ચાત્રિની આરાધના સારી રીતે થઈ શકે તે માટે વાપરવું પણ વર્ણ, બળ, રૂ૫ આદિ માટે આહાર ન વાપરવો. જે સાધુ ગુરુને બતાવીને વિધિપૂર્વક વાપરે છે, તે સાધુ ગવેષણા, ગ્રહમૈષણા અને ગ્રામૈષણાથી શુદ્ધ વાપરે છે. * મૂલ-૮૬૦ : ઉપસંહાર - આ રીતે વાપરવાનો વિધિ સંક્ષેપથી કહ્યો. તે બધાં સાધુ માટે સમજી લેવો. પણ અનેક સાધુ હોય તો માંડલીબદ્ધ વાપરે. * મૂલ-૮૬૧ થી 868 :0 માંડલી શા માટે કરવી ? માંડલી કરવાના કારણો આ પ્રમાણે છે - (1) ગ્લાન સાધુની કોઈ એક સાધુ વૈયાવચ્ચ કરે તો તેને સૂત્ર, અર્થની હાનિ થાય. જો મંડલીબદ્ધ હોય તો જુદા જુદા સાધુ કાર્યો સંભાળી લે તેથી કોઈને સૂત્રાર્થની હાનિ ન થાય, ગ્લાનની સેવા સારી થાય. () બાળ સાધુ - ભિક્ષા લાવવા સમર્થ નથી, તેથી જો માંડલીબદ્ધ હોય તો બીજા સાધુ ગચરી આદિ લાવી આપે, બાળ સાધુ સુખે સચવાઈ જાય. (3) વૃદ્ધ સાધુ - બાળ સાધુ પ્રમાણે જ સમજી લેવું. (4) નવદીક્ષિત ગોચરીની શુદ્ધિ ન જાણે, તેથી બીજા સાધુ લાવી આપે. (5) પ્રાપૂર્ણક આવે ત્યારે સાથે મળીને ભક્તિ કરી શકાય તે માટે. (6) અસમર્થ એવા રાજપુત્રાદિને દીક્ષામાં સંયમની હાનિ ન થાય. () બધાં સાધુઓને આહારાદિની ભક્તિનો લાભ લઈ શકાય. (8) કોઈ અલબ્ધિક સાધુને આહારાદિ ન મળે તો સીદાય નહીં. ઉક્ત કારણોથી માંડલી કરવામાં આવે છે, જેથી સંયમારાધના સુખે થાય. * ભિક્ષાર્થે ગયેલ સાધુ ઉપાશ્રયીવસતિમાં આવે ત્યારે વસતિપાલક સાધુએ કરવાની વિધિ - ભિક્ષાર્થે ગયેલ સાધુને આવવાનો સમય થાય એટલે વસતિપાલક નંદી પણ પડિલેહણ કરીને તૈયાર રાખે. સાધુ આવીને તેમાં પાણી નાંખે. પચી પાણી સ્વચ્છ થઈ જતાં બીજા પાત્રમાં ગાળી લેવાય. ગચ્છમાં સાધુની સંખ્યાનુસાર પણ-સંખ્યા રાખે. વસતિપાલક નંદીપાત્ર રાખવા સમર્થ ન હોય કે નંદીપણ ન હોય, તો સાધુ પોતાના પાત્રમાં ચાર આંગળ ઓછું પાણી લાવે. જેથી એકબીજામાં નાંખીને પાણી સ્વચ્છ કરી શકાય. પાણીમાં કચરો કે કીડી આદિ હોય તો જયણાપૂર્વક