________________
૫૦
સૂત્રોના રહસ્યો કોઈપણ કાર્ય કરવું પડતું ન હોવાથી તેના હાથની હથેળીમાં અને પગની પાનીમાં પણ વાળ ઉગી ગયા હતા. તેને તે પણ ખબર નહોતી કે તેની ઉપર મહારાજ શ્રેણિક રાજ્ય કરે છે. શ્રેણિક નામની કોઈ કરિયાણાની વસ્તુ આવી હશે તેમ સમજીને તેણે વખારમાં નાખવા કહી દીધું.
પણ માતાએ કહ્યું કે, “બેટા શાલિ! નીચે આવ. શ્રેણિક તો આપણા મગધના નાથ છે. તારા અને મારા; અરે ! મગધની સમગ્ર પ્રજાના તેઓ રાજા છે. તને મળવા આવ્યા છે. ચાલ... નીચે આવ.'
અને શાલિભદ્ર નીચે આવ્યો. અત્યંત સુકોમળ કાયા ધરાવનાર મહારાજ શ્રેણિક શાલિને ભેટી પડ્યા. હજુ તો થોડી ક્ષણો પસાર થઈ ન થઈ ત્યાં તો માતા બોલી, છોડી દો મારા લાડલાને ! મારું ફૂલ કરમાઈ જશે !
શાલિની કાયા કેટલી બધી સુકોમળ હશે કે મહારાજ શ્રેણિકના શ્વાસોશ્વાસથી તેના ગૂંગળાંઈ જવાની દહેશત તેની માતાને થાય !
આવી સમૃદ્ધિની રેલમછેલ વચ્ચે ઉછરેલા અને રહેલા શાલિભદ્રને જ્યારે મહારાજા શ્રેણિકે પૂછ્યું કે, કેમ શાલિ ! મજામાં? ત્યારે શાલિભદ્ર જવાબ આપ્યો, “દેવગુરુ પસાય !”
દેવ અને ગુરુ તત્ત્વ પ્રત્યે કેટલો બધો બહુમાનભાવ ! પોતાની સમૃદ્ધિનું જરા પણ અભિમાન નહિ. બલ્ક અત્યંત નમ્રતાભાવ. તેની જાત સાથે આપણી જાતને સરખાવીએ ત્યારે ખબર પડે કે આપણામાં કેટલો બધો અહંકાર ઉછાળા મારી રહ્યો છે.
કોઈ પૂછે કે, 'તબિયત સારી છે ?” તો જવાબ શું મળે? “ડોક્ટરોની દવાથી હવે ખૂબ સારું છે. એવો કે “દેવ-ગુર પસાય?” વરસીતપમાં પૂછે કે, છઠ્ઠ સારો થયો? તો જવાબ આપણા મુખમાંથી કદીય એવો તો ન જ નીકળે કે, “બીયાસણામાં બરાબર વપરાયું હતું તેથી સારું છે ? (અઠ્ઠાઈ સારી થઈ કારણ કે અત્તરાયણામાં અડદના ઢોકળા વાપર્યા હતા !!!)
આપણે આપણી જાતને ડગલે ને પગલે સુમ બુદ્ધિથી નિહાળવી પડશે. તે સિવાય આપણામાં જામ થઈ ગયેલા દોષોનું આપણને ભાન નહિ થઈ શકે. ભાન થયા વિના તે દોષોને દૂર કરવાને તો પ્રયત્ન શી રીતે આપણે કરી શકીશું?
ચાલો... શાલિભદ્રના દૃષ્ટાન્તને જાણીને આજથી પોતાને પ્રાપ્ત થતી તમામ સિદ્ધિઓનો યશ દેવ-ગુરુને આપીએ. તબિયતના સમાચાર કોઈ પૂછે તો દેવ-ગુરુ પસાય જવાબ આપીએ.
દેવ-ગુરુ પસાય - જેમ સુંદર વાક્ય છે, તેમ બીજા પણ બે સુંદર વાક્યો સમજવા જેવા છે: (૧)વર્તમાન જોગ, અને (૨) કાળધર્મ.
ગુરુભગવંતની શાતા પૂછ્યા બાદ આપણે તેમને ગોચરી-પાણી વહોરવા પધારવાની વિનંતી ભાત પાણીનો લાભ દેજોજી. વાક્ય બોલવા દ્વારા કરવાની છે.