Agam Satik Part 12 Bhagavati Sutra Gujarati Anuwad 4

SR No.: 009003
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar
Total Pages: 112
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Agam, Canon, & agam_bhagwati
File Size: 1 MB

Page 94

૧૮/-//93o
૧૩૩
૧૩૪
ભગવતી-અંગસૂત્ર સટીકઅનુવાદ/૪
મા બે ભેદે - સાદી વીસસાબંધ, અનાદી વીચસાબંધ - - ભગવન પ્રયોગબંધ કેટલા ભેટે છે? બે - શિથિલ બંધનબંધ, ઘન બંધનબંધ..
ભાવબંધ, ભગવન! કેટલા ભેદે છે ? માર્કેદિક પુત્ર! બે ભેદ - મૂલ પ્રકૃતિબંધ, ઉત્તર પ્રકૃતિબંધ. • • ભગવાન ! નૈરયિકને કેટલા ભેદ ભાવબંધ છે ? માર્કેદિક પુ! બે ભેદે - મૂલ પ્રકૃતિબંધ, ઉત્તર પ્રકૃતિબંધ. એ પ્રમાણે વૈમાનિક સુધી જાણતું.
ભગવાન ! જ્ઞાનાવરણીય કર્મનો ભાવબંધ કેટલા ભેદે છે ? માર્કેદિકપુ ! બે ભેદે - મૂલાકૃતિબંધ, ઉત્તરપકૃતિબંધ - - ભગવતુ ! નૈરયિકને જ્ઞાનાવરણીય કમનો ભાવબંધ કેટલા ભેદે છે? માર્કેદિક પુત્ર બે ભેદે - મૂલાકૃતિબંધ, ઉત્તરપકૃતિબંધ. એ પ્રમાણે વૈમાનિક સુધી કહેવું. જ્ઞાનાવરણીયના દંડક માફક અંતરાય કર્મના ભેદ કહેવા.
• વિવેચન-૭૩૦ -
દ્રવ્યબંધ, આગમાદિ ભેદથી અનેકવિધ છે. અહીં કેવળ ઉભય વ્યતિરિત ગ્રહણ કરવો. તે દ્રવ્યથી-સ્નેહરજૂ આદિ દ્રવ્યનો કે પરસ્પર બંધ તે દ્રવ્યબંધ. ભાવબંધ, આગમાદિ ભેદથી બે પ્રકારે - તે અહીં નોઆગમથી ગ્રહણ કરવો. તેમાં ભાવથી - મિથ્યાત્વાદિ ભવ અથવા ઉપયોગભાવથી અતિરેકથી જીવનો બંધ. પ્રયોગબંધ - જીવપ્રયોગ વડે દ્રવ્યોનું બંધન. વિસસા એટલે સ્વભાવથી. સાદિ વિસસાબંધ- વાદળોનો, અનાદિ વિસસાબંધ - ધમસ્તિકાય, અધમસ્તિકાયાદિનો. શિથિલબંધન - ઘાસના પૂળાદિનો, ઘનવિસસાબંધ-રથ ચકાદિનો. -- કમધિકારથી આ કહે છે -
સૂત્ર-૬૩૧ -
ભગવાન ! જીવે પાપકર્મ કર્યું છે ચાવ4 કરો, તેમાં પરસ્પર કોઈ ભેદ છે? હા, છે. -- ભગવન! એમ કેમ કહો છો - x - ? માર્કેદિકયુગ ! જેમ કોઈ પર ધનુષને ગ્રહણ કરે, પછી બાણ ગ્રહણ કરે, સ્થાનથી ઉભો રહે બાણને કાન સુધી ખેંચે, તે બાણને ઉંચે આકાશમાં ફેંકે, તો હું માર્કેદિકપુત્ર ! આકાશમાં
કેલ તે બાણના કંપનમાં ભેદ છે યાવત્ છે તે ભાવે પરિણમન કરે તેમાં ભેદ છે ? હા, ભગવન તેના કંપનમાં યાવત પરિણમનમાં પણ ભેદ છે. હું માર્કેદિકયુગ ! તેથી કહ્યું કે ચાવતુ તેમાં ભેદ છે.
નૈરયિકો જે પાપકર્મ કરે છે ? પૂર્વવત રાવત વૈમાનિકમાં છે. • વિવેચન-૭૩૧ :
થ કંપે છે. • x • નાનાā - અકંપન અવસ્થા અપેક્ષાએ ભેદ. ચાવતું શબ્દથી વિશેષ કરે છે આદિ જાણવું - જેમ બાણને ઉંચે ફેંકતા કંપનાદિથી ભેદ છે, એ પ્રમાણે કર્મના કૃતવ, ક્રિયમાણત્વ અને કરિષ્યમાણત્વરૂપ તીવ-મંદ પરિણામ ભેદથી, તેને અનુરૂપ કાર્યકારિત્વરૂપ ભેદો જાણવા. -- અનંતર કર્મ કહ્યા. તે પુગલ રૂપ છે તેથી પુદ્ગલ -
સૂત્ર-૬૩૨ -
ભગવન! નૈરયિકો, જે પુગલો આહારપણે ગ્રહણ કરે છે, ભગવન ! તે યુગલોનો કેટલો ભાગ ભાવિકાળમાં આહારરૂપે ગૃહિત થાય છે. કેટલો ભાગ નિર છે ? માર્કેદિક પુત્ર! અસંખ્યાતમો ભાગ આહાર કરે છે, અનંત ભાગ નિજી છે (છોડે છે.) - • ભગવદ્ ! કોઈ જીવ તે નિર્જરા યુગલોમાં બેસવા યાવતું સુવા માટે સમર્થ છે ? ના, અર્થ સમર્થ નથી. આ પુદગલો અનાધાર રૂપ કહ્યા છે. વૈમાનિક સધી આમ કહેતું.
ભગવન! તે એમ જ છે, એમ જ છે. • વિવેચન-૩૩૨ -
Bયાનેfષ - ગ્રહણ પછીના ભવિષ્યકાળે. ગૃહીત પુદ્ગલના અસંખ્યાતમાં ભાગે આહાર કરે છે, ગૃહીતનો જ અનંતભાગ મૂત્રાદિવ છોડે છે. ચંદિય - સમર્થ છે ? જેના વડે આઘાર કરાય તે આધરણ, તેનો નિષેધ અનાધારણ • આધાર આપવાને સમર્થ. આમ જિનેશ્વરે કહ્યું છે.
છે શતક-૧૮, ઉદ્દેશો-૪-“પ્રાણાતિપાત” છે
– X - X - X - X - X - X – 0 ઉદ્દેશા-૩-ને અંતે નિર્જસ પુગલમાં બેસવું આદિ પદથી અર્થ થકી પરિભોગ વિચાર્યો. અહીં પ્રાણાતિપાતાદિ વિચારે છે –
• સૂત્ર-૭૩૩ થી ૩૫ :
[33] તે કાળે, તે સમયે રાજગૃહમાં ચાવતુ ગૌતમસ્વામીએ આમ પૂરું - ભગવત્ / પ્રાણાતિપાત, મૃષાવાદ, યાવત્ મિથ્યાદર્શનશાસ્ત્ર અને પ્રાણાતિપાત વિરમણ, મૃષાવાદ વિરમણ ચાવતું મિથ્યાદશનશલ્ય વિરમણ, પૃવીકાચિક રાવતુ વનસ્પતિકાયિક, ધમસ્તિકાય-અધમસ્તિકાય-આકાશાસ્તિકાય • શરીરરહિત જીવ પરમાણુપુગલ, શૈલેશપતિપન્ન અણગર અને સર્વે ભાદર બોરિધર લેવર, આ બધાં બે પ્રકારે છે - જીવ દ્રવ્ય અને અજીવ દ્રવ્ય. ભગવત્ ! શું આ બધાં જીવના પરિભોગમાં આવે?
ગૌતમ! પાણાતિપાત યાવતુ આ જીવદ્રવ્ય અને જીવદ્રવ્ય કેટલાંક જીવોને પરિભોગપણે જલ્દી આવે છે, કેટલાંક જીવોને સાવત્ નથી આવતા. - - ભગવન્! એમ કેમ કહો છો - x - ?
ગૌતમાં પ્રાણાતિપાત યાવતુ મિયાદર્શનશલ્ય, પૃedીકાયિક યાવત્ વનતિકાયિક, બધાં બાદર ભોધિદર કલેવર, આ બધાં જીવદ્રવ્ય અને જીવદ્રવ્ય બે ભેદે છે, જીવની પરિભોગમાં જલ્દી આવે છે. પણ પ્રાણાતિપાત વિરમણ યાવતું મિથ્યાદર્શનશલ્ય વિવેક ધમસ્તિકાય, અધમસ્તિકાય યાવતું પરમાણુ યુગલ શેલેશી પ્રતિજ્ઞ અણગાર માં બધાં જીવદ્રવ્ય-જીવદ્રવ્ય બે ભેદ છે, તે જીવના પરિભોગમાં જલ્દી નથી આવતા, તેથી એમ કહ્યું કે માવતુ જદી આવતા નથી.
[૩૪] ભગવાન ! કષાય કેટલા ભેદે છે? ગૌતમ! ચાર ભેટે છે. અહીં