________________
ઘેરી વળે છે. ઉદ્વિગ્ન બનીને સંતપ્ત થાય છે. ક્યારે ક ન કરવાના કાર્યો કરી બેસે છે.
એક નિર્દોષ વ્યક્તિ ઉપર ચારિત્ર હિનતાનું કલંક આવ્યું. તેનાથી તે સહન ન થયું. ધસમસતી ટ્રેન નીચે પડતું મૂકીને તેણે જીવન ટૂંકાવી દીધું! તેને કોણ સમજાવે કે ભાઈ તું નિર્દોષ છે. કબૂલ; પણ તારું અપયશ નામકર્મ ઉદયમાં છે તેનું શું? તારું યશ નામકર્મ હાલ ઉદયમાં નથી તેથી તને યશ મળતો નથી.
તારી ઈચ્છા ભલે યશ મેળવવાની હોય પણ તેને અપાવનારું યશ નામકર્મ એવું નથી કે તે સદા ઉદયમાં રહે અથવા આપણે જ્યારે ઈચ્છીએ ત્યારે ઉદયમાં આવે. અરે ! તેને મન ફાવે ત્યારે બાંધીને ઉદયમાં લાવી શકાતું પણ નથી. તત્કાળ તેનું ફળ મળી જાય તેવું પણ નથી. જો પૂર્વે આ યશનામકર્મ બાંધેલું હોય તો ઉદયમાં આવે. બાકી તો માણસ ભલેને લાખો કોશિષ કરે, પાર વિનાનો પુરુષાર્થ કરે, યશ તેને ન મળી શકે. તેને તે સ્થિતિને સમતાથી સહવી જ રહી.
માટે, મહાપુરુષો વારંવાર પ્રેરણા કરે છે કે, “યશ કે અપયશની ચિંતા કર્યા વિના તમે તમારા કર્તવ્યમાર્ગ ઉપર સતર્કતાથી ચાલ્યા કરો.”તમારાથી થઈ શકે તેટલા સુકૃતો કરો. તેમાં કદી પાછી પાની ન કરો. ચૂંટી ખણીને જાતને પૂછી જુઓ કે હું જે કરું છું તે બરોબર છેને? જો હા, તો મારે તે કાર્ય કર્યા કરવાનું. તે દરમિયાન જે કર્મનો ઉદય આવે તેને હર્ષ કે શોક કર્યા વિના ભોગવી લેવાનો. મસ્તીથી પોતાનું કાર્ય કરવાનું. યશ મળે તો તેમાં લેવાઈ નહિ જવાનું તો અપયશ મળે તેમાં દુઃખી નહિ બનવાનું. સર્વ અવસ્થામાં પોતાની પ્રસન્નતા ટકાવી રાખવાની. આ તો તત્ત્વજ્ઞાન પામ્યાનું ફળ છે !
પણ જેઓ તત્ત્વજ્ઞાનને સ્પર્યા હોતા નથી તેઓ તો ભોજન - પાણીની જેમ નામના – કામનાની પણ અપેક્ષા રાખતા હોય છે. માત્ર સંસારના કાર્યોમાં જ નહિ ધર્મના કાર્યોમાં પણ તેઓ નામના - પ્રતિષ્ઠાનો મોહ છોડી શકતા નથી. નામ ઉપર આવ્યું કે નીચે આવ્યું? બોર્ડ ઉપર લખાયું કે ન લખાયું? તકતી મૂકાઈ કે ન મૂકાઈ? તેના ઝગડા કરતા હોય છે. ગુપ્તદાન કરવાનું તો તેઓ સ્વપ્નમાં પણ વિચારી શકતા નથી. ડગલે ને પગલે તેમની પ્રતિષ્ઠાની ભુખ ઉઘડેલી જણાય છે.
જો યશ મળવાનો ન હોય તો તેઓ આરાધના કરવા પણ તૈયાર હોતા નથી. સિદ્ધચક્રપૂજન પણ લોકોના માન-સન્માન મેળવવા માટે કરાવે. તેમાં જો અરિહંતપદના પૂજનમાં સોનાની વીંટી સૂતી વખતે ફોટોગ્રાફર કે વીડીયોવાળો આઘોપાછો થઈ ગયો હોય તો જયારે તે પાછો આવે ત્યારે તે વીંટી યંત્ર ઉપરથી ફરી હાથમાં લઈને મૂકતો ફોટો ન પડાવે ત્યાં સુધી તેને ચેન ન પડે! હાય! આ કોનું પૂજન? સિદ્ધચક્ર ભગવાનનું કે પોતાના અહંકારનું !
૧૧૧ કર્મનું કમ્યુટર ભાગ-૩ ના