Sutrona Rahasyo Part 1

SR No.: 008958
Original Sutra Author: N/A
Author: Meghdarshanvijay
Publisher: Akhil Bharatiya Sanskrutirakshak Dal
Total Pages: 178
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Religion
File Size: 4 MB

Page 67

૬૦
સૂત્રોના રહસ્યો ત્યારે આવકારવા. બધી વસ્તુઓની વિનંતી કરવી. આગ્રહ જરૂર કરવો, ભક્તિ જરૂર બતાવવી પણ ઘેલછા ન કરવી. જે ચીજ જેટલા પ્રમાણમાં જરૂર હોય તેટલા પ્રમાણમાં વહોરાવવી. પણ ફોર્સપૂર્વક પાતરામાં નાખી ન દેવું. આ બધી બાબતોમાં જે અપ્રીતિવિશેષ અપ્રીતિ થઈ હોય તેની ક્ષમા માંગવાની છે.
વિણ-વૈયાવચ્ચ : વીસ સ્થાનકની આરાધના કરવાથી તીર્થંકર નામકર્મ બંધાય છે. તે વીસ સ્થાનકમાં વિનય અને વૈયાવચ્ચનું સ્થાન અનુક્રમે દસમુ અને સોળમું છે.
જ્ઞાન વગેરે મેળવતા પૂર્વે વિનય કરવો જોઈએ. શ્રેણિક મહારાજાએ કેરીના ચોરનાર પાસેથી વિદ્યા મેળવવાની હતી. પોતે સિંહાસન ઉપર બેઠા અને શેરને સામે ઊભો રાખીને વિદ્યા મેળવવા પ્રયત્ન કર્યો. વિદ્યા ન આવડી.
અભયકુમારે કહ્યું કે વિદ્યા એમ ન આવડે. વિનયપૂર્વક લેશો તો આવડશે. ચોરને વિદ્યાગુરુ તરીકે સ્વીકારીને રાજ્ય-સિંહાસન ઉપર બેસાડો. અને તમે સામે શિષ્યની જેમ વિનમ્રતાપૂર્વક ઊભા રહીને પ્રયત્ન કરશો તો વિદ્યા આવડશે. અને તેમ કરવાથી ખરેખર શ્રેણિકને વિદ્યા આવડી ગઈ શિષ્ટાચાર સેવવો તે વિનય કહેવાય. સેવા-સુશ્રુષા કરવી તે વૈયાવચ્ચ કહેવાય. ગુરુભગવંતની વૈયાવચ્ચ પણ કરવી જોઈએ.
આ વિનય કે વૈયાવચ્ચ યથા અવસરે ન કર્યા હોય અથવા કરતી વખતે અપ્રીતિ કે વિશેષ અપ્રીતિ પેદા થાય તેવું વર્તન થયું હોય તો ક્ષમા માગવાની છે.
આલાવે-સંલાવે : સામાન્ય બોલવામાં કે વાતચીત કરવામાં : ગુરુજી જ્યારે પણ બોલાવે ત્યારે તરત તેમની પાસે જવું જોઈએ. બે હાથ જોડીને, મસ્તક નમાવીને હાજી ! કહીને ઊભા રહેવું, જે પૂછે તેનો “હા” કે “ના” જવાબ ન આપતા હાજી!” કે “નાજી!” જવાબ આપવો જોઈએ.
જ્યારે કોઈ વિશેષ વાતચીત કરવાનો પ્રસંગે ઉપસ્થિત થાય ત્યારે પણ ગુરુજીના માન-મર્યાદા મોભો સચવાય તે રીતે શિષ્ટ ભાષામાં વાત કરવી જોઈએ. ગુરજી પ્રત્યેનો બહુમાનભાવ ઓછો ન થાય તેની કાળજી રાખવી જોઈએ.
આ બાબતોમાં જે ભૂલ થઈ હોય તેની આલાવે-સંલાવે પદો દ્વારા શિષ્ય ક્ષમા માંગે છે.
ઉચ્ચાસણ-સમાસ : ઊંચા આસન કે સરખા આસનનો ઉપયોગ કરવામાં...
ગુરથી ઊંચા આસને બેસાય નહિ. વ્યાખ્યાન હોલમાં પણ જ્યાં સુધી નીચે જગ્યા હોય ત્યાં સુધી ઉપર બાલ્કનીમાં ન બેસાય. ગુરુની આશાતના થાય. તબિયતાદિ કારણસર ખુરશી વગેરે ઉપર બેસવાની લાચારી હોય તો સૌ પ્રથમ ગ્રજીની રજા લેવી જોઈએ.