________________
જયારે જયારે પણ તેમાંનું કોઈપણ મને પુનર્જન્મના અસ્તિત્વની વાત કરતું ત્યારે હું સખત રીતે તેમની વાતોને વખોડી નાખતો, પણ અફસોસ ! જયારે ઘણા બધાએ એ જ વાતનું પુનરુચ્ચારણ કર્યું ત્યારે તો મારે પણ માનવું જ પડવું કે પુનર્જન્મ જેવી કોઈ વસ્તુ જરૂર અસ્તિત્વ ધરાવે છે.”
જેમણે આ પ્રયોગો કર્યા છે તેઓ બહુ સ્પષ્ટ શબ્દોમાં કહે છે કે, “વર્તમાનકાળમાં જીવન જીવતો કોઈપણ માનવ પોતાના આ જીવનમાં જે કાંઈ સુખ કે દુઃખનો અનુભવ કરે છે તેના કારણો હકીકતમાં તો તેના પૂર્વજન્મોમાં જ પડેલાં હોય છે. વશીકરણવિદ્યાના સાધકો કહે છે કે પૂર્વના દેશોના ચિંતકો કર્મ' જેવી એક વસ્તુ માનીને જન્માંતરના કારણો અને વર્તમાન જન્મના સુખ-સુખાદિ કાર્યો વચ્ચેની ખૂટતી કડી જોડી આપે છે.”
એક માણસ હતો. તે કોઈ દિવસ લિફ્ટ'માં ઊતરતો નહિ, કેમ કે તેને પડી જવાનો ખૂબ ભય હતો. એક વખત એક હિમોટેિસ્ટની પાસે ગયો. પોતાની સઘળી વાત કરી. તપાસ કરતાં આ જીવનમાં તો તેવા ભયનું કોઈ કારણ ન જણાયું. તરત તેને સુવડાવી દેવામાં આવ્યો અને ઊંડું વશીકરણ (deepest hypnotism) કરવામાં આવ્યું. તે વખતે તે માણસે પોતાને “ચાઈનીઝ જનરલ' તરીકે ઓળખાવ્યો અને તેણે કહ્યું કે, હું ખૂબ ઊંચા મકાન ઉપરથી અકસ્માતું પડી ગયો અને મારી ખોપરી ફાટી ગઈ. મારું મૃત્યુ થયું.” ત્યાર બાદ તેને ટેબલ ઉપરથી ઉઠાડી મૂકવામાં આવ્યો, અને હિપ્રોટિસ્ટે તેને બધી વાત જણાવતાં કહ્યું કે, “જે અકસ્માત્ થયો તે વખતે તમારા મગજમાં ઉપરથી નીચે પડવાના ભયની લાગણીઓ સર્વત્ર પ્રસરી ગઈ. એ સંસ્કારો આજે પણ “લિફટમાં” નીચે ઊતરવા જતાં જાગૃત થઈ જાય છે.
આવો જ બીજો એક કિસ્સો બન્યો છે. એક બાઈ હતી તે પાણીથી ખૂબ જ ગભરાતી હતી. કદી પણ નદી, તળાવ, સમુદ્ર વગેરે પાસે જતી નહિ. આ બાઈ પણ એક હિપ્રોટિસ્ટ'ની પાસે ગઈ. પોતાની ભયગ્રન્થિની વાત કરી. વર્તમાન જીવનમાં આવા ભયનું કોઈ કારણ ન મળતાં તેની ઉપર પણ પૂર્વજન્મની સ્મૃતિ તાજી કરતું ઊંડું હિપ્રોટિઝમ લાગુ કરવામાં આવ્યું. એ વાત જાણીને તમને આશ્ચર્ય થશે કે એ પ્રયોગથી એનો એક એવો પૂર્વજન્મ પકડાયો, જેમાં તે સ્ત્રીનો આત્મા રામદેશમાં પુરુષ ગુલામ તરીકે હતો. (આ ઉપરથી જૈનદર્શનની એ વાત સિદ્ધ થાય છે કે પુરુષ મરીને સ્ત્રી થઈ શકે છે. સ્ત્રી મરીને પુરુષ થઈ શકે છે.) ત્યાં તેના કોઈ અપરાધને કારણે તેને પગે સાંકળો બાંધીને પાણીમાં ઉતારીને ગૂંગળાવીને મારી નાખવામાં