________________
પ્રાચીન કાળમાં સ્ત્રીઓને તેમના સ્વભાવ દોષના કારણે સંસ્કૃત ભાષાનો નિષેધ હતો તે કારણે આ સૂત્ર સંસ્કૃત ભાષામાં હોવાથી સાધ્વીજી તથા શ્રાવિકાને આ સૂત્ર બોલવાનું હોતું નથી. પણ સાધુ ભગવંતો તથા પુરુષોને તમામ ગુજરાતી થો-સ્તવન વગેરે કૃતિઓ બોલતાં પહેલાં મંગલ માટે આ સૂત્ર બોલવાનું હોય છે.
* (૧) શાસ્ત્રીય નામ : સંક્ષિપ્ત પરમેષ્ઠિ નમસ્કાર સૂત્ર. * (૨) લોક પ્રસિદ્ધનામ: નમોહંતુ સૂત્ર * (૩) વિષયઃ પંચ પરમેષ્ટિ ભગવંતોને નમસ્કાર.
*(૪) મહત્ત્વનો ફલિતાર્થ : પાપ કરવા માત્રથી પાપી કોઈ બનતું નથી, જો તે પાપનો પછી તીવ્ર પશ્ચાત્તાપ કરાતો હોય તો. અરે ! ભૂલમાં થઈ ગયેલા પાપનો પશ્ચાત્તાપ કરનાર તો મહાત્મા કહેવાય. પુરુષોત્તમ કહેવાય. તેમનું નામસ્મરણ કરવાથી ય અનંતા કર્મોનો ખાત્મો બોલાય.
તેથી કોઈ ભૂલને નજરમાં લઈને કોઈ પણ વિશિષ્ટ મહાત્માઓની નિંદા કે આશાતના કદી કોઈ કરશો નહિ. તેમના હૃદયમાં પ્રજવલતા પશ્ચાત્તાપ તથા તેમણે કરેલા પ્રાયશ્ચિત્તને પણ નજરમાં લેતા રહેજો .
- દુનિયામાં દેખાતા કોઈ પણ પાપીને પાપી કહીને ધિક્કારતા નહિ. કદાચ તે પાપી પરિસ્થિતિવશ પાપ કર્યા બાદ અંદરથી પશ્ચાત્તાપ વડે રડતો જળતો કેમ ન હોય? માટે કદી ય કોઈની ભૂલ જોવી નહિ. કદી ય કોઈને તિરસ્કારવા નહિ.
* (૫) ઉચ્ચાર અંગે સૂચનો : આ આખું સૂત્ર સળંગ એક વાક્ય રુપે છે. તેથી તે બોલતા વચ્ચે ક્યાંય અટકવાનું નથી, પણ સળંગ બોલવાનું છે. ઘણા આ સૂત્રના નમોહંત, સિદ્ધાચાર્યો, પાધ્યાય, સર્વ સાધુભ્ય : આવા ચાર ટુકડા પાડે છે, પણ તે જરાય ઉચિત નથી.
* (૬) આટલું ધ્યાનમાં રાખવા જેવું અશુદ્ધ
અશુદ્ધ નમોરપત્ર નમોહત્
સર્વ સિદ્ધાચાર્ય સિદ્ધાચાર્યો સાધુભ્યમ્ સાધુભ્યઃ પાધ્યાયે પાધ્યાય
* (૭) સૂત્ર નમોડહંતુ - સિદ્ધાચાર્યોપાધ્યાય - સર્વ સાધુભ્ય: જે ૩૬ - સૂત્રોના રહસ્યોભાગ- ૨ -
સવ
