________________
ચાલે. મનનો થોડોક પણ સભાવ જે ધર્મક્રિયાઓ પ્રત્યે છે, તે ધર્મક્રિયાથી પુણ્ય બંધાય છે. પણ જો તે ધર્મક્રિયામાં મોક્ષનું ઉત્તમ લક્ષ આવી જાય તો તે તારક ૫ણય પેદા કરી દે. તે પુણ્યથી મોક્ષને જલ્દી મેળવાવી શકે તેવો માનવભવ મળી જાય.
આપણે અનંતી વાર માનવભવ મેળવ્યો પણ મોક્ષ ન થયો. મોક્ષ તો માનવભવમાં જ થાય, પણ તે માટે ઊંચી ક્વૉલીટીનો માનવભવ જો ઇએ. તેવો ઊંચી ક્વૉલીંટીનો માનવભવ મેળવવા ઊંચી ક્વૉલીટીનું પુણ્ય જોઈએ.
કૂતરાં, બિલાડાં, ઝાડ વગેરેના ભવોમાં પરાણે પણ દુઃખો ભોગવીને, તકલીફોને સહન કરીને, ધાર્મિક ક્રિયાઓ કર્યા વિના પણ સહન કરવા રૂપ ધર્મ કરીને જે પુણ્ય બાંધ્યું હોય તે હલકી ક્વૉલીટીનું મારક પુણ્ય કહેવાય. તેનાથી જે માનવભવો મળે તે મોક્ષ ન અપાવી શકે.
પણ તારક પુણ્યથી જે ઊંચી ક્વોલીટીનો માનવભવ મળે તે મોક્ષ અપાવી શકે. આવું તારક (ઊંચી ક્વૉલીટીનું પુણ્ય બાંધતી વખતે તે આત્માને કાં તો મોક્ષનું ઉત્તમ લક્ષ હોય અથવા મોક્ષનું કદાચ લક્ષ ન હોય તો ય તે વખતે તે જીવ બદલાની કોઈપણ અપેક્ષા વિના પરાર્થનું કાર્ય કરતો હોય.
મેઘકુમાર પૂર્વભવમાં હાથી હતો. જંગલમાં દવ લાગતાં પોતે બનાવેલા માંડલામાં તેણે બધા જીવોને આશ્રય આપ્યો હતો. પગ ખંજવાળવા ઊંચે કરેલા પગ નીચે સસલું આવીને બેસતાં, તેને આનંદ થયો હતો. સસલાને બચાવવા પગ અધ્ધર જ રાખ્યો. પરિણામે તેનું છેલ્લે મોત પણ થયું. છતાં, બદલાની આશા વિના કરેલા આ પરાર્થના કાર્યમાં તેને પુષ્કળ આનંદ હતો. તે વખતે તેણે આવું ઊંચી ક્વૉલીટીનું (તારક) પુણ્ય બાંધ્યું હતું. , જે તારક પુણ્યના પ્રભાવે મૃત્યુ પામેલો તે હાથી મગધના નાથ મહારાજા શ્રેણિકના પુત્ર તરીકે માનવભવ પામ્યો. પરમાત્મા મહાવીરદેવનો તેને યોગ થયો. તેમનું શિષ્યત્વ પામવાનું સદ્ભાગ્ય સાંપડયું. અરે ! દીક્ષાની પહેલી રાતે ઘરે જવાનો વિચાર આવ્યો તો સાક્ષાત્ પરમાત્મા મહાવીરદેવ તેના જીવનરથના સારથી બન્યા. ખાડે જતા તેના રથને પ્રભુ વીરે ઠેકાણે લાવીને મોક્ષમાર્ગે સડસડાટ દોડતો કરી દીધો. આ બધો પ્રભાવ છે તારક પુણ્યનો!
આમ, જેમ મોક્ષલક્ષથી તારક પુણ્ય બંધાય તેમ સ્વાર્થવિહોણા માનવતાલક્ષી કાર્યોથી પણ તારક પુણ્ય બંધાઈ શકે છે. આવા તારકપુણ્યના ઉદયે ભૌતિક સામગ્રી તો મળે છે, પણ સાથે સાથે તે સામગ્રીઓના ભોગવટામાં અનાસકિત પણ પેદા થાય છે; જરૂરી ધર્મસામગ્રીઓ પણ પ્રાપ્ત થાય છે અને તેના દ્વારા પરંપરાએ મોક્ષની પણ પ્રાપ્તિ થાય છે. શિક એક જ કે એક જ છે ૧૪૪ ર ર ર ર રર