Agam Satik Part 12 Bhagavati Sutra Gujarati Anuwad 4

SR No.: 009003
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar
Total Pages: 112
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Agam, Canon, & agam_bhagwati
File Size: 1 MB

Page 73

૧૬/-/૪/૬૩૭૨
• વિવેચન-૬૭૨ :
અન્નભિન્નતાયતે - અન્ન વિના ગ્લાન થાય, તે અન્નગ્લાયક, રસોઈ થઈ જાય તેટલો વખત પણ ભુખથી પીડાતો, પ્રતીક્ષા ન કરી શકે તે. જે પષિત કૂરાદિ સવારમાં જ કૂરગડુની જેમ ખાય છે. જો કે ચૂર્ણિકારે અન્નગ્લાયકનો અર્થ કર્યો છે - નિઃસ્પૃહત્વથી શીતકૂર ભોજી અંત-પ્રાંત આહારી. હવે એમ કેમ માનવું કે નારકો મહાકષ્ટ પામીને, ઘણાં કાળે પણ તેટલા કર્મ ન ખપાવે, જેટલા સાધુ અલ્પ કષ્ટ, અલ્પ કાળે ખપાવે? સૂત્રકારશ્રી દૃષ્ટાંત વડે તેનો ઉત્તર આપે છે. - ૪ -
મુન્ન - જીર્ણ, હાનિવાળો દેહ. તે કારણવશ અવૃદ્ધ ભાવે પણ થાય, તેથી કહે જરા વડે જર્જરિત દેહ. તેથી જ શિથિલપણે ત્વચા ડાલી વડે યુક્ત થાય - x - દાંત પડી ગયા હોય, - ૪ - દુઃખમાં રહેલો હોય, કુંાિર્ - ભુખ્યો કે ઝુસ્તો હોય, બળહીન હોય, મનથી થાકેલો હોય, આવો પુરુષ છેદનમાં અસમર્થ થાય છે. જોસંવડિય - કોઈ વૃક્ષ વિશેષ, તેની ગંડિકા, નદિન - વળેલી, ફ્સિ - ગાંઠોવાળી, વિશળ - સ્નિગ્ધ સ્કંધ નિષ્પન્ન, વાદ્ધ - વક્ર, અપત્તિવું - આધાર રહિત. આવી ગંડિકા દુશ્મેધ હોય છે. વળી કુહાડી પણ અચ્છેદક હોય. છટ્ઠાશતક મુજબ કહેવું.
છે .
-
૧૩૧
શતક-૧૬, ઉદ્દેશો-૫-“ગંગદત્ત' છે
— * - * - * — * — x — —
૦ નાસ્કોની કર્મનિર્જરા શક્તિ કહી, અહીં દેવગમનાદિ શક્તિ –
• સૂત્ર-૬૭૩ થી ૬૭૫ ૭
[૬૩] તે કાળે, તે સમયે ઉત્સૂકતી નામે નગર હતું. એકજંબૂક ચૈત્ય હતું. તે કાળે, તે સમયે સ્વામી પધાર્યા, પર્યાદા પાછી ગઈ.
તે કાળે, તે સમયે દેવેન્દ્ર દેવરાજ શક્ર, વજ્રપાણી, એ રીતે જેમ બીજા ઉદ્દેશામાં કહ્યું, તેમ દિવ્ય યાન વિમાન વડે આવ્યા. યાવત્ જ્યાં શ્રમણ ભગવંત મહાવીર હતા, ત્યાં આવીને યાવત્ નમીને આમ કહ્યું – ભગવન્ ! મહકિ વત્ મહાસૌખ્ય દેવ બાહ્ય પુદ્ગલોને ગ્રહણ કર્યા વિના અહીં આવવાને સમર્થ છે ? ના, તે અર્થ સમર્થ નથી.
ભગવન્ ! મહદ્ધિક યાવત્ મહાસૌખ્ય દેવ બાહ્ય પુદ્ગલ ગ્રહણ કરીને અહીં આવવા સમર્થ છે ? હા, સમર્થ છે.
ભગતના મહદ્ધિક દેવ એ પ્રમાણે આ આલાવાથી જવા, બોલવા, ઉત્તર દેવા, આંખ ખોલવા કે બંધ કરવા, સંકોચન કે પ્રસારણમાં, સ્થાન-શસ્યા-નિષધા કરવામાં, વિકુર્વણા કરવામાં, પરિચારણા કરવામાં સમર્થ છે? યાવત્ હા, સમર્થ છે. આ આઠ ઉત્થિતા પ્રશ્નોના ઉત્તરો પૂછ્યા, પૂછીને સંભ્રમપૂર્વક વંદન કર્યા, કરીને તે જ દિવ્ય માનવિમાનમાં આરૂઢ થઈને, જે દિશાથી આવેલો, તે જ
દિશામાં પાછો ગયો.
[૬૪] ભગવન્ ! એમ સંબોધીને ગૌતમસ્વામીએ શ્રમણ ભગવંત મહાવીરને વંદન, નમન કરી આમ પૂછ્યું – અન્ય કોઈ દિવસોમાં હે ભગવન્ ! દેવેન્દ્ર
ભગવતી-અંગસૂત્ર સટીકઅનુવાદ/૪ દેવરાજ શક આપ દેવાનુપ્રિયને વંદન, નમન, સત્કાર, યાવત્ પર્યુપાસના કરે છે, પણ હે ભગવન્ ! આજે શક્રેન્દ્ર આપને આઠ પ્રશ્નોના ઉત્તર પૂછીને સંભ્રાંતતાથી વંદન, નમન યાવત્ કરીને જલ્દી ચાલ્યો ગયો, તેનું શું કારણ ? ગૌતમાદિને આમંત્રીને ભગવંતે કહ્યું –
હે ગૌતમ ! તે કાળે, તે સમયે મહાશુક્રકલ્પના મહાસામાન્ય વિમાનમાં મહકિ યાવત્ મહારૌખ્ય બે દેવો એક જ વિમાનમાં દેવપણે ઉત્પન્ન થયા. તેમાં એક માસી મિથ્યાદષ્ટિ, બીજો માથી સમ્યગ્ દૃષ્ટિ હતો. ત્યારે તે માથીમિાદૃષ્ટિ ઉપપક દેવે, તે અમાયી સમ્યગ્દષ્ટિ ઉપપક દેવને આમ કહ્યું – પરિણમતા પુદ્ગલ પરિણત ન કહેવાય, અપરિણત કહેવાય. કેમકે તે પરિણત થઈ રહ્યા છે. તેથી આવા પુદ્ગલો પરિણત નથી. અપરિણત છે.
૧૩૨
ત્યારે આમાથી સમ્યગ્દષ્ટિ દેવે માથી મિથ્યાદષ્ટિ દેવને કહ્યું કે – પરિણમતા પુદ્ગલ પરિણત કહેવાય, અપરિણત નહીં, કેમકે તે પુદ્ગલો પરિણમી રહ્યા છે, માટે પરિણત છે, અપરિણત નથી. આમ કહીને અમાયી સમ્યગ્દષ્ટિ દેવે, તેને પરાજિત કર્યો.
ત્યારે માસી સમ્યગ્દષ્ટિ દેવે અવધિજ્ઞાન પ્રયોજીને મને જોયો, જોઈને તેને એવો વિચાર યવત્ ઉત્પન્ન થયો કે – શ્રમણ ભગવંત મહાવીર જંબુદ્વીપના ભરતક્ષેત્રમાં ઉલૂકાતીર નગરમાં એકબૂક ચૈત્યમાં યથાપ્રતિરૂપ યાવત્ વિચારે છે. તો મારે માટે શ્રેયસ્કર છે કે હું ભગવંતને વાંદી યાવત્ પપાસીને આ પ્રશ્ન પૂછીને ઉત્તર મેળવું. એ પ્રમાણે વિચાર કર્યો, કરીને ૪૦૦૦ સામાનિક દેવોના પરિવાર સાથે સૂચભિદેવની માફક યાવત્ નિર્દોષનાદિત શબ્દો સહ જંબૂદ્વીપના ભરતક્ષેત્રમાં ઉલૂકાતીર નગરમાં એકબૂક ચૈત્યમાં મારી પાસે આવવા નીકળ્યો. - - ત્યારે તે દેવેન્દ્ર દેવરાજ શક તે દેવની દિવ્ય દેવઋદ્ધિ, દેવધુતિ, દેવાનુભાગ, તેજોલેશ્યાને સહન ન કરવાથી મને આઠ ઉક્ષિપ્ત પન-વ્યાકરણ પૂછી સંભાતપણે વત્ ગયો.
[૬૫] જ્યારે શ્રમણ ભગવંત મહાવીર ગૌતમરવામીને ઉક્ત વાત કહી રહ્યા હતા, તેટલામાં તે દેવ જલ્દીથી ત્યાં આવી ગયો. ત્યારે તે દૈવે શ્રમણ ભગવંત મહાવીરને ત્રણ વખત વંદન, નમસ્કાર કરીને આમ કહ્યું – ભગવન્ ! મહાશુક કલાના મહાસામાન્ય વિમાનમાં ઉત્પન્ન એક માથી મિથ્યાષ્ટિ દેવે મને આમ કહ્યું – પરિણમતા પુદ્ગલો પરિણત નથી. અપરિણત જ પરિણમે છે. કેમકે તે પુદ્ગલો પરિણમી રહ્યા છે તેથી તે પરિણત નથી, પણ અપરિણત છે. ત્યારે મેં તે માથી મિથ્યાષ્ટિ ઉપપક દેવને એમ કહ્યું કે – પરિણમતા પુદ્ગલ પરિણત છે, અપરિણત નથી. કેમકે તે પુદ્ગલો પરિણત થઈ રહ્યા છે, માટે પરિણત કહેવાય, પરિણત નહીં. આ કથન કેવું છે?
ગંગદત્તને આમંત્રીને ભગવંતે ગંગદત્તને આમ કહ્યું – હૈ ગંગદત્ત ! હું પણ એ પ્રમાણે જ કહું છું આદિ. - પરિણમતા પુદ્ગલો ચાવત્ અપરિણત નથી.