________________
થાળી, વાટકી, ગ્લાસ, બેટ, બોલ, ભોજન વગેરે જે કાંઈ આપણી નજરે ચડે છે તે બધું જ ૫ગલ છે. આપણા આત્મા કરતાં તદન જુદું તે જડતત્ત્વ છે. પરન્તુ આ જડતત્ત્વમાં મોહાઈને આપણા દ્વારા ડગલેને પગલે અનેક પાપો થઈ રહ્યાં છે.
સવારથી માંડીને રાત્રિ સુધી, આપણે જે કાંઈ પાપો કરીએ છીએ તે બધા આપણા શરીર માટે જ ને ? જો શરીર જ ન હોય તો કોઈ પાપો કરવાની જરૂર ઊભી થાય ખરી ?
આ શરીર એ મારી પોતાની વસ્તુ નથી. હું તો આત્મા છું. શુદ્ધ ચેતન દ્રવ્ય છું. અવિનાશી તત્ત્વ છું. કાયમ ટકવાનો છું. કદી મરવાનો નથી, પણ આ શરીર જે પુદ્ગલ છે; મારા સ્વભાવથી વિપરીત સ્વભાવવાળું વિનાશી દ્રવ્ય છે. તેની સાથે મારા આત્માને કાંઈ લાગતું વળગતું નથી. આ વાત આપણને જો બરોબર સમજાઈ જાય તો આ શરીરની ખાતર થતાં તમામ પાપો ઉપર આજે જ પૂર્ણવિરામ મૂકવાના આપણા પ્રયત્નો શરૂ થયા વિના ન રહે.
આ પુદ્ગલ દ્રવ્યમાં રૂપ પણ છે ને રસ પણ છે. ગંધ પણ છે ને સ્પર્શ પણ છે. વળી તે સતત પરિવર્તનશીલ છે. અનેક રૂપોને ધારણ કરનાર બહુરૂપી જેવું છેઆ પુદ્ગલદ્રવ્ય.
ઘાસ (વનસ્પતિના શરીર)ના રૂપે રહેલું આ પુદ્ગલ દ્રવ્ય જો ગાયના પેટમાં પહોંચે તો કેટલાક કલાકો પછી તે દૂધનું રૂપ ધારણ કરે છે. મેળવણ તેમાં ઉમેરાતાં તે દહીંનું સ્વરૂપ સ્વીકારે છે. માખણમાં ફેરવાઈ જઈને ઘીનું રૂપ પણ તે પામે છે. અને તેમાંથી મીઠાઈ રૂપે બનીને માનવના શરીરમાં પહોંચીને વિઝા રૂપને પણ તે પ્રાપ્ત કરે છે. અને વિષ્ઠા રૂપે થયેલું તે ખાતરમાં રૂપાન્તર પામીને, ફરી કોક ઘાસ (વનસ્પતિ)ના શરીરપણાને તે ધારણ કરે છે.
ઘાસમાંથી પાછું ફરી ઘાસ બન્યું તે દરમ્યાન તે પુદ્ગલના રંગ કેટલા પલટાયા ? તેના સ્વાદમાં પણ જુદી જુદી અવસ્થામાં કેવા ધરખમ ફેરફાર થયા? ઘડીકમાં તે સુગંધીદાર અવસ્થા પામ્યું તો ક્યારેક તે ભયંકર દુર્ગધ ફેલાવનાર બન્યું. ક્યારેક તે લીસું બન્યું તો ક્યારેક તેણે બરછટપણું સ્વીકાર્યું. ક્યારેક તે ઠંડું બન્યું તો ક્યારેક તે ગરમ બન્યું; ક્યારેક તે ચીકાશ ભરપુર હતું. તો ક્યારેક તે રૂક્ષપણાને પામેલું હતું. આવાં અનેક પરિવર્તનો તેમાં આવ્યા જ કર્યો. અને હજુ ય અનેક પરિવર્તનો તેમાં આવ્યા જ કરશે. જયારે સર્વ પદૂગલના રૂપ-રંગ રસ, ગંધ, સ્પર્શ સ્વભાવે જ પરિવર્તનશીલ છે કે જે છે તે જ છે જે ૧૧૫ જ જ છે જે જ છે જ