Agam Satik Part 20 Pragnapana Sutra Gujarati Anuwad 1

SR No.: 009011
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar
Total Pages: 96
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Agam, Canon, & agam_pragyapana
File Size: 1 MB

Page 109

પ/-I-/૨૨ થી 325 203 સ્થાનપતિત છે. એ પ્રમાણે ઉત્કૃષ્ટ શીતગુણવાળા જાણા. મધ્યમશીતગુણવાળા પણ તેમજ છે. પણ સ્વાસ્થાનથી છ સ્થાન પતિત છે. એમ દશ દેશી સ્કંધ સુધી જાણવું, પણ અવગાહના વડે પ્રદેશની વૃદ્ધિ કરવી - 4 - - જઘન્ય શીતગણવાળા સંખ્યાત પ્રદેશ સ્કંધનો પ્રથન - તેના અનંતા યયો છે. કેમકે તેઓ પરસ્પર દ્રવ્યથી તુલ્ય, પ્રદેશ અને અવગાહનાથી દ્વિસ્થાન પતિત, સ્થિતિથી ચતુઃસ્થાન પતિત વણદિથી છ સ્થાન પતિત, શીત રૂપિયયિમી તુલ્ય, ઉtણ-નિધ-નક્ષપયયિથી છ થાનપતિત છે. એ પ્રમાણે ઉત્કૃષ્ટશીત ગુણવાળા જાણવા. મધ્યમ શીતગુણવાળા તેમજ છે. પરંતુ સ્વસ્થાનને શ્રીને તે સ્થાનપતિત હોય છે. જઘન્ય શીતગુણવાળા અસંખ્યાતપદેશી પુદ્ગલોનો પ્રશ્ન-તેઓના અનંત પયયિો છે. કેમકે - તેઓ પરસ્પર દ્રવ્યથી તુલ્ય, પ્રદેશ-અવગાહના અને સ્થિતિથી ચતુઃસ્થાન પતિત, વણાદિથી છ સ્થાન પતિત, શીતસ્પર્શપયચથી તુલ્ય, ઉણ-નિધનક્ષ સ્પર્શથી છ સ્થાન પતિત છે. એ પ્રમાણે ઉત્કૃષ્ટ શીત અથવાબ જાણવા. મધ્યમ તેમજ છે. પણ સ્વ સ્થાનને આશ્રીને છ ન પતિત છે. જન્ય શતગુણવાળ અનંતપદેશી પગલોનો પ્રશ્ન - તેના અનંતા પચયિો છે. કેમકે - તેઓ પરસ્પર દ્રવ્યથી તુલ્ય, પ્રદેશથી છ સ્થાન પતિત, અવગાહના અને સ્થિતિથી ચતુઃસ્થાન પતિત, વદિ પયાચિથી છ સ્થાનપતિત, શીત સ્પણણિી તુલ્ય, બાકીના સાતે પથિી છ સ્થાનપતિત છે. - એ પ્રમાણે ઉત્કૃષ્ટ શીત સ્પર્શવાળા જાણવા. મધ્યમશીત સ્પરવાળા તેમજ છે. પણ સ્વસ્થાનથી છ સ્થાન પતિત છે. એ પ્રમાણે ઉણ, સ્નિગ્ધ, સૂક્ષ અમિાં પણ જાણવું. પરમાણુ યુદ્ગલમાં તેમજ છે પણ બધાંને પ્રતિપક્ષ વદિ ન કહેવા. કિર૫) જઘન્ય પ્રાદેશિક સ્કંધોનો પ્રશ્ન - તેઓના અનંત પચયિો છે. કેમકે - તેઓ પરસ્પર દ્રવ્યાર્થ-uદેશાથી તુલ્ય, અવગાહના રૂપે કદાચ જૂન, તુલ્ય કે અધિક હોય. જે ન્યૂન હોય તો પ્રદેશ ન્યૂન અને અધિક હોય તો પ્રદેશ અધિક હોય. સ્થિતિ વડે ચતુઃસ્થાન પતિત, વણદિ અને ઉક્ત ચાર પણ પચથી છ સ્થાન પતિત હોય છે. ઉત્કૃષ્ટપદેશવાળા સ્કંધોનો પ્રશ્ન - તેઓના અનંત પર્યાયો છે. કેમકે - તેઓ પરસ્પર દ્રવ્ય અને પ્રદેશથી તુલ્ય છે. અવગાહના અને સ્થિતિથી ચતુઃસ્થાન પતિત, વદિ અને આઠ સ્પર્શ પયયો વડે જ સ્થાન પતિત હોય છે. મધ્યમપદેશ પરિમાણવાળ કંધોના કેટલા પયય છે? અનંત. કઈ રીતે? તેઓ પરસ્પર દ્વવ્યાણી તુલ્ય છે, પ્રદેશાથી છ સ્થાન પતિત, અવગાહના અને સ્થિતિથી ચતુઃ સ્થાન પતિત, વણિિદ અને આઠ સ્પર્શ પયગોથી છ સ્થાન પતિત છે. જન્ય અવગાહનાવાળા પગલોનો પ્રશ્ન : તેના અનેa પર્યાયિો છે. 204 પ્રજ્ઞાપનાઉપાંગસૂત્ર - સટીકઅનુવાદ/૧ કેમકે - તેઓ પરસ્પર દ્રવ્યાથિી તુરા, પ્રદેશથી છ સ્થાન પતિત, અવગાહનાથી તુલ્ય, સ્થિતિથી ચતુઃસ્થાનપતિતવસઈદ અને આઠ સ્પર્શ પયચિથી છ સ્થાન પતિત છે. ઉત્કૃષ્ટ અવગાહનાવાળામાં એમ જ જાણતું. પણ સ્થિતિથી તુલ્ય છે. મધ્યમાવગાહના પગલોના અનંત પયયો છે. કેમકે - તેઓ પરસ્પર દ્રવ્યથી તુલ્ય છે, પ્રદેશથી છ સ્થાન પતિત, અવગાહના અને સ્થિતિથી ચતુઃસ્થાન પતિત, વણદિ અને આઠ સ્પર્શ પર્યાયથી છ સ્થાન પતિત છે. જાન્યસ્થિતિક યુગલોનો પ્રશ્ન - તેના અનંત પયયિો છે. કેમકે - તેઓ પરસ્પર દ્રવ્યાપી તુલ્ય, પ્રદેશાથથી છ સ્થાન પતિત, અવગાહનાથી ચતુઃસ્થાન પતિત, સ્થિતિથી તુલ્ય, વદિ અને આઠ સ્પર્શ પાયિથી છ સ્થાનપતિત છે. એ પ્રમાણે ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિક જાણવા મધ્યમ સ્થિતિક તેમજ છે. પણ સ્થિતિથી ચતુઃસ્થાન પતિત છે. જધન્યગુણ કાળ યુગલોનો પ્રશ્ન * તેના અનંત દયયિ છે. કેમકે - તેઓ પરસ્પર દ્રવ્યાથથી તુલ્ય, પ્રદેશાર્થથી છ સ્થાન પતિત, અવગાહના અને સ્થિતિથી ચતુઃસ્થાન પતિત, કાળા વર્ણ પયયિથી તુલ્ય, બાકીના વર્ણ, ગંધ, સ, સ્પર્શ પયયથી છ સ્થાન પતિત છે - x * એમ ઉત્કૃષ્ટ કાળા વણવાળા માટે જાણવું, મધ્યમ ગુણ કાળ પણ તેમજ છે. પણ સ્વસ્થાને આપીને છ સ્થાન પતિત છે. કાળા વર્ગ માફક બાકીના વર્ગો, ગંધરસાની વકતવતા કહેવી * વિવેચન-૩૨૨ થી 325 : અજીવ પર્યાયો બે ભેદે - રૂપી અને અરૂપી. રૂપ એ ગંધ, રસ અને સ્પર્શનું સૂચક છે. તેથી રૂપાદિ જેને છે, તે રૂપી. તેવા રૂપી અજીવના પર્યાયો - ૫ગલના પયરિયો કહેવાય છે. તેથી વિપરીત અરૂપી જીવના પર્યાયો છે. રૂપી જીવના પર્યાયો દશ ભેદે - ધમસ્તિકાયાદિ. ધમસ્તિકાય * પ્રદેશના પ્રચયરૂપ દ્રવ્ય છે, તેના અદ્ધદિ રૂપ વિભાગ તે ધમસ્તિકાય દેશ, તેનો નિર્વિભાગ સૂમ ભાગ તે પ્રદેશ. એ પ્રમાણે ધમસ્તિકાયાદિને કહેવા. * * * (પ્રશ્ન) અહીં પર્યાયો કહેવાને આરંભેલ છતાં દ્રવ્ય માગનો ઉપન્યાસ કેમ ? [ઉત્તર] પર્યાય અને પર્યાયીનો અભેદ બતાવવા માટે દ્રવ્યનો ઉપન્યાસ કર્યો છે. તે સ્કંધાદિ પ્રત્યેક સંખ્યાતા, અસંખ્યાતા, અનંતા છે ? અનંતા છે. “શા હેતુથી ?" ઈત્યાદિ પાઠ સિદ્ધ જાણવું. હવે દંડક-પાઠકમથી પરમાણુ યુદ્ગલાદિના પર્યાયો વિચારવા યોગ્ય છે. ક્રમ આ રીતે - પહેલા સામાન્યથી પરમાણુ આદિ, પછી એક પ્રદેશાદિ અવગાઢ પરમાણુ આદિ, પછી એક સમયાદિ સ્થિતિક પરમાણુ આદિ, પછી એક ગુણ કાળા આદિ, પછી જઘન્યાદિ અવગાહના, પછી જઘન્ય સ્થિત્યાદિ, પછી જઘન્ય ગુણ કાળા વગેરે,