Agam Satik Part 12 Bhagavati Sutra Gujarati Anuwad 4

SR No.: 009003
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar
Total Pages: 112
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Agam, Canon, & agam_bhagwati
File Size: 1 MB

Page 118

20/-/5/86 221 રૂક્ષ એ એક ભંગ. એવા બીજા પણ ત્રણ. ચાર સ્પર્શમાં એક જ ભેદ છે. ગિપ્રદેશિક આદિ - ત્રણે પ્રદેશો કાળાવર્ણી હોય, એ પાંચ વિકલા. બેવર્ણમાં એક કાળો, બીજો - x - x - કદાય લીલો, એ એક ભંગ. અથવા * x " કાળો અને બે પ્રદેશ લીલા, બીજો ભંગ અથવા બે પ્રદેશકાળા, રોક લીલો એ ત્રીજો ભંગ. એ રીતે દ્વિસંયોગમાં ત્રણ ભેજવાળા દશહિક સંયોગોમાં કુલ 30-ભંગો થાય છે. ગંધમાં - એક ગંધમાં બે, બે ગંધમાં એક-અનેક ભેદથી ત્રણ ભંગ. બે સ્પર્શના સમુદિત પ્રદેશત્રયના દ્વિપદેશિક ચાર ભંગ, ત્રણ સ્પર્શમાં સર્વશીત, ત્રણે પ્રદેશના શીતપણાથી, દેશ નિગ્ધ, દેશ રૂક્ષ * * * * * ઈત્યાદિ સૂત્રવત્ સમજી લેવું. તેમાં કુલ 12 ભંગો થાય છે. ચાર સ્પર્શમાં ‘દેશશીત' આદિ એવચનાંત પદ ચતુષ્ટય. * X - X - ઈત્યાદિ. સૂણવત્ સમજી લેવું. - X - X - સૂર્ણ જ ક્લિષ્ટ થયો હોય, અમે નૃત્ય આપેલ નથી ચતુઃપ્રદેશિકમાં - બંનેને એક પરિણામ પરિણત ચોમ કરીને કદાચ કાળો, કદાય લીલો એ પહેલો ભંગ. અન્ય અનેકવ પરિણામવાળો હોય તે દ્વિતીય ભંગ, આધ અનેકવ પરિણામી હોય તે બીજો, બંને અનેક પરિણામી હોય તે ચોથો ભંગ જાણવો. એમ દશ દ્વિક સંયોગોમાં પ્રત્યેકની ચતુર્ભગી કરવાથી ચાલીશ ભેદો થાય. એ રીતે રિવર્ણ, ચતુર્વણદિના ભંગો પણ છે. સૂકાઈ જ દિષ્ટ હોય, અમે નૃત્ય પુરો બોલ સી.] - ગંધ વિશે પૂર્વવતુ. : : : ત્રણ સ્પર્શ હોય તો (1) ચારે પ્રદેશોના શીત પરિણામવથી ‘સર્વશીત’ એક ભંગ. ‘દેશસ્તિષ્પચાર મણે બે ના એક પરિણામથી સ્નિગ્ધત્વ વડે. એ રીતે “દેશ રૂક્ષ'. એ રીતે એક કે અનેક વયનાંતથી જુદા જુદા ભેદો દશવિલા છે. * * * * * જો ચાર સ્પર્શ હોય તો ઈત્યાદિ “દેશ શીત' એકાકાર બે પ્રદેશ લક્ષણ, તેવો જ અન્ય ‘દેશ ઉણ'. ઈત્યાદિ - X - X - X * એ પ્રમાણે 16 ભંગો છે. તે માટે એક ગાથા પણ વૃત્તિકારશ્રી નોંધે છે. ભંગોની સ્થાપના પણ દર્શાવી છે. વૃદ્ધ ગાથા પણ છે ઈત્યાદિ કેટલીક બાબતો વૃત્તિકારશ્રી નોંધે છે, પણ અમે Read નિવારવા અનુવાદ નથી. જિજ્ઞાસુઓ મૂળ વૃત્તિ જોઈ શકે છે.) પંચપદેશીમાં - ત્રણ પદમાં આઠ ભંગો છે. અહીં સાત જ ગ્રહણ કરવી. કેમકે પંચપ્રદેશમાં આઠમાં ભંગનો અભાવ છે. એ પ્રમાણે દશે વિકસંયોગોમાં સાત ભેદ જાણવા. જે ચારવર્ણી હોય તો ચાર પદોના સોળ બંગો થાય, તેમાં અહીં પાંચ જ સંભવે છે. તે પ્રસિદ્ધ જ છે. પાંચ વર્ષોમાં પાંચ ચતુક સંયોગો થાય છે. તે પ્રત્યેકમાં પાંચ ગણતાં ૫-ભેદો થાય. પાંચ પ્રદેશના એક-બે-ત્રણ-ચા-પાંચ વર્ષના સંયોગ વડે બધાં ભંગો મળીને થતા ભંગોની નોંધ સૂઝાનુસાર જાણવા. છ પ્રદેશી ઢંધમાં, અહીં બધું પંચપદેશી માફક જાણવું. વિશેષ એ કે - નિવર્સીમાં આઠ ભંગો કહેવા. કેમકે અહીં આઠમો ભંગ પણ સંભવે છે એ રીતે દશ ત્રિક સંયોગોથી કુલ-૮૦ ભંગો થાય છે. ચતુર્વણમાં પૂર્વોક્ત 16 ભંગોમાંના રરર ભગવતી-અંગસૂત્ર સટીકઅનુવાદ/૪ આઠમો, દશમો અને છેલ્લા ત્રણ ભંગો છોડીને 11 ભંગો થાય છે. તેમાં પાંચ ચતુક સંયોગમાં પ્રત્યેક હોવાથી કુલ ૫૫-ભંગો થશે. જો પંચવર્ણી હોય તો છે ભંગ કહ્યા. આ પ્રમાણે સૂત્રમાં નોંધ્યા મુજબ બધાં મળીને 186 ભંગો થશે. સત પ્રદેશી ઢંધમાં - આ ચતુર્વણત્વમાં પૂર્વોક્ત 16 ભંગોમાંથી, છેલ્લો ભંગ છોડીને ૧૫-ભંગો થાય છે. આ પાંચમાં ચતુક સંયોગોમાં પ્રત્યેકના હોવાથી 35 ભંગ થશે. - X - X - X - X - અષ્ટપ્રદેશી ઢંધમાં, અહીં ચતુવર્ણત્વમાં પૂર્વોક્ત સોળે પણ ભંગો હોય છે. તેઓમાં પ્રત્યેકના પાંચ ચતુક સંયોગોમાં હોવાથી 80 ભંગો થશે. પંચ વર્ણત્વમાં ૩૨-ભંગોમાં સોળમો, ચોવીશમો, ૨૮-મો, અને છેલ્લા ત્રણ ભંગો વર્જતા-૨૬ ભંગો રહેશે. કુલ 231 ભંગો થશે. નવ પ્રદેશી ઈત્યાદિમાં પંચવર્ણવમાં બઝીશ ભંગોમાં માત્ર છેલ્લો ભંગ ન થાય, બાકીના પૂર્વે કહ્યા મુજબ જાણવા. * સૂત્ર-૩૮૩,૩૮૮ - ભગવન ! ભાદર પરિણત અનંતપદેશી સ્કંધ કેટલા વર્ષ આદિવાળો હોય ? જેમ શતક-૧૮ માં કહ્યું તેમ યાવત આઠ સ્પર્શ કહા. વર્ણ, ગંધ, રસ ત્રણે દશપદેશ સ્કંધ સમાન કહેવા. જે ચાર સ્પર્શવાળા હોય તો - (1) સર્વ કર્કશ, સર્વભારે, સર્વ શીત, સર્વ નિગ્ધ હોય. (2) કર્કશ, સર્વ ભારે, સર્વ શીત, સર્વ રૂક્ષ હોય. (3) સર્વ કર્કશ, સર્વ ભરે, સર્વ ઉણ, સર્વ નિધ હોય. (4) સર્વ કર્કશ, સર્વ ભારે, સર્વશીત, સર્વ રક્ષ હોય. (5) સર્વ કર્કશ, સર્વ લઘુ, સર્વશીત, સર્વ રસ હોય. (6) સર્વ કર્કશ, સલઘુ, સર્વશીત, સત્તા , (7) સર્વ કર્કશ, સર્વ લધુ, સર્વ ઉષ્ણ, સર્વ નિષ્ઠ. (8) સર્વ કર્કશ, સલઘુ, સર્વ ઉણ, સર્વ રસ હોય. (9) સર્વ મૃદુ, સર્વ ભારે, સર્વે શીત, સર્વ સ્નિગ્ધ હોય, (10) સર્વ મૃદુ, સર્વ ભારે, સર્વ શીત સર્વ રૂક્ષ હોય. (11) સર્વ મૃ૬, સર્વ ભારે, સર્વ ઉણ, સન નિગ્ધ હોય. (૧ર) સર્વ મૃદ, સર્વ ભારે, સવ ઉણ, સર્વ રક્ષ હોય. (13) સર્વ મૃદુ, સર્વ લઘુ, સર્વ શીત, સર્વ સ્નિગ્ધ હોય. (14) સર્વ મૃદુ, સર્વ લઇ, સર્વ શીત, સર્વ રક્ષ હોય. (15) સવ મૃદુ, સર્વ લધુ, સર્વ ઉષ્ણ, સર્વ નિગ્ધ હોય. (16) સર્વ મૃદુ, સની લધુ, સર્વ ઉષ્ણ, સર્વ રક્ષ હોય. - આ 16 ભંગો થાય. જે પાંચ પર્સ હોય તો - (1) સર્વ કર્કશ, સર્વ ભટે સર્વ શીત, દેશ નિષ્ઠ, દેશ રૂક્ષ હોય. (2) સર્વ કર્કશ, સર્વ ભરે, સર્વ શીત, દેશ નિઘ, દેશો રક્ષો. (3) સર્વ કર્કશ, સર્વ ભારે, સર્વ શીત, દેશો નિષ્પો, દેશ રૂ. (4) સર્વ કર્કશ, સર્વ ભારે, સર્વશીત, દેશો સ્નિગ્ધો, દેશો રૂaો. (5 થી 8) સર્વ કર્કશ, સર્વ ભારે, સર્વ ઉણ, દેશ નિશ્વ, દશે ઝટ્સ-ચાર ભંગ. (9 થી 12) સર્વ કર્કશ, સર્વ લઘુ, સર્વ શીત, દેશ નિગ્ધ, દેશરૂચાર ભંગ. (13 થી 16) સર્વ કર્કશ, સર્વ લધુ, સર્વ ઉષ્ણ, દેશ સ્નિગ્ધ,