________________
સંસારે સ્વપ્રવનું મિથ્યા, તૃપ્તિઃ સ્યાદાભિમાનિકી | તથ્થા તુ ભ્રાન્તિશૂન્યસ્ય, સાત્મવીર્યવિપાકકૃત્ || ૪ || પુદ્ગલઃ પુદ્ગલાસ્તૃપ્તિ, યાજ્યાત્મા પુનરાત્મનામાં પરતૃપ્તિસમારોપો, જ્ઞાનિનસ્તન્ન યુજ્યતે || ૫ || મધુરાજ્યમહાશાકા-ગ્રાહ્ય બાહ્ય ચ ગોરસાત્ | પરબ્રહ્મણિ તૃપ્તિર્યા, જનાસ્તાં જાનતેડપિ ન વિષયોર્મિવિષાગારઃ, સ્વાદતૃતસ્ય પુગર્લઃ | જ્ઞાનતૃતસ્ય તુ ધ્યાન-સુધોદ્ગારપરંપરા / ૭ II સુખિનો વિષયાતૃમાં, નેન્દ્રોપેન્દ્રાદયોગ્રહો ! ભિક્ષુરેકઃ સુખી લોકે, જ્ઞાનતૃપ્તો નિરજનઃ || ૮ |
તપ:શ્રુતાદિના મત્તઃ, ક્રિયાવાનષિ લિયતે | ભાવનાજ્ઞાનસમ્પન્નો, નિષ્ક્રિયોડપિ ન લિયતે || ૫ ||. અલિપ્તો નિશ્ચયેનાત્મા, લિપ્તશ્ર વ્યવહારતઃ | શુદ્ધચચલિતયા જ્ઞાની, ક્રિયાવાનું લિસયા દેશા || ૬ || જ્ઞાનક્રિયાસમાવેશઃ, સહૈવોન્સીલને કયોઃ | ભૂમિકાભેદતત્ત્વત્ર, ભવદેકમુખ્યતા સજ્ઞાન યદનુષ્ઠાન, ન લિપ્ત દોષપકતઃ | શુદ્ધબુદ્ધસ્વભાવાય, તઐ ભગવતે નમઃ | ૮ ||.
(૧૧) નિર્લેપાષ્ટકમ્
• આઘાક્ષરો • સનાલિલિત (પ), 'અલિ’ જ્ઞાસ (૮). સંસારે નિવસનું સ્વાર્થ-સજ્જ: કજ્જલવેમનિ ! લિયતે નિખિલો લોકો, જ્ઞાનસિદ્ધો ન લિયતે / ૧ // નાહં પુદ્ગલભાવાનાં, કર્તા કારયિતાપિ ચ | નાનુમત્તાપિ ચેત્યાત્મ-જ્ઞાનવાનું લિયતે કથમ્ | ૨ || લિયતે પુદ્ગલસ્કન્ધો, ન લિયે પુદ્ગલેરહમ્ | ચિત્રવ્યોમાજનેનેવ, ધ્યાયન્નિતિ ન લિયતે || ૩ || લિપ્તતાજ્ઞાનસમ્માત-પ્રતિઘાતાય કેવલમ્ | નિર્લેપજ્ઞાનમગ્નસ્ય, ક્રિયા સર્વોપયુજ્યતે || ૪ ||
(૧૨) નિઃસ્પૃહાષ્ટકમ્
• આઘાક્ષરો • અસંછિનિષ્ણુ (૫), ગૌભૂપ (૮). સ્વભાવલાભાર્ કિમપિ, પ્રાપ્તવ્ય નાવશિષ્ટતા ઇત્યાત્મશ્વર્યસમ્પન્નો, નિઃસ્પૃહો જાયતે મુનિઃ || ૧ ||. સંયોજિત કરે છે કે, પ્રાર્થ્યન્ત ન સ્પૃહાવહૈઃ ? | અમાત્રજ્ઞાનપાત્રસ્ય, નિઃસ્પૃહસ્ય તૃણું જગત્ / ૨ // છિન્દન્તિ જ્ઞાનદાત્રેણ, સ્પૃહાવિષલતાં બુધાઃ | મુખશોષ ચ મૂછ ચ, દૈનં યસ્કૃતિ યસ્કુલમ્ // ૩ // નિષ્કાસનીયા વિદુષા, સ્પૃહા ચિત્તગૃહાત્ બહિઃ | અનાત્મરતિચાડાલી-સમીકરોતિ યા | | ૪ || સ્પૃહાવત્તો વિલોક્યત્તે, લઘવસ્તૃણતૂલવતું ! મહાશ્ચર્ય તથાÀતે, મજ્જન્તિ ભવવારિધી || ૫ ||
પ૯
૬૦