________________
સૂત્રોના રહસ્યો ચેન પડતું નથી.
આત્મામાં પણ આવા શલ્યો રહી જાય છે. તે દૂર ન કરીએ તો પાપોનો મૂળથી નાશ થતો નથી. મોક્ષનગરમાં પહોંચાતું નથી. અરે ! આ શલ્યો તો તિર્યંચ કે નરકગતિ રૂપી ખાઈમાં આત્માને પટફી નાખે છે. માટે આ શલ્યો આત્મામાંથી કાઢી જ નાખવાં જોઈએ.
આ શિલ્યો ત્રણ પ્રકારના છે.
(૧) માયા શલ્ય કરેલાં પાપોને છુપાવવા માયા-કપટ કરવા. અંદર જુદું ને બહાર જુદું, વિચાર-ઉચ્ચાર અને આચારમાં તફાવત છળ-પ્રપંચ વગેરે પણ માયા કહેવાય. તે શલ્ય છે. તે દૂર કરવાથી સરળતા-નિખાલસતા ગુણ ઉત્પન્ન થાય છે.
(૨) નિયાણ શલ્ય : બધી જ ધર્મારાધનાઓ મોક્ષ મેળવવા માટે કરવાની છે. પણ ધર્મક્રિયાના ફળરૂપે સંસારના સુખોની ઇચ્છા કરવી તે નિયાણશલ્ય.
(૩) મિથ્યાત્વ શલ્ય : સાચાને ખોટું અને ખોટાને સાચું માનવું તે મિથ્યાત્વ. વીતરાગ દેવ સિવાયના સરાગી દેવોને ભગવાન તરીકે માનવા. પંચમહાવ્રતધારી સુવિહિત સાધુને બદલે તેવા ન હોય તેને ગુરુ માનવા, કેવલી પ્રજ્ઞપ્ત ધર્મ સિવાયના અન્યધર્મને ધર્મ તરીકે સ્વીકારવો એ મિથ્યાત્વ કહેવાય. તે પણ શલ્ય રૂપ છે. મોક્ષમાં પહોંચાડવામાં વિજ્ઞભૂત છે.
આ ત્રણે શલ્યોથી રહિત આપણા આત્માને બનાવવો જોઈએ. તેમ કરીએ તે આત્મા વિશલ્ય બન્યો ગણાય. આત્માને વિશલ્ય બનાવવા દ્વારા પાપકર્મોનો નાશ કરવાનો છે.
ઉત્તરીકરણ, પ્રાયશ્ચિત્તકરણ, વિશોધિકરણ અને વિશલ્યીકરણ, આ ચારે સાધનો વડે કાયોત્સર્ગ કરવાનો છે. જો આ ચારે સાધનો પૂર્વક કાયોત્સર્ગ કરીએ તો પાપકર્મોનો સંપૂર્ણ નાશ થઈ શકે.
જેમ કોઈના શરીરમાં કાંટો, કાચની કરચ કે લોખંડની કણી રૂપ શલ્ય પ્રવેશી ગયું હોય તો તે શલ્ય અંદરથી દૂર કરવું જરૂરી છે તેવા ભાન સાથે
(૧) તેને તરત કાઢવા માટેનો પ્રયત્ન કરવો પડે.
(૨) તેની ઉપર એવી દવાઓ લગાડવી પડે કે જેથી તે ભાગ વધારે સૂજી ન જાય અને તેની અંદર રહેલું શલ્ય જલદી ઉપર આવી જાય.
(૩) વિરેચન, લાંઘન વગેરે વડે તેના કોઠાની વિશુદ્ધિ કરવી પડે કે જેથી અંદરનું
