________________
(૧૫) બધા મારું માને શી રીતે ?
(૧૭ - ૧૮) આદેય - અનાદેય નામકર્મ :
સામાન્ય રીતે દુનિયાની દરેક વ્યક્તિના મનમાં પડેલી આ ઈચ્છા છે કે મારી વાત બીજાએ માનવી જ જોઈએ.” માતા - પિતા ઈચ્છે છે કે, “અમારા સંતાનો નાના છે. અમે ઘણી દિવાળી જોઈ છે. અમારી પાસે અનુભવજ્ઞાનનો જથ્થો છે. દીકરાઓને પોતાનું હિત ન સમજાય. માટે દીકરાઓએ તો અમારી વાત માનવી જ જોઈએ.” આવી ઈચ્છા ધરાવનારા માતા - પિતાઓ જયારે દીકરાઓ તેમની વાત ન માને ત્યારે દુઃખી થાય છે. આઘાત પામે છે.
દીકરાઓ માને છે કે, “અમારા માતા - પિતાએ અમારી વાત સાંભળવી તો જોઈએ જ. અમારી વાત સાંભળે જ નહિ, વિચારે જ નહિ તે કેમ ચાલે? તેઓ તો અમારી વાત ગણકારતા જ નથી. જો સાંભળે તો તેમણે અમારી વાત ચોક્કસ માનવી જ પડે. પણ માતા - પિતા તો અમારી વાત સાંભળતા નથી કે માનતા ય નથી.” જ્યારે આવું બને છે ત્યારે પોતાની ઈચ્છા પૂરી ન થવાથી તે દીકરાઓ વ્યથિત થઈ જાય છે.
પત્નીને એમ લાગે છે કે, “મારા પતિએ મારી કેટલીક વાત તો સ્વીકારવી જ જોઈએ ને ! હું તેમની કેટલી બધી વાતો માનું છું. શું તેઓ મારી બે - ચાર વાત પણ ન માને?” તેથી જયારે કોઈ પતિ પોતાની પત્નીની વાત પ્રત્યે બેદરકારી કે લાપરવાહી બતાડે ત્યારે તે પત્ની રીસાઈ જાય છે. તેને ઓછું આવી જાય છે. ક્યારેક આ કારણે તે પીયર ચાલી જાય છે કે તેમના ઘરે છૂટાછેડાની નોબત વાગે છે!
મોટોભાઈ નાનાભાઈ પાસે એવી અપેક્ષા રાખતો હોય છે કે, “નાનાભાઈએ પોતાની વાત માનવી જ જોઈએ.” પણ નાનો ભાઈ જો તેની વાતની ઉપેક્ષા કરે તો મોટાભાઈનું મન ખાટું થઈ જાય છે. મનમાં ને મનમાં તે દૂભાય છે.
તે જ રીતે નાનોભાઈ ઈચ્છે છે કે, “મોટાભાઈએ મારી ઈચ્છાઓને પણ ધ્યાનમાં લેવી જ જોઈએ. મારી અપેક્ષાઓ સંતોષવી જોઈએ.” પણ જયારે તેમ થતું નથી ત્યારે તેનું મન બળવો કરવા પ્રેરાય છે.
ગુરુ ઈચ્છે છે કે, “શિષ્ય સદા તેમને સમર્પિત જ રહેવું જોઈએ. તેમનો પડ્યો બોલ તેણે ઝીલવો જોઈએ. કાંઈપણ વિચાર્યા વિના તેનો અમલ જ કરવો જોઈએ. તેમના વિચારો પ્રમાણે જ શિષ્ય જીવન જીવવું જોઈએ.” પણ જ્યારે શિષ્ય તે પ્રમાણે નથી કરતો, તેમના વચનની અવગણના કરે છે ત્યારે ગુરુ નિરાશ થાય છે. ક્યારેક
૧૦૫ કર્મનું કમ્યુટર ભાગ-૩