________________
प्रथमस्तरङ्गः
सिद्धान्तमहोदधौ प्रेमचन्द्रमुखं नैत
ચં રાઢાસુધાર: I राकासुधाकरो नायं,
प्रेमचन्द्रमुखं त्वदः ।।३५।। गुणालयमहो केचित्
केचित् रुपालयं न्विति । प्रीतास्तु प्रेमचन्द्रं स्म,
વર્ણયત્તિ વિક્ષVIE Iીરૂદ્દા दुर्वेश्मनीव संसारे,
सोऽमुष्मिन् निवसन्नपि । सदैव धारयामास,
વૈરાયધધમ્ રૂછી
(લોકોની વાતો) અરે ! આ પ્રેમચંદનું મુખ નથી, આ તો પૂર્ણિમાનો ચન્દ્રમાં છે.....ના ભાઈ ના, આ પૂર્ણિમાનો ચંદ્રમા નથી. આ તો પ્રેમચંદનું મુખ છે. ll૩૫ll
આનંદિત એવા કેટલાક વિચક્ષણો એ ગુણાલય છે. એમ કહીને અને કેટલાક વિચક્ષણો રુપાલય છે. એમ કહીને પ્રેમચંદની પ્રશંસા કરતા હતાં. l૩ાા
સંસારમાં અત્યંત વૈરાગ્ય ધારણ કરનાર તે સુખોની વચ્ચે પણ કષ્ટથી રહેતા હતા. llaoll
(
ભોગોમાં ઉત્કૃષ્ટ વૈરાગ્ય.. પોતાના શરીર માટે પણ નિઃસ્પૃહ.. એવા તેને સંસારમાં જરા પણ રતિ ન હતી. ll૩૮
-
भोगेषुद्यतवैराग्या,
स्वशरीरेऽपि निस्पृहः । दधार नैव संसारे,
તિં વાપિ મના રૂા . ૧. અહીં ઝારીવાવ અપશ્રુતિ અલંકાર છે. ૨. અહીં આપવારો અપભુતિ અલંકાર છે. . અહીં કચ્ચર્યથા ઉલ્લેખોલંકાર છે.
આ રીતે જ્યાં અલંકારોના નામ દર્શાવાય તે વાચકોની પ્રતિપત્તિ માટે ઉપલક્ષણ સમજવા. આ સિવાય પણ અનેક અંલંકારોના Iો પ્રયોગો સ્વયં જાણવા.
-
-
