________________
el-/૬/૩૬૦
૧૧૯
દત શ્રેણી, ઉભટ ઘટ મુખવાળા, વિષમચક્ષુ, વાંકુ નાક, વાંકા વળેલા વિગત ભેસણ મુખવાળા, ભયંકર ખુજલીવાળા, કઠોર-તીર્ણ નખો વડે ખણવાને કારણે વિકૃત બનેલ શરીરી, દાદ-કોઢ-સિમ, ફાટેલ, કઠોર ચામડીવાળા, વિચિત્ર અંગવાળા, ઉંટ ગતિ, વિષમ સંધિ બંધન, ઉંચી-નીચી હકી, વિભક્તદુર્બળ-કુસંધયણ-કુમાણ-કુસંસ્થિત-કુરૂપ-કુસ્થાનાસન-કુશધ્યા-કુ ભોજીઅશુચિ-અનેક વ્યાધિથી પીડિત અંગ, અલિત-વેઝલ ગતિ, નિરુત્સાહી, સવરહિત, વિકૃત ચેષ્ટાવાળા, નટતા, વારંવાર શીત-ઉણ-ખર-કઠોરવાત વ્યાપ્ત, મલિન-રાદિ યુક્ત અંગવાળા, અતિ ક્રોધ-માન-માયા-લોભવાળા અશુખ દુઃખ ભોગી, પ્રાયઃ ધર્મસંજ્ઞા અને સમ્યકત્વથી પરિભ્રષ્ટ, ઉત્કૃષ્ટ એક હાથ મx, ૧૬ થી ૨૦ વર્ષના અધિકાસુવાળા, ઘણાં પુત્ર પૌત્રાદિ પરિવારવાળા, તેના પર નેહવાળા હશે. તેમના કર કુટુંબો બીજભૂત, બીજ માત્ર હશે. તેઓ ગંગા, સિંધુ નદીના ભિલોમાં અને વૈતાદ્ય પર્વતની ગુફાઓમાં આશ્રય લઈને નિવાસ કરશે.
- ભગવન ! તે મનુષ્યો કેવો આહાર કરશે ? ગૌતમતે કાળે, તે સમયે ગંગા, સિંધુ મહાનદી રથ-પથ વિસ્તારવાળી હશે. તેમાં રથની ધુરીના પ્રવેશવાના છિદ્ર જેટલા ભાગમાં આવી શકે તેટલું પાણી વહેશે. તે પાણીમાં ઘણાં મસ્ટ,. કાચબાદિ હશે. પાણી વધુ નહીં હોય. તે મનુષ્યો સૂર્યોદય અને સૂર્યાસ્ત સમયે એક મુહૂર્ત બિલની બહાર નીકળશે. નીકળીને માછલી, કાચબાદિ પકડીને જમીનમાં ગાડશે. એવા મચ્છ-કચ્છ. ઠંડી અને ગર્મીથી સુકાઈ જશે. એ રીતે તેઓ ૧,૦૦૦ વર્ષ સુધી આજીવિકા ચલાવા વિચરશે.
ભગવન તે મનુષ્યો નિ:શીલ, નિર્ગુણ, નિયદિ, પ્રત્યાખ્યાન પૌષધોપવાસ રહિત, પ્રાયઃ માંસાહારી, માહારી, શુદ્ધાહારી, કુણિમાહારી, કાળ માસે કાળ કરીને ક્યાં જશે ? ક્યાં ઉત્પન્ન થશે ? ગૌતમ ! પ્રાયઃ નક, તિચિ યોનિમાં ઉપજશે. • • ભગવન ! સહ, વાઘ, વૃક, હીપિક, રઝ, તરક્ષ, શરભાદિ પણ નિ:શીલા તે પ્રમાણે જ ચાવતું ક્યાં ઉત્પન્ન થશે ? ગૌતમ! પ્રાયઃ નરક, તિચિ યોનિમાં ઉપજશે. • • ભગવન! તે કાળે ઢંક, કંક, વિલક, મક્ક, શિખી પણ નિઃશીલા, તે જ પ્રમાણે પ્રાયઃ નરક, તિર્યંચ ગતિમાં ઉપજશે.
ભગવન્! તે એમ જ છે, એમ જ છે. • વિવેચન-૩૬૦ :
હુથ • દુ:સ્વભાવવાળા. જેમનું વચન અનાદેય, અપાતિક છે તે. શૂટ - ભાંતિજનક દ્રવ્ય, પદ - છેતરવા માટે વેશાંતર કરણ. ગુરમાં-માત્રાદિમાં અવશ્ય કરણી જે વિનય, તેનાથી રહિત. વિવાહનવ - અસંપૂર્ણ રૂપવાળા. સુરકુર્તામવUOT - સ્પર્શથી અતીવ કઠોર, અનુજ્જવલ વર્ણવાળા સિર - વિખરાયેલ વાળવાળા.
વનનિયમ • પીળા-ધોળાવાળા વાળ. • x - વૃદ્ધાવસ્થાથી સ્થવિર મનુષ્યની જેમ સંકુટિત વલી લક્ષણ તરંગથી પરિવેષ્ટિત અંગવાળા. -x-વરત્નપરિસાયવંતસેન્ટી
૧૨૦
ભગવતી-અંગસૂત્ર સટીકઅનુવાદ-૨ • દાંતના વિરલવથી પરિશટિત દાંત કે પડેલા, ભાંગેલા દાંતની શ્રેણિ, જેની છે તે. વિકરાળ ઘોડાના મુખ જેવું મુખ, તુચ્છ મુખવાળા, • x • વાંકા ચુકા, કાચલીથી વ્યાપ્ત ભીષણ મોઢાવાળા, કવને કારણે ખુજલીથી આકાંત, કઠોર તીણ તખો વડે ખણવાથી કરેલ ઘાવવાળા, ક્ષુદ્ર-કુષ્ઠ વિશેષથી પ્રધાન અને રૂટિત કઠોર શરીરની વસાવાળા, વિનર્જન - કાબરા અવયવો. ટોન - ઉંટ જેવી ચાલ. અથવા અપશખાકાર વિષમ ટુંકી-લાંબી સંધિરૂપ બંધનો તે વિષમબંધન. અર્વ - ચચાસ્થાને અનિવિષ્ટ હાડકાં. - X - X - મુકુંદનન - સેવાર્તસંહનન, ISTHIT - પ્રમાણહીન સુifથત - ખરાબ સંસ્થાન, તેથી જ કુરૂપ. -.
- વF THળા નામુમોડો - કુત્સિત આશ્રયવાળું દુ:શયન, દુર્ભોજન. અમુફ - સ્નાન, બ્રહ્મચર્યાદિ વર્જિતત્વથી અશુચિઓ. અથવા અશ્રુતય-શાસ્ત્રાવજિત. જીતવાનrg - ખલનયુક્ત વિહળ ગતિવાળા. અનેક વ્યાધિ રોગથી પીડાયેલા હોવાથી, વિકૃત ચેષ્ટા અને નષ્ટ તેજવાળા. - શીત-ઉણ ખર-પષ વાયુથી વ્યાપ્ત. ૩ દિવ જેના અંગ અતૂલિત છે તે. અમુકુવામાન - સમ્યકત્વભ્રષ્ટ. જયfજપમUTT$ - ૨૪ અંગુલ-એક હાય પ્રમાણ, જેમનું ઉત્કૃષ્ટાયુ કદાચ ૧૬-વર્ષ, કદાય ર૦-વર્ષ છે, તેવા. પુત્ર-પૌત્ર-દોહિત્ર આદિ રૂપ પરિવાર, તેમના પ્રત્યે અતિ નેક્વાળા. તે ગાદિના પરિપાલનની બહુલતાગી. તેઓને અપાયું હોવા છતાં ઘણાં સંતાનો કહ્યા, કેમકે અન્ય કાળ છતાં ચૌવનનો સદભાવ હોય છે.
નિય - નિગોદ-કુટુંબો. વવ - બીજ સમાન, ભવિષ્યના જનસમૂહના બીજના હેતુરૂપ હોવાથી. યત્તિ • બીજના જેવું જ પરિમાણ જેનું છે, તે બીજમાના. થપથ - ગાડાના બે ચક્રથી મપાય તેટલો માર્ગ, ચકની ધરિ પ્રવેશી શકે તેટલા છિદ્રના પ્રમાણવાળો માર્ગ. વોાિતિ - કહેશે, મા ધુન - ઘણું અકાય, નિદiffસ - નિર્ગમન કરશે. જોff - ગ્રહણ કરશે, પ્રાપ્ત કરશે, સ્થળોમાં સ્થાપન કરશે. • x - જીવિકા કરશે.
નિરત - મહાવ્રત-અણુવતરહિત, નિજાન - ઉત્તર ગુણ રહિત, નિર - અવિધમાન કુલાદિ મર્યાદા, • x • પૌરૂષી આદિ નિયમનો અભાવ, અષ્ટમી આદિ પોંમાં ઉપવાસ (પૌષધ આદિ ન કરવા તે. સત્ર - પ્રાયઃ માંસાહાર, કેમકે મસ્યાહાર કરે છે, છાદાર - મધુભોજી - x - શુvTATહાર - માંસ, લોહી આદિ. [તેઓ નક કે તિર્યંચ ગતિમાં જશે.]
શતક-૭, ઉદ્દેશો-૭ - ‘અણગાર' છે
- X - X - X - X - | ઉદ્દેશા-૬-માં નકાદિમાં ઉત્પત્તિ કહી, તે અસંતૃતતે હોય, તેથી વિપરીત સ્વરૂપ તે સંવૃત હોય, તે અહીં કહે છે -
• સૂત્ર-૩૬૧,૩૬૨ :
[૩૬] ભગવાન ! ઉપયોગપૂર્વક ચાલતા યાવત સુતા, ઉપયોગપૂર્વક વસ્ત્રપpx-કંબલ-જોહરણને લતા-મૂકતા એવા સંવૃત્ત અણગાને ઐયપિથિકી કિયા