________________
અનુરૂપ તૈજસ પુગલોને ભેગા કરનાર તૈજસ સંઘાતન નામકર્મ અને (E) કાર્પણ શરીરને અનુરૂપ કામણ પુદગલોને ભેગા કરનાર કાર્યણ સંઘાતન નામકર્મ. કયા જીવને શરીર બનાવવા કેટલા પુદ્ગલો જોઈએ? તેનો નિર્ણય પણ આ સંઘાતન નામકર્મ કરે છે. તેના આધારે ભેગા થયેલા જરૂરી તે પુગલોને શરીરનામકર્મનો ઉદય થતાં જીવ ગ્રહણ કરે છે. " (૬) બંધન નામકર્મ શરીરમાં રહેલા જુના પુદ્ગલો અને જીવે ગ્રહણ કરેલા આ નવા પુદ્ગલોને એકરસ કોણ કરે? આટાને પણ કણેક રૂપે બનાવવો પડે છે. તેના કણકણને એકરસ બનાવવા પડે છે. તે માટે તેમાં પાણી નાંખવું પડે છે. પાણી તેને
એકરસ બનાવવાનું કામ કરે છે તેમ બંધનનામકર્મ નામનું કર્મ છે, જે જુના અને નવા પુલોનું પરસ્પર બંધન કરે છે. બંનેને મિશ્ર કરે છે.
આપણે રોટલી, દાળ-ભાત, શાક, મીઠાઈ, ફુટ વગેરે ખાઈએ છીએ. પેટમાં ગયા પછી તે લોહી, માંસ, ચરબી વગેરે સાત ધાતુઓ રૂપ બને છે. આપણા આ શરીર સાથે એકરસ બની જાય છે. જે રીતે કપડાં પહેર્યા પછી તે કપડાને ગમે ત્યારે શરીરથી દૂર પણ કરી શકાય છે તે રીતે જે ભોજન ખાધું, તેને ખાધા પછી તેજસ્વરૂપમાં શરીરથી દૂર કરી શકાતું નથી. તે ભોજન પોતે જ પચ્યા પછી સાત ધાતુવાળા શરીર રૂપે બની જાય છે. શરીર સાથે એકરસ બની જાય છે. આ એકરસ બનાવવાનું કાર્ય આ બંધન નામકર્મ કરે છે. તે બંધન નામકર્મના ૧૫ પેટાભેદો છે.
(૧) દારિક - ઔદારિક બંધન નામકર્મ - મનુષ્ય તથા તિર્યંચોનું શરીર દારિક વર્ગણાનું બનેલું ઔદારિક શરીર છે. તેઓ રોટલી, દાળ કે ઘાસ વગેરે જે જે ભોજન કરે છે તે બધા દારિક વર્ગણાના પુદ્ગલો જ છે. શરીર રૂપે રહેલાં ઔદારિક વર્ગણાના પુદ્ગલો સાથે આ આહાર વગેરે રૂપે ગ્રહણ કરાયેલા નવા ઔદારિક વર્ગણાના પગલોને એકરસ કરવાનું કામ આ કર્મ કરે છે. - (૨) વૈક્રિય - વૈક્રિય બંધન નામકર્મ - દેવો અને નારકોને વૈક્રિયવર્ગણાના પુદ્ગલોનું બનેલું વૈક્રિય શરીર હોય છે. તેમાંના કેટલાક પુદ્ગલો વિખરાઈને પાછા આકાશમાં ચાલ્યા જાય છે તો નવા વૈક્રિય વર્ગણાના કેટલાક પુદ્ગલો ગ્રહણ પણ થાય છે. જુના વૈક્રિય શરીર સાથે નવા ગ્રહણ કરાયેલાં વૈક્રિયપુદ્ગલોને એકરસ કરવાનું કામ આ વૈક્રિય - વૈક્રિય બંધનનામકર્મ કરે છે. . (૩) આહારક આહારક બંધનનામકર્મ-આમર્ષ- ઔષધિ વગેરે વિદ્યાવાળા ચૌદ પૂર્વધર મુનિઓ આહારક શરીર બનાવ્યા પછી પ્રતિસમયે ફરી નવા નવા જે આહારક વર્ગણાના પુદ્ગલોને ગ્રહણ કરે છે તેમને આહારક શરીર સાથે જોઈન્ટ કરવાનું
કર્મનું કમ્યુટર ભાગ-૩ જ