________________
૧૪
પુણ્યતત્ત્વ
જીવ માત્રને સુખ ગમે છે, દુઃખની કલ્પના કરતાં તે તીણી ચીસ પાડી ઊઠે છે. તો મનમાં સવાલ થાય છે કે આ સુખ જે આપણને દરેકને અત્યંત પસંદ છે, તે સુખ આવે છે ક્યાંથી?
શું સુખ આપણને આપણા પુરુષાર્થથી મળે છે?
જો હા, તો મનમાં પ્રશ્નો ઊઠે છે કે ડિગ્રીઓ પામેલા બેકાર કેમ ફરે છે ? બુદ્ધિમાન માણસો લોકપ્રિય કેમ બનતા નથી ? સાવ અભણ માણસ અબજોપતિ શી રીતે બને છે ? સારી પણ વાત કરનારો લોકોમાં કેમ વગોવાય છે ? દર્દીને જીવાડવાનો સતત પુરુષાર્થ ડૉકટરો કરતા હોવા છતાં દરદી મરી કેમ જાય છે ? અને સાતમા માળેથી ગબડી પડનારો મરવાને બદલે જીવતો રહે છે તેનું શું કારણ ?
જે પ્રમાણે પુરુષાર્થ કરવામાં આવ્યો હોય તેના કરતાં સાવ વિપરીત ફળ આવતું ઘણીવાર દેખાય છે. તેમાં શું કારણ ?
આ કારણનું નામ છે પુણ્યકર્મ અને પાપકર્મ.
જીવનમાં જે કાંઇ સુખ આવે છે તે પુણ્યકર્મના ઉદયથી આવે છે અને જે કાંઇ દુઃખ આવે છે, તે પાપકર્મના ઉદયથી.
જેનું પુણ્ય જોર મારે છે તેના બધા જ અવળા પાસાં સવળાં થાય છે અને જેનો પાપોદય જોર મારતો હોય છે તે ગમે તેટલું વિચારીને ડગલું ભરે તોય નિષ્ફળતા સિવાય કાંઇ જ સાંપડતું નથી.
આ દુનિયામાં ભલે એવું મનાતું હોય કે જેની પાસે ધન છે, તેની પાસે બધું જ છે. પણ ના, આ માન્યતા જરા ય સાચી નથી.
દુનિયામાં ભલે યશ-કીર્તિ, માન, સન્માન, ધનના કારણે કો'કને મળી જતાં દેખાતાં હોય પણ ઘણી વસ્તુઓ આ વિશ્વમાં એવી છે કે જે કદી પણ પૈસાથી મળી શકતી નથી. તેના માટે તો પુણ્ય જ જોઇએ .
(અરે ! પૈસો પણ પુણ્ય વિના ક્યાં મળે છે.? તેથી જે કાંઇ ચીજો પૈસાથી મળતી હોય તે પણ હકીકતમાં તો પૈસાને લાવનાર પુણ્યથી જ મળી ગણાય ને ?)
મસ્તક ઉપર પહેરાતી ટોપી કે સાફો ભલે પૈસાથી મળતો હોય પણ તે ટોપી કે સાફો જયાં ૫હે૨વાનાં છે તે માથું કાંઇ પૈસાથી થોડું મળે ?
૧૩૮
