________________
જોર મારે છે, તો તે પુણ્યાનુબંધ વધુને વધુ મજબૂત થાય તેવી પ્રવૃત્તિ કરવી જોઈએ. પણ દુર્ભાગ્યે જો પાપના અનુબંધનો ઉદય જણાય તો તે પાપના અનુબંધને ખતમ કરવા પ્રયત્ન કરવો જોઈએ. તે પાપના અનુબંધને પુણ્યના અનુબંધમાં ટ્રાન્સફર કરવા પ્રયત્ન કરવો જોઈએ.
નીચે જણાવેલ લક્ષણોવાળા જે જીવો હોય તેમને પ્રાયઃ પુણ્યના અનુબંધનો ઉદય છે તેમ સામાન્યતઃ કહી શકાય ?
(૧) પુણ્યાનુબંધના ઉદયવાળા જીવો ભોગસુખોને ભોગવે તો ય, તે ભોગસુખો તેમને સારા લાગે તો ય તે જીવો તે ભોગસુખોને અંતરથી સારા માનતા ન હોય.
• કેરીનો રસ ગળ્યો હોય તો આ જીવની જીભને તે કેરીનો રસ ગળ્યો જ લાગે, સારો જ લાગે, પણ કાંઈ કડવો તો ન જ લાગે.. પરન્તુ આ જીવ હૃદયથી તો કેરીના રસને ખાવા જેવો, રાગ કરવા જેવો તો ન જ માને. આમ, આવા જીવોને ભોગસુખો અનુભવમાં સારાં લાગતાં હોવા છતાં, તેઓ ભોગસુખોને સારા તો ન જ માને. અને જેઓ ભોગસુખોને અંતરથી સારા ન માને તેમની દુર્ગતિ પણ ન થાય.
આવા જીવો અંતરથી સુખને સારું માનતા ન હોવાથી જ સારા તરીકેનું જીવન જીવી શકે છે. કારણ કે સામાન્યતઃ એવો નિયમ છે કે જેઓ અંતરથી ભોગસુખોને સારા માટે તેઓ પ્રાય: સારા હોય નહિ; જો સારા હોય તો લાંબા સમય સુધી સારા રહી શકે નહિ. તે જ રીતે જેઓ સંસારના ભોગસુખોને અંતરથી ખરાબ માનતા હોય તે જીવો કદી પણ ખરાબ હોઈ શકે નહિ. કદાચ ખરાબ હોય તો પણ લાંબા સમય સુધી ખરાબ રહી શકે નહિ.
પુણિયો શ્રાવક ભોગસુખોને ખરાબ માનતો હતો માટે જ તે ખરાબ બની શક્યો નહિ. તેથી તો ભૂલમાં આવી ગયેલું પાડોશીનું છાણું ઘરમાં રાખવા માટે તે ધરાર લાચાર હતો !
જયારે કોણિક રાજયસુખને સારું માનતો હતો માટે તે સારો રહી શક્યો નહિ. પોતાના સગા પિતા રાજા શ્રેણિકને જેલમાં પૂરીને રોજ ૧૦૦૧૦૦ હંટર મારવાનું ક્રૂર કાર્ય કરી શક્યો !
(૨) પુણ્યના અનુબંધના ઉદયવાળા જીવોને પૂર્વના પુણ્યના ઉદયે પ્રાપ્ત થયેલી સત્તા, સંપત્તિ, રૂપ, બળ, વિદ્વત્તા વગેરે શક્તિઓનું સુંદર પાચન પણ થાય છે. આ જીવો મળેલી શક્તિઓમાં સામાન્યતઃ છકી જતાં નથી. આ
